Odprawa dla pracownika powołanego do służby wojskowej - czy ją dostaniesz?

Przepisy prawa pracy gwarantują pracownikowi prawo do odprawy pieniężnej w związku z zaistnieniem konkretnych, ustalonych w tych unormowaniach okoliczności. Zatrudniony przechodzący na emeryturę lub rentę może zatem liczyć na odprawę, podobnie jak osoba, która została zwolniona na podstawie regulacji w sprawie tzw. zwolnień grupowych. Okazuje się jednak, że nie tylko postanowienia prawa pracy stanowią podstawę do wypłaty omawianych należności. Taki przypadek dotyczy odprawy należnej pracownikowi powołanemu do służby wojskowej. Jaka jest podstawa prawna uzyskania tej odprawy? Komu oraz w jakiej wysokości przysługuje odprawa dla pracownika powołanego do służby wojskowej?  

Odprawa dla pracownika powołanego do służby wojskowej – podstawa prawna 

Kwestie dotyczące prawa do odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi powołanemu do służby wojskowej uregulowano w Ustawie z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, zwanej dalej ustawą o powszechnym obowiązku obrony RP.

Prawo do odprawy dla pracownika powołanego do służby wojskowej

Uprawnienia w zakresie odprawy pieniężnej dla pracownika powołanego do służby wojskowej regulują przepisy art. 125 ustawy o powszechnym obowiązku RP.

Zgodnie z tym unormowaniem – pracownik powołany do:

• zasadniczej służby wojskowej,
• okresowej służby wojskowej lub
• terytorialnej służby wojskowej

– otrzymuje od pracodawcy odprawę w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia. 

Należy zauważyć, że odprawa dla pracownika powołanego do pełnienia służby wojskowej określonego rodzaju, ma jednorazowy charakter.

Obliczanie odprawy przysługującej pracownikowi powołanemu do służby wojskowej

Z art. 125 ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP wprost wynika, że przy ustalaniu odprawy dla pracownika powołanego do służby wojskowej stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. 

Sprawa jest prosta, gdy składniki wynagrodzenia wyrażone są w stawce miesięcznej w stałej wysokości – wówczas uwzględnia się je przy ustalaniu ekwiwalentu urlopowego w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do tego ekwiwalentu (§ 15 rozp. urlopowego).

Jeżeli składniki płacowe ustalono w odmienny sposób, należy postąpić następująco:

• składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, z wyjątkiem składników określonych w stawce miesięcznej w stałej wysokości, wypłacone pracownikowi w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu urlopowego – uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu urlopowego w średniej wysokości z tego okresu;
• składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, wypłacone w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu urlopowego – uwzględnia się przy ustalaniu tego ekwiwalentu w średniej wysokości z okresu 12 miesięcy.

W odniesieniu do zakresu uwzględniania przepisów rozp. urlopowego przy obliczaniu odpraw ustalanych na takich samych zasadach jak ekwiwalent pieniężny za urlop trzeba odwołać się do orzecznictwa Sądu Najwyższego (SN), który w jednej z uchwał odniósł się do zasadności wykorzystania w trakcie obliczeń tzw. współczynnika urlopowego służącego do ustalenia kwoty ekwiwalentu za 1 dzień urlopu.

Odprawa dla pracownika powołanego do wojska – PIT oraz ZUS

Odprawa pracownika powołanego do wojska stanowi przychód podlegający opodatkowaniu na ogólnych zasadach (tak jak w przypadku wynagrodzenia za pracę). Jednocześnie odprawa jest wyłączona z podstawy wymiaru składek ZUS, co wynika z § 2 ust. 1 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Odprawa dla pracownika powołanego do służby wojskowej – podsumowanie

Pracownik, który został powołany do zasadniczej lub okresowej służby wojskowej, a także do terytorialnej służby wojskowej, ma prawo do odprawy w wysokości 2-tygodniowego wynagrodzenia za pracę. Uprawnienia w tym zakresie wynikają wprost z przepisu ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP. Sam fakt powołania do służby wojskowej jest wystarczającą przesłanką do wypłaty pracownikowi wspomnianej należności. Odprawa nie przysługuje jednak w razie ponownego powołania do służby wojskowej tego samego rodzaju. Przy obliczaniu odprawy stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwiwalentu za urlop.