Zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia zdrowotnego a brak numeru PESEL

Na skróty

4 stycznia urodziła mi się córka. Pracodawca poinformował mnie, że mam obowiązek zgłoszenia dziecka do ubezpieczenia zdrowotnego swojego lub żony. Podałem pracodawcy wszystkie dane córki, jednak nie ma ona nadanego numeru PESEL, a podobno na zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia zdrowotnego jest 7 dni od dnia narodzin. Co w takiej sytuacji należy zrobić?

Marcin, Rawicz

Podleganie pod ubezpieczenie zdrowotne daje obywatelom prawo do bezpłatnego dostępu do opieki medycznej. W związku z tym polskie prawo w jasny sposób określa, kto i w jaki sposób może być objęty ubezpieczeniem. Jeśli dana osoba nie posiada do niego własnego tytułu, to może skorzystać z różnych innych możliwości przystąpienia do tego ubezpieczenia.

Zgłoszenie członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego

Bardzo często zdarzają się sytuacje, kiedy dana osoba nie posiada własnego tytułu do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym. W takim przypadku osoba ubezpieczona, np. zatrudniona na podstawie umowy o pracę lub prowadząca własną działalność gospodarczą, ma obowiązek zgłosić w ZUS-ie do ubezpieczenia zdrowotnego takiego członka swojej rodziny. Przepisy szczegółowo określają, względem których członków rodziny należy to zrobić.

Art. 5 Ustawy z 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych:

„3) członek rodziny – następujące osoby:
a) dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli uczy się dalej w szkole lub zakładzie kształcenia nauczycieli lub odbywa kształcenie w uczelni lub szkole doktorskiej – do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku;
b) małżonek;
c) wstępni pozostający z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym”.

W praktyce do ubezpieczenia zdrowotnego zgłaszane są dzieci osób ubezpieczonych, ponieważ osoby do 18. roku życia, które się uczą, co do zasady nie mają możliwości być objęte ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.

Do ubezpieczenia zdrowotnego można zgłosić także bezrobotnego małżonka. Jednak jeśli jest on zarejestrowany w urzędzie pracy jako bezrobotny, to z tego tytułu jest objęty ubezpieczeniem zdrowotnym i tym samym nie należy go przypisywać do swojego.

Zobacz też

Zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia zdrowotnego

Zgłoszenia członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego dokonuje płatnik składek (czyli pracodawca), ale na wniosek osoby ubezpieczonej (pracownika). Z kolei płatnik składek zgłoszenia dokonuje na druku ZCNA i przekazuje je do ZUS-u.

Jak już zostało wspomniane, pracownik ma 7 dni na złożenie pracodawcy wniosku o zgłoszenie członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego. Natomiast pracodawca ma tyle samo czasu na dokonanie tego zgłoszenia w ZUS-ie.

Zgłoszenie dziecka, które nie posiada numeru PESEL

Wskazany powyżej 7-dniowy termin na złożenie pracodawcy wniosku o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym jest szczególnie kłopotliwy w sytuacji, kiedy należy zgłosić nowo narodzone dziecko. W zgłoszeniu trzeba podać m.in. imię i nazwisko, adres zamieszkania, ale również PESEL. I tu często dochodzi do wątpliwości, co zrobić, kiedy dziecku nie nadano jeszcze tego numeru. Czy do momentu nadania numeru PESEL nie podlega ono ubezpieczeniu zdrowotnemu? Tę kwestię również reguluje wspomniana wcześniej ustawa.

Art. 50 Ustawy z 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych:

„Ust. 14. W przypadku dzieci do ukończenia 3. miesiąca życia, które nie posiadają numeru PESEL, potwierdzenie, o którym mowa w ust. 3, następuje na podstawie numeru PESEL osoby obowiązanej do zgłoszenia dziecka do ubezpieczenia zdrowotnego”.

Zatem w czasie gdy dziecko nie posiada jeszcze numeru PESEL, zgłoszenia należy dokonać na podstawie numeru PESEL rodzica, który złożył wniosek o zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego. W momencie otrzymania numeru trzeba zgłosić ten fakt pracodawcy, aby mógł on zaktualizować tę informację w ZUS-ie.

Do momentu otrzymania przez dziecko numeru PESEL ma ono prawo korzystać z opieki zdrowotnej. Wynika to z art. 50 ust 9. ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne za członka rodziny

Zgłoszenie członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego jest nieodpłatne. Oznacza to, że ani pracownik (osoba ubezpieczona), ani pracodawca (płatnik składek) nie ponoszą żadnych dodatkowych kosztów w związku ze zgłoszeniem członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego. Składki za te osoby są pokrywane z budżetu państwa.

Zgłoszenie jest obowiązkowe

Jak już zostało wspomniane wcześniej, zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny jest obowiązkowe. Jednak co istotne, może tego dokonać tylko jedna osoba. W przypadku dzieci zgłasza je zatem tylko jedno z rodziców. Należy pamiętać o zrealizowaniu tego obowiązku i to w określonym terminie, ponieważ w przeciwnym razie za niedopełnienie go grozi kara grzywny.

Art. 93 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych:

„Kto: 6) będąc ubezpieczonym, nie informuje podmiotu właściwego do dokonania zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego o okolicznościach powodujących konieczność zgłoszenia lub wyrejestrowania członka rodziny – podlega karze grzywny”.

Wyrejestrowanie z ubezpieczenia zdrowotnego

Podobnie jak obowiązkowe jest zgłoszenie członka rodziny, tak samo należy pamiętać o wyrejestrowaniu go z ubezpieczenia zdrowotnego. Co ważne, jeśli osoba zgłaszająca do ubezpieczenia zdrowotnego swoich członków rodziny sama zostanie go pozbawiona, np. w wyniku zwolnienia, to podczas wyrejestrowywania jej z ubezpieczenia zdrowotnego automatycznie wyrejestrowane zostaną również wszystkie zgłoszone przez nią osoby.

Podsumowując, zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia zdrowotnego jest bardzo ważne i trzeba pamiętać o dopełnieniu obowiązujących terminów. Nie należy jednak martwić się brakiem numeru PESEL w przypadku nowo narodzonych dzieci, ponieważ zgłoszenia dokonuje się na PESEL-u rodzica. W takim przypadku nie wolno jednak zapominać o aktualizacji danych dziecka, kiedy numer PESEL rzeczywiście zostanie nadany.

Polecamy:

Urlop rodzicielski pracownika - wymiar i dokumentowanie