Czy pracodawca może zgodzić się na pobieranie niższych zaliczek po przekroczeniu progu podatkowego?

W przeważającej liczbie przypadków podjęcie zatrudnienia w jakiejkolwiek legalnej formie oznacza konieczność jego opodatkowania. Kiedy można zawnioskować u pracodawcy o pobieranie niższych zaliczek po przekroczeniu progu podatkowego? O tym poniżej.

Ogólne informacje o opodatkowaniu dochodów

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obligują każdego pracodawcę do obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od dochodu osiągniętego przez pracownika, który jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę.

Co więcej, pracodawca ma obowiązek obliczać i pobierać zaliczki także w przypadku zatrudnienia osób fizycznych na podstawie innych rodzajów umów, w tym m.in. wynagrodzeń z:

1. umowy zlecenie,
2. umowy o dzieło,
3. kontraktu menedżerskiego.

Aktualnie po wprowadzeniu zmian w ramach Polskiego Ładu wyróżniamy 2 progi podatkowe:

1. 12% w przypadku kwoty dochodu wynoszącej 120 000 zł,
2. 32% w przypadku kwoty dochodu wynoszącej powyżej 120 000 zł.

Trzeba pamiętać, że drugi próg podatkowy zastosowanie znajduje do kwoty dochodu powyżej 120 000 zł, a nie do całego dochodu.

W przypadku pierwszego progu podatkowego stosowana jest kwota zmniejszająca podatek w wysokości 3600 zł.

Po zmianach związanych z obniżeniem stawki podatku z 17% do 12% zmianie uległa również wysokość kwoty zmniejszającej podatek, która wynosi: 3600 zł, gdy dotychczas była to kwota 5100 zł. Do końca czerwca płatnicy pobierający zaliczki na podatek od dokonywanych wypłat, mogli zmniejszać zaliczkę o kwotę 425 zł, czyli 1/12 z 5100 zł, a po wejściu zmian od lipca kwota ta wynosi 300 zł, co jest równoważne 1/12 z kwoty 3600 zł.

Mimo wprowadzanych zmian w podatkach nie ulega zmianie wysokość kwoty wolnej od podatku, która obecnie wynosi 30 000 zł.

Podwyższony próg podatkowy w zakresie kwoty dochodu, tj. 120 000 zł nie ulega zmianie, mimo zmiany stawki podatku.

Obowiązek pobierania zaliczek na podatek dochodowy

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych nakłada na zakłady pracy, tj. osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, jako płatników podatku obowiązek obliczania i pobierania w ciągu roku zaliczek na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody z tytułu:

• stosunku służbowego, 
• stosunku pracy, 
• pracy nakładczej, 
• spółdzielczego stosunku pracy, 
• zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakłady pracy, 
• wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej w spółdzielniach pracy.

Przykład 1.

Pan Jan zarabia 25 000 zł miesięcznie. W sierpniu jego dochód przekroczył kwotę 120 000 zł. Oznacza to, że pracodawca zaliczkę na podatek dochodowy od kwoty 20 000 zł pobierze w wysokości 12%, a od 5000 zł w wysokości 32%. W kolejnych miesiącach pracodawca będzie pobierał zaliczkę już od całej kwoty w wysokości 32%.

Jeżeli podatnik złoży płatnikowi – pracodawcy oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem, a za rok podatkowy przewidywane, określone w oświadczeniu podatnika dochody nie przekroczą górnej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej, czyli kwoty 120 000 zł, a małżonek nie uzyskuje żadnych dochodów, wówczas zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu i są dodatkowo pomniejszane za każdy miesiąc o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, czyli 1/12 z kwoty 3600 zł.

Pracodawca, po otrzymaniu oświadczenia pracownika pobiera zaliczki według wskazanych wyżej zasad, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostało złożone oświadczenie.

Pobieranie niższych zaliczek po przekroczeniu progu podatkowego

Odpowiadając na pytanie postawione w tytule niniejszego artykułu, należy wskazać, że nie tyle pracodawca może zgodzić się na pobieranie niższych zaliczek na podatek po przekroczeniu progu podatkowego, ile przepisy dają pracownikowi taką możliwość w określonych przypadkach.

Przykład 2.

Pan Adam zarabia z tytułu pracy na umowę o pracę kwotę 20 000 zł. Pan Adam pozostaje w związku małżeńskim z panią Joanną, która nie pracuje. W czerwcu pan Adam przekroczy pierwszy próg podatkowy, dlatego zdecydował się złożyć (w czerwcu) swojemu pracodawcy oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem, wskazując, że za rok podatkowy przewidywane, określone w oświadczeniu dochody podatnika przekroczą górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, czyli kwotę 120 000 zł, a jego żona nie uzyskuje żadnych dochodów. Dlatego też od lipca zaliczki za wszystkie kolejne miesiące roku podatkowego pobierane przez pracodawcę pana Adama wynoszą 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

Podstawowe informacje dotyczące oświadczenia pracownika dotyczącego