Łamanie praw pracowniczych cz. II - co zrobić, gdy szef łamie twoje prawa?
Niestety łamanie praw pracowniczych przez pracodawców nie należy do sytuacji rzadkich. Nieprzestrzegane są regulacje prawne na bardzo różnych płaszczyznach, które dotyczą różnych sfer życia zawodowego. Jak się zachować w sytuacji, kiedy zorientujemy się, że nasz pracodawca nie przestrzega przepisów prawa pracy? Co możemy zrobić, do jakiej instytucji się zgłosić? Co naszemu pracodawcy grozi za łamanie praw pracowniczych? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w artykule.
Zacznij od rozmowy
Z jednej strony najbardziej oczywisty sposób na rozwiązanie konfliktów, a z drugiej często najtrudniejszy. Jeśli widzisz choć najmniejszą szansę na porozumienie się, postaraj się o rozmowę z przełożonym i przedstaw swoje argumenty. Łamanie praw pracowniczych dość łatwo uzasadnić, ponieważ wszelkie regulacje są ujęte w Kodeksie pracy, który w bardzo wyraźny sposób określa prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy. Przed rozmową warto się przygotować merytorycznie, zapoznać z regulacjami na temat łamanych, naszym zdaniem, praw pracowniczych. Posiadając wiedzę na ten temat, poczujemy się pewniej w dyskusji z szefem. Niestety może być tak, że nasza rozmowa z przełożonym nie przyniesie oczekiwanych skutków. W takim przypadku warto poprosić o rozmowę zwierzchnika naszego bezpośredniego przełożonego - dyrektora lub właściciela firmy. Może bowiem być tak, że kierownictwo wyższego szczebla, nie jest świadome popełnianych wykroczeń.
Związki zawodowe lub komisja pojednawcza
Jeśli rozmowa z bezpośrednim przełożonym lub wyższą kadrą kierowniczą nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, warto pomyśleć, kto może nam pomóc w załatwieniu tej sprawy. Pierwszą instytucją są związki zawodowe, o ile takie funkcjonują w naszym zakładzie pracy. Najczęściej w podobnych sprawach to związki przejmują zgłoszenie występujących uchybień i prowadzą rozmowy na ten temat z właścicielem lub zarządem firmy. Jeśli w zakładzie pracy nie ma związków zawodowych, może funkcjonuje komisja pojednawcza. Składa się ona z przedstawicieli reprezentujących załogę zakładu (mogą to być przedstawiciele związków zawodowych) oraz reprezentantów władzy przedsiębiorstwa. Komisja jest fakultatywnym organem firmy, w związku z czym może być powołana w każdym przedsiębiorstwie, ale nie musi.
Łamanie praw pracowniczych zgłoś do Państwowej Inspekcji Pracy lub sądu rejonowego
Jeśli pomimo wykorzystania wyżej opisanych sposobów nie udało się rozwiązać problemu i w dalszym ciągu występuje łamanie praw pracowniczych, wtedy sprawa najczęściej wychodzi poza mury zakładu pracy. Właściwą instytucją, gdzie należy skierować informację o łamaniu praw pracowniczych, jest Państwowa Inspekcja Pracy (PIP). Kontakt do PIP znajduje się na stronie www.pip.gov.pl. Warto pamiętać, że nasze dane mogą pozostać anonimowe. To PIP decyduje, czy nasze zgłoszenie jest wiarygodne i czy zostanie to sprawdzone, dlatego też warto zbierać wszelkie dowody na potwierdzenie naszych informacji. Będą one również materiałem dowodowym, kiedy sprawa trafi do sądu rejonowego. Jednak występowanie na drogę sądową jest ostatecznym rozwiązaniem, dopiero wtedy, kiedy poprzednie sposoby zawiodły.
Łamanie praw pracowniczych - konsekwencje dla pracodawcy
Łamanie praw pracowniczych, wiąże się dla pracodawcy z określonymi konsekwencjami. Odpowiedzialność i karę za łamanie prawa reguluje w tym przypadku zarówno Kodeks pracy, jak i Kodeks karny. W zależności od sprawy, pracodawcy grozi grzywna do 30 tys. zł lub nawet pozbawienie wolności.
Do wykroczeń, za które grozi kara grzywny do 30 tys. zł, Kodeks pracy art. 281 zalicza:
Kto, będąc pracodawcą lub działając w jego imieniu:
- zawiera umowę cywilnoprawną w warunkach, w których zgodnie z art. 22 § 1 powinna być zawarta umowa o prace,
- nie zawiadamia właściwego okręgowego inspektora pracy, w formie pisemnej lub elektronicznej, o zawarciu umowy o pracę, o której mowa w art. 251 § 4 pkt 4, wraz ze wskazaniem przyczyn zawarcia takiej umowy, w terminie 5 dni roboczych od dnia jej zawarcia,
- nie potwierdza na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o prace,
- wypowiada lub rozwiązuje z pracownikiem stosunek pracy bez wypowiedzenia, naruszając w sposób rażący przepisy prawa pracy,
- stosuje wobec pracowników inne kary niż przewidziane w przepisach prawa pracy o odpowiedzialności porządkowej pracowników,
- narusza przepisy o czasie pracy lub przepisy o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem i zatrudnianiu młodocianych,
- nie prowadzi dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników
- pozostawia dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników w warunkach grożących uszkodzeniem lub zniszczeniem.
