Emerytury dla rodziców z co najmniej 4 dzieci

Uzyskanie świadczenia emerytalnego jest możliwe tylko wtedy, gdy dana osoba posiada odpowiedni wiek oraz okres składkowy (tj. pracowała). Takie rozwiązanie powoduje niestety, że osoby zajmujące się domem i dziećmi w praktyce nie miałyby szans na żadną emeryturę. Rząd proponuje więc specjalne świadczenie dla rodziców, choć pod pewnymi warunkami. Dowiedz się czy emerytury dla rodziców otrzymają wszyscy!

Emerytury dla rodziców

Urodzenie odpowiedniej liczby dzieci powoduje uzyskania prawa do specjalnego świadczenia, które określone zostało jako emerytura 4+ lub emerytura matczyna. Podstawowym warunkiem do jej uzyskania jest konieczność posiadania co najmniej czwórki dzieci oraz ich wychowywania. Sam fakt urodzenia odpowiedniej liczby dzieci nie będzie więc wystarczający do tego, aby uzyskać dane świadczenie.

Pamiętajmy, że ustawodawca nie wymaga, aby dana kobieta sama urodziła dzieci, które następnie wychowywała. Dopuszczalne jest bowiem posiadanie potomstwa adoptowanego lub należącego do współmałżonka (np. z jego pierwszego małżeństwa).

Samo urodzenie dzieci i ich wychowywanie to jednak nie jedyne kryterium konieczne do spełnienia. Emerytura matczyna będzie przyznana pod warunkiem:

• ukończenia przez wnioskodawcę 60. roku życia w przypadku kobiet lub 65. roku życia w przypadku mężczyzn;
• braku środków do życia – uzasadnieniem może być tutaj fakt braku jakiejkolwiek pracy zawodowej przez całe życie wnioskodawcy lub niewystarczający okres składkowy do uzyskania emerytury na powszechnych zasadach;
• mieszkania na terenie Polski oraz posiadania tutaj swojego ośrodka interesów życiowych przez okres co najmniej 10 lat liczony od chwili ukończenia przez wnioskodawcę 16. roku życia;
• posiadanie obywatelstwa polskiego przez wnioskodawcę, ewentualnie prawa pobytu na terytorium RP.

Wysokość emerytury dla rodziców

Tak naprawdę o emeryturę 4+ mogą starać się nie tylko kobiety. Mężczyznom także przysługuje takie prawo, pod warunkiem jednak, że spełniają wszystkie wcześniej określone warunki. W tym przypadku mężczyzna powinien dodatkowo wykazać, że samodzielnie zajmował się wychowywaniem swoich lub adoptowanych dzieci z powodu śmierci ich matki, porzucenia lub niewychowywania ich przez długi czas.

Wysokość emerytury dla rodziców jest tak naprawdę uzależniona od tego, czy wnioskodawca posiada w ogóle prawo do świadczenia emerytalnego, choćby w najmniejszym zakresie. Jeżeli tak nie jest (tzn. gdy dana osoba nie ma prawa do żadnej emerytury), przysługiwać jej będzie comiesięczna kwota w wysokości 1200 zł brutto, czyli ok. 981 zł na rękę (jest to stan na 2020 r.). Pamiętajmy, że świadczenie emerytalne jest waloryzowane, więc powyższa kwota będzie się corocznie zmieniała.

Jeśli jednak dana osoba ma prawo do emerytury, choćby w najniższym jej wymiarze, świadczenie matczyne będzie stanowiło uzupełnienie już otrzymywanej kwoty, tak aby w ostateczności dana osoba otrzymywała najniższą możliwą emeryturę.

Przykład 1.

Pani Janina całe życie nie pracowała i zajmowała się wychowywaniem 4 swoich własnych dzieci. Ma zatem prawo do emerytury matczynej w pełnej wysokości, tj. w kwocie 1200 zł brutto.

Przykład 2.

Pani Janina posiada czwórkę dzieci, które samodzielnie wychowywała. Pracowała przez jakiś czas, skutkiem czego udało jej się otrzymać świadczenie emerytalne w wysokości 800 zł brutto miesięcznie. Ma ona prawo do emerytury matczynej, która uzupełni otrzymywaną już przez nią emeryturę do tzw. minimalnej wysokości 1200 zł brutto miesięcznie. W tym przypadku emerytura matczyna wyniesie więc 400 zł brutto miesięcznie.

Jak uzyskać emeryturę dla rodziców?

