Facylitacja społeczna - klucz do zwiększenia efektywności pracowników

Praca w obecności innych ludzi stała się nieodłącznym elementem naszej codzienności. W firmach pracownicy coraz częściej wykonują swoje zadania w jednym pomieszczeniu. Nieustannie jesteśmy obserwowani przez przełożonych czy współpracowników. Czy sama obecność innych ma pozytywny wpływ na efekty naszej pracy? Odpowiedź na te i inne pytania znajduje się w niniejszym artykule, w którym dowiecie się, czym jest facylitacja społeczna.

Facylitacja społeczna - teoria i badania

Psychologia społeczna jest dziedziną nauki, która interesuje się badaniem wpływu społecznego. Jeden człowiek wywiera wpływ na drugiego za pomocą swojej realnej lub wyobrażonej obecności. Amerykański psycholog społeczny Robert Zajonc przeprowadził eksperyment, w którym badał zachowania karaluchów. Przedmiotem badania było zmierzenie prędkości, z jaką uciekają one od światła w sytuacji prostej oraz trudnej. W pierwszej z nich karaluchy miały za zadanie przebiec z jednego punktu do drugiego. W momencie, gdy były obserwowane przez inne karaluchy, osiągały lepsze wyniki niż bez widowni. Odmienny efekt uzyskano w sytuacji trudnej, kiedy drogą, którą musiały pokonać karaluchy, by uciec od światła, był labirynt z jedną prawidłową drogą wyjścia. W tym przypadku również były obserwowane przez inne karaluchy, a mierzony czas ich biegu był dłuższy. Badania te pokazują, jak obecność innych pobudza lub hamuje nas do działania. Towarzystwo innej osoby sprawia, że stajemy się bardziej czujni i przechodzimy w stan gotowości. Ten eksperyment przyczynił się do zdefiniowania efektu facylitacji społecznej.

Facylitacja społeczna - co to takiego?

Sama obecność innych powoduje pobudzenie naszego organizmu. Dzięki temu jesteśmy w pełnej gotowości do rozpoczęcia działań. Jeżeli pracujemy w grupie, świadomie lub nieświadomie wywieramy wpływ na inne osoby. Przyczynia się to do wzrostu konkretnych zachowań, które są często pożądane przez pracodawcę. Facylitacja społeczna powoduje, że gdy pracujemy w jednym pomieszczeniu z innymi ludźmi i zdajemy sobie sprawę, że jesteśmy przez nich obserwowani, automatycznie stajemy się bardziej efektywni, niż gdybyśmy pracowali w samotności.

Przykład 1.

Jeden z zespołów działu marketingu ma za zadanie do końca dnia stworzyć prezentację dla klienta na temat ich firmy. Nie jest ono skomplikowane, nie przekracza poziomu ich kompetencji, jest podobne do zadania, które ostatnio realizowali. W zespole pracuje 6 osób, wszyscy znajdują się w tym samym pomieszczeniu. Jeżeli jego liderowi zależy na osiągnięciu celu, może poprosić każdego z pracowników o zakomunikowanie pozostałym kolegom, co dokładnie zamierza wykonać, jakim zagadnieniem się zajmie i ile czasu potrzebuje na wykonanie swojej części zadania. Dzięki temu każdy z nich będzie miał poczucie, że jest obserwowany przez innych, a koledzy wiedzą, co powinien zrobić w ciągu najbliższych godzin. Taki komunikat spowoduje, że każda z osób będzie bardziej zmotywowana do działania, ponieważ nie będzie chciała, by współpracownicy uznali, że nie jest zaangażowana w zadanie lub co gorsza, że jest leniwa. W wyniku tego cały zespół osiągnie zamierzone cele, czyli stworzy prezentację dla klienta.

Gdyby zadanie, które otrzymał dział marketingu w powyższym przykładzie, było skomplikowane, obecność współpracowników i świadomość, że każdy obserwuje pracę innych, utrudniłaby im wykonanie prezentacji.

Facylitacja społeczna - zwiększenie efektywności

Facylitacja społeczna może również pomóc w zwiększeniu efektywności pracowników. Oto kilka sugestii, jak to zrobić:

• Tworzenie pozytywnej atmosfery w pracy - pozytywna atmosfera w pracy pomaga w poprawie motywacji pracowników i zwiększeniu ich zaangażowania w wykonywanie pracy.
• Zachęcanie do współpracy i budowanie zespołu - pracownicy, którzy dobrze się razem dogadują, są bardziej skłonni do pomagania sobie nawzajem i lepiej radzą sobie w rozwiązywaniu problemów.
• Zwiększenie poczucia przynależności do grupy - pracownicy, którzy czują się częścią grupy, są bardziej zaangażowani i lojalni wobec firmy.
• Stymulowanie zdrowej konkurencji - zdrowa konkurencja między pracownikami może pomóc w zwiększeniu ich wydajności, ale ważne jest, aby była ona pozytywna i konstruktywna.
• Ustanowienie jasnych celów i oczekiwań - pracownicy muszą wiedzieć, co od nich oczekuje firma i jakie cele powinni osiągnąć, aby dobrze wykonywać swoją pracę.
• Oferowanie szkoleń i szansy na rozwój zawodowy - pracownicy, którzy rozwijają swoje umiejętności, są bardziej skłonni do podejmowania nowych wyzwań i bardziej efektywni w pracy.

Przykład 2.

Kasia rozpoczęła pracę w nowej firmie. Pracuje jako specjalista ds. sprzedaży szkoleń. W pierwszych dniach pracy nowa koleżanka Basia wdraża ją w obowiązki na tym stanowisku. Trzeciego dnia Kasia ma za zadanie wykonać swoje pierwsze telefony do nowych klientów w celu sprawdzenia ich potrzeb i złożenia ewentualnej oferty szkoleniowej. Posiada ona doświadczenie na podobnym stanowisku pracy, wykonywała podobne telefony w poprzedniej firmie. Basia jako osoba wprowadzająca ją postanowiła, że będzie obserwowała koleżankę w trakcie przeprowadzania rozmów. Dzięki temu pomoże jej to wskazać błędy, które popełnia Kasia i podkreślić jej mocne strony. Kasia wykonała przy Basi 7 telefonów, kolejne 5 wykonywała w samotności, ponieważ koleżanka musiała wyjść na spotkanie. Okazało się, że w jej obecności Kasia bardziej się starała, wkładała w pracę więcej wysiłku, jej rozmowy były dłuższe i bardziej efektywne.

Tak właśnie działa mechanizm facylitacji społecznej. W obecności innych, wiedząc, że jesteśmy obserwowani, stajemy się bardziej pobudzeni i staramy się jak najlepiej wykonać zadanie. Jest to wiedza, którą zarówno pracodawcy, jak i pracownicy mogą wykorzystać w trakcie codziennej pracy.