Poradnik Pracownika
Header oprogramowania dla biur rachunkowych Header oprogramowania dla biur rachunkowych Header oprogramowania dla biur rachunkowych

Choroba po ustaniu zatrudnienia a prawo do zasiłku w 2024 roku

Jestem zatrudniony u pracodawcy na czas określony do końca bieżącego roku. Firma ostatnimi czasy boryka się z problemami finansowymi, w związku z czym obawiam się, że niedługo szefostwo zdecyduje się na redukcję etatów – zaczynając ode mnie, ze względu na moje częste problemy zdrowotne. Czy choroba po ustaniu zatrudnienia daje mi prawo do zasiłku?

Kazimierz, Mrągowo

 

Umowa o pracę na czas określony a powód rozwiązania umowy 2024

Przedsiębiorca zatrudniający pracowników na podstawie umowy o pracę na czas określony, co do zasady, decydując się na zakończenie współpracy z danym pracownikiem, nie ma obowiązku podawania przyczyny rozwiązania umowy.

Istnieją co prawda wyjątki od powyższej zasady, w których to pracodawca zobowiązany będzie do uzasadnienia rozwiązania umowy o pracę na czas określony. Sytuacja taka ma miejsce, gdy pracownik oskarża pracodawcę o dyskryminację i zdecyduje się dochodzić swoich praw w sądzie pracy. W takim przypadku pracodawca będzie zobligowany do podania przyczyny rozwiązania umowy z daną osobą.

Częste nieobecności w pracy spowodowane chorobą mogą być podstawą do wręczenia wypowiedzenia pracownikowi. Jednak każdy przypadek zawsze wymaga indywidualnej analizy tego, czy takie wypowiedzenie było uzasadnione.

Kiedy pracownikowi przysługuje zasiłek za okres choroby?

Prawo do świadczeń z tytułu choroby mają osoby zgłoszone do ubezpieczenia chorobowego bądź dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę są obowiązkowo zgłaszani do ubezpieczenia chorobowego, a prawo do świadczeń z tego tytułu zyskują po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, przy czym istnieje również kilka wyjątków od tej reguły.

Co istotne, prawo do zasiłku chorobowego posiadać będzie również pracownik, u którego choroba powstała przed zakończeniem stosunku pracy, ale była kontynuowana w terminie późniejszym.

Zasiłek chorobowy przysługiwać może także pracownikowi, u którego wystąpiła choroba po ustaniu zatrudnienia, jeżeli spełni on odpowiednie warunki.

Choroba powstała przed ustaniem zatrudnienia 2024

Co w przypadku, gdy pracownik zachoruje, a następnie dojdzie do zakończenia z nim stosunku pracy? Jeżeli choroba nie jest przerywana, to po rozwiązaniu umowy o pracę zatrudnionemu przysługiwać będzie zasiłek chorobowy. Do dnia rozwiązania umowy pracodawca będzie zobowiązany wypłacać świadczenia chorobowe, następnie obowiązek ten przejdzie na ZUS.

Choroba po ustaniu zatrudnienia  

Jeżeli niezdolność do pracy powstanie w okresie zatrudnienia (w czasie podlegania pod ubezpieczenie chorobowe) i będzie trwała nieprzerwanie również po jego ustaniu, to zasiłek chorobowy przysługuje za cały okres niezdolności do pracy. Nie ma tu znaczenia, ile dni niezdolności do pracy przypada na okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia.

Jeśli choroba powstała w okresie 14 dni od momentu ustania ubezpieczeń, wówczas aby ZUS wypłacił zasiłek, choroba powinna trwać nieprzerwanie przez co najmniej 30 dni.

Art. 7 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
Zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała:
- nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego;
- nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego
– w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.
Zasiłek chorobowy zgodnie z przepisami przysługuje pracownikowi przez okres niezdolności do pracy, jednak nie dłużej niż przez 91 dni, chyba że niezdolność do pracy jest spowodowana gruźlicą lub przypada w okresie ciąży – wtedy okres ten wydłuża się do 270 dni. Choroba po ustaniu zatrudnienia nie wpływa na okresy przysługującego zasiłku.

Jeżeli okres niezdolności do pracy wykroczy poza wymieniony limit, wtedy osoba pobierająca zasiłek chorobowy ma prawo ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne.

Choroba po ustaniu zatrudnienia a brak prawa do zasiłku chorobowego

Przepisy ujęte w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa wskazują również grupy osób, które pomimo spełnienia warunków opisanych w art. 7 tej ustawy nie uzyskają prawa do świadczeń chorobowych, gdy wystąpi choroba po ustaniu zatrudnienia. Do tej grupy należą osoby:

  • posiadające prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy;
  • kontynuujące działalność zarobkową lub które podjęły się działalności zarobkowej stanowiącej tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającej prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby;
  • które nie nabyły prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia z powodu nieupłynięcia okresu wyczekiwania (w przypadku pracowników – 30 dni);
  • uprawnione do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego, świadczenia kompensacyjnego;
  • podlegające obowiązkowo ubezpieczeniu w KRUS.

Kto wypłaca zasiłek po ustaniu zatrudnienia?

Pracownikowi, u którego niezdolność do pracy powstała jeszcze w okresie obowiązywania stosunku pracy:

  • wynagrodzenie chorobowe wypłaca i finansuje pracodawca (do 33 dni choroby lub do 14 dni choroby, gdy pracownik ukończył 50 lat);
  • zasiłek chorobowy (przy niezdolności do pracy od 34 dnia i odpowiednio 15 dnia choroby) wypłaca ZUS lub pracodawca, jeżeli jest płatnikiem zasiłków, przy czym finansowanie w obu przypadkach leży po stronie ZUS.

Co istotne, finansowanie oraz wypłaty świadczeń realizowane przez pracodawcę trwają tylko do dnia rozwiązania umowy pracownika. Po dniu rozwiązania umowy o pracę pracownika obowiązek wypłaty świadczeń przechodzi na ZUS.

Choroba po ustaniu zatrudnienia – jak wnioskować o zasiłek?

W sytuacji, gdy doszło do ustania stosunku pracy, aby otrzymać zasiłek chorobowy za okres niezdolności do pracy, pracownik spełniający odpowiednie warunki oraz posiadający zwolnienie lekarskie musi dopełnić odpowiednich formalności w ZUS.

ZUS samoistnie nie przyznaje zasiłków chorobowych – osoba ubiegająca się o świadczenie powinna przedłożyć tej instytucji odpowiednie dokumenty.

Aby otrzymać świadczenie, należy złożyć w ZUS: 

  • wniosek o zasiłek na druku ZAS-53 lub zamiennie wniosek, który powinien zawierać:
    • imię i nazwisko;
    • adres;
    • okres niezdolności do pracy, w tym serię i numer wystawionego zaświadczenia lekarskiego (jeżeli informacja ta jest znana wnioskodawcy); 
    • informację, jeśli niezdolność pracownika do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową;
    • wskazanie, czy okres tej niezdolności przypada w czasie ubezpieczenia, czy po jego ustaniu;
  • alternatywnie wydruk zaświadczenia lekarskiego e-ZLA – jeśli otrzymano go od lekarza;
  • oświadczenie na druku Z-10 – jeśli pracownik otrzymał pierwsze zaświadczenie lekarskie, które obejmowało okres po ustaniu umowy o pracę.

Wymienione druki były pracownik może uzupełnić ręcznie i dostarczyć osobiście lub listownie do ZUS. Jeżeli posiada on natomiast profil na PUE ZUS, wniosek może wypełnić i przesłać w formie elektronicznej.

Choroba po ustaniu zatrudnienia nie musi więc oznaczać dla byłego pracownika braku środków finansowych w okresie niezdolności do pracy. Jeżeli dana osoba spełnia odpowiednie warunki, to ma ona prawo ubiegać się o zasiłek chorobowy w ZUS.