Jak wyrobić paszport dla dorosłego, a jak dla dziecka?

Jak wyrobić paszport? Co z paszportem dla dziecka, gdy rodzice są po rozwodzie? Ile to wszystko kosztuje? Wyjaśniamy, kiedy można skorzystać z ulg, kiedy potrzebna jest osobista wizyta w urzędzie oraz kiedy dziecko musi się podpisać w paszporcie.

Jak wyrobić paszport dla osoby dorosłej?

Paszport wydaje się na wniosek osoby pełnoletniej, po przedłożeniu:

• wymaganych dokumentów,
• pobraniu danych biometrycznych,
• uiszczeniu należnej opłaty.

Dane biometryczne to wizerunek twarzy i odciski palców umieszczone w dokumentach paszportowych.

Paszport to dokument, który uprawnia do przekraczania granicy i pobytu za granicą oraz poświadcza obywatelstwo polskie, a także tożsamość osoby w nim wskazanej w zakresie danych, jakie ten dokument zawiera. Dokument ten podlega szczególnej ochronie, a w okresie swojej ważności stanowi własności Polski (obywatel jest jedynie jego posiadaczem).

Potrzebna wizyta w urzędzie

Jak wyrobić paszport? Wniosek o wydanie paszportu składa się zasadniczo osobiście. Nie dotyczy to sytuacji, gdy chodzi o:

• wniosek o wydanie paszportu osobie małoletniej,
• wniosek o wydanie paszportu osobie ubezwłasnowolnionej całkowicie.

Osobiście należy też odebrać paszport. Wyjątkiem jest odbiór paszportu dla osoby małoletniej i ubezwłasnowolnionej całkowicie. W tych przypadkach odbioru dokumentu może dokonać jeden z rodziców lub ustanowionych przez sąd opiekunów. To, czy paszport jest gotowy do odbioru można sprawdzić tutaj.

Paszporty i paszporty tymczasowe w Polsce wydaje i odmawia ich wydania wojewoda, do którego wpłynął wniosek o wydanie dokumentu paszportowego, a za granicą – konsul. W kraju wniosek można zatem złożyć do dowolnego wojewody. Nie trzeba tego robić w urzędzie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania zainteresowanego.

Można posiadać tylko jeden ważny paszport. W drodze wyjątku istnieje możliwość wydania drugiego paszportu.

Jak wyrobić paszport dla dziecka?

Wniosek o wydanie paszportu osobie małoletniej składają rodzice lub ustanowieni przez sąd opiekunowie. Rodzice (opiekunowie) muszą zasadniczo działać wspólnie. Wniosek może złożyć jeden z rodziców lub ustanowionych przez sąd opiekunów, ale tylko, o ile przedłoży pisemną zgodę drugiego z rodziców lub ustanowionego przez sąd opiekuna. Taka zgoda musi być poświadczona (w zakresie zgodność podpisu rodzica). Poświadczenia może dokonać organ paszportowy lub notariusz.

Na wydanie paszportu osobie małoletniej jest zatem wymagana pisemna zgoda obojga rodziców, których własnoręczność podpisów poświadcza organ paszportowy lub notariusz. Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy na podstawie orzeczenia sądu jeden z rodziców został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub władza ta została ograniczona.

Przykład 1.

W wyroku rozwodowym sąd wskazał, że wykonywanie władzy rodzicielskiej powierza matce dziecka i ogranicza wykonywanie władzy ojca dziecka tylko do spraw wskazanych w orzeczeniu. W zakresie tych spraw nie zostało ujęte wydawanie paszportu dla dziecka. Oznacza to, że matka dziecka może samodzielnie wystąpić o wydanie paszportu dla małoletniego dziecka. Musi jednak przedłożyć wspomniany wyrok sądu, który przyznaje jej to uprawnienie.

Zgoda sądu na paszport dla dziecka

Jak wyrobić paszport, gdy rodzice nie potrafią się porozumieć do do wyrobienia paszportu dziecku? Zgodę na wydanie paszportu zastępuje orzeczenie sądu rodzinnego. W takim przypadku konieczne zatem będzie skierowanie sprawy na drogę sądową. Jeżeli uzyskanie zgody jednego z rodziców jest niemożliwe lub znacznie utrudnione, paszport za granicą może być wydany za zgodą tylko jednego z rodziców, o ile przemawia za tym dobro małoletniego.

Przy składaniu wniosku o wydanie paszportu małoletniemu dziecku (czy osobie całkowicie ubezwłasnowolnionej) wymagana jest obecność małoletniego, który ukończył 5 lat, oraz osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie. W paszportach wydawanych osobom małoletnim, które nie ukończyły 13 lat, nie zamieszcza się podpisu posiadacza.

Jak wyrobić paszport tymczasowy?

W pewnych przypadkach można ubiegać się o wydanie paszportu tymczasowego. Można się o niego starać np. wtedy, gdy nie mamy "normalnego" paszportu, a musimy pilnie wyjechać za granice w związku z nagłym przypadkiem, choroba, pogrzebem. Do wniosku trzeba dołączyć dowód takiego zdarzenia. Paszport tymczasowy jest wyrabiany szybciej niż paszport normalny, bo nie ma danych biometrycznych. Ale jest ryzyko, że niektórych krajów nie zostaniemy wpuszczeniu z paszportem tymczasowym. 

Jak wyrobić paszport tymczasowy? Dokument takie wydaje się też m.in. osobom przebywającym za granicą, na czas oczekiwania przez nie na doręczenie paszportu sporządzonego w kraju czy osobom, od których pobranie odcisków palców jest fizycznie niemożliwe, a przeszkoda ta ma charakter czasowy. Dopuszcza się również możliwość wydania paszportu tymczasowego z urzędu osobom przebywającym za granicą, które nie posiadają paszportu, jeżeli przemawiają za tym ważne okoliczności.

Paszport tymczasowy jest ważny przez okres w nim wskazany, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od daty jego wydania.

Oprócz paszportów tymczasowych istnieją również paszporty szczególne, tj. paszporty dyplomatyczne oraz paszporty służbowe MSZ.

Opłaty i ulgi za wydanie paszportu

Opłaty za wydanie paszportu można podzielić na 3 kategorie:

• opłata podstawowa,
• opłata niższa po zastosowaniu określonej ulgi,
• brak opłaty w związku z całkowitym zwolnieniem.

Jak wyrobić paszport płacąc mniej? W wielu przypadkach można skorzystać z ulgi. Przysługuje ona m.in.:

• osobom małoletnim do czasu podjęcia ustawowo określonego obowiązku szkolnego, uczniom i studentom,
• członkom rodzin wielodzietnych  posiadającym ważną Kartę Dużej Rodziny,
• emerytom, rencistom, osobom niepełnosprawnym, a także współmałżonkom tych osób, pozostającym na ich wyłącznym utrzymaniu,
• osobom przebywającym w domach pomocy społecznej lub w zakładach opiekuńczych albo korzystającym z pomocy społecznej w formie zasiłków stałych.

Ulga w opłacie wynosi 50% kwoty opłaty podstawowej (w przypadku członków rodziny wielodzietnej ulga dla dzieci wynosi 75%, dla rodziców i małżonków rodziców 50%). Uzyskanie ulgi wymaga przedłożenia dokumentu, który potwierdzi, że osoba zainteresowana jest do niej uprawniona.

W razie zbiegu tytułów uprawniających do ulgi w opłacie za wydanie paszportu, przysługuje tylko jedna ulga.

Przykład 2.

Małżonkowie mają dwójkę małoletnich dzieci - jedno w wieku 9 lat, drugie w wieku 14 lat. Występują o wydanie paszportów. Rodzice zapłacą opłatę w wysokości 140 zł każdy (o ile nie mają prawa do ulgi). Z kolei za dziecko, które ma 9 lat opłata wyniesie 60 zł bądź 30 zł - jeśli osoba ta jest uczniem i zostanie to odpowiednio wykazane. Opłata za paszport dla 14 latka wyniesie 140 zł bądź 70 zł - jeśli to dziecko jest uczniem co zostanie odpowiednio wykazane.

Jak wyrobić paszport bezpłatnie? Niektóre osoby mogą uzyskać całkowite zwolnienie z opłaty i uzyskać paszport bezpłatnie. Z takiego zwolnienia mogą skorzystać m.in. osoby, które w dniu złożenia wniosku o wydanie paszportu mają ukończone 70 lat.

Odmowa wydania i unieważnienie paszportu

W wyjątkowych sytuacjach można odmówić wydania paszportu albo unieważnić dokument wcześniej wydany.

Wydania dokumentu paszportowego odmawia się m.in.: na wniosek sądu prowadzącego przeciwko osobie ubiegającej się o paszport postępowanie w sprawie karnej lub postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe, postępowanie w sprawie nieletniego lub prowadzącego postępowanie cywilne. Organy te mogą również złożyć wniosek w sprawie unieważnienia paszportu już wcześniej wydanego.

Unieważnienie i odmowa wydania paszportu następuje w drodze decyzji administracyjnej. Od takiej decyzji można wnieść odwołanie, ale nie wstrzymuje to jej wykonania. Osoba, wobec której wydano decyzję o unieważnieniu paszportu, jest obowiązana do jego zwrotu organowi paszportowemu.