Prawo do emerytury 4+ nie oznacza, że takie świadczenie będzie wypłacane automatycznie. Niezbędne w tym celu jest oczywiście złożenie stosownego wniosku. Pismo składa się do dowolnego oddziału ZUS – osobiście, za pośrednictwem platformy e-PUAP lub listem poleconym. Sam wniosek nie podlega żadnej opłacie skarbowej.

Gotowy druk można znaleźć w internecie lub każdym oddziale ZUS, zatytułowany jest „Wniosek do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o rodzicielskie świadczenie uzupełniające”. Pismo oznaczone jest znakiem „ERSU”.

Prawidłowo wypełniony wniosek musi zawierać następujące dane:

• imię, nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL wnioskodawcy (w przypadku braku numeru PESEL dopuszczalne jest podanie serii oraz numeru dowodu osobistego);
• adres zamieszkania, pobytu lub ostatniego miejsca zamieszkania wnioskodawcy;
• informację o tym, w jaki sposób ma być wypłacane świadczenie emerytalne – przekazem pocztowym, bezpośrednio w kasie ZUS lub przelewem na wskazany numer rachunku bankowego wnioskodawcy;
• podpis wnioskodawcy.

Pamiętajmy, że wniosek o przyznanie emerytury dla rodziców wymaga zebrania i przesłania do ZUS-u stosownej dokumentacji. Osoba ubiegająca się o takie świadczenie musi więc dołączyć do składanego pisma:

• akty urodzenia dzieci lub orzeczenia sądu o powierzeniu sprawowania pieczy zastępczej nad dziećmi (dotyczy to co najmniej 4 dzieci);
• informację o numerach PESEL dzieci;
• oświadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej i materialnej wnioskodawcy – podobnie jak ma to miejsce w przypadku składania wniosków do sądu o zwolnienie od kosztów sądowych w danej sprawie;
• inne dokumenty, które mogą mieć wpływ na przyznanie świadczenia – w przypadku mężczyzn starających się o emeryturę 4+ konieczne jest wskazanie daty zgonu matki dzieci lub porzucenia ich przez kobietę, ewentualnie podanie informacji o okresie zaprzestania wychowywania dzieci przez matkę (te informacje wymagają oczywiście stosownego udokumentowania, np. aktem zgonu kobiety, postanowieniem sądu o odebraniu matce jej praw rodzicielskich do dzieci, postanowieniem sądu w sprawie stwierdzenia śmierci danej kobiety).

Kto nie ma prawa do emerytury dla rodziców?

Omawiane świadczenie emerytalne nie będzie przysługiwało, jeśli wnioskodawca nie spełni wcześniej określonych warunków oraz gdy zostanie pozbawiony władzy rodzicielskiej przez sąd. Podobnie będzie, gdy wnioskodawca zostanie tymczasowo aresztowany lub odbywa już karę pozbawienia wolności (nie dotyczy to jednak odbywania kary pozbawienia wolności w trybie dozoru elektronicznego).

Warto zapamiętać, że wypłata przyznanego świadczenia może być wstrzymana lub cofnięta przez ZUS na skutek zmiany okoliczności danej sprawy. Będzie tak m.in. wtedy, gdy wnioskodawca nie mieszka dłużej na terenie Polski.

Niezależnie od tego czy ZUS odmówił prawa do emerytury matczynej, czy też wstrzymał jej wypłatę, zainteresowanemu przysługuje prawo do odwołania się od otrzymanej decyzji w ciągu 14 dni od jej otrzymania. Jeśli ZUS nadal nie będzie chciał przyznać danego świadczenia, istnieje jeszcze możliwość wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie za pośrednictwem prezesa ZUS – robi się to w terminie 30 dni od chwili uzyskania ponownej, negatywnej odpowiedzi Zakładu.

Podsumowanie

Emerytura dla rodziców co najmniej 4 dzieci jest świadczeniem przysługującym zarówno matce, jak i ojcu, pod warunkiem że są oni w stanie udokumentować fakt wychowywania swojego lub adoptowanego potomstwa.

Emerytura matczyna przysługuje w wysokości najmniejszej emerytury krajowej lub uzupełnia już otrzymywane świadczenie do takiej wysokości. Uzyskanie emerytury 4+ jest możliwe tylko po złożeniu do ZUS wniosku „ERSU” – w przypadku decyzji odmownej wnioskodawca ma prawo do odwołania w ciągu 14 dni, a także do złożenia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie za pośrednictwem prezesa ZUS w terminie 30 dni od chwili uzyskania odmowy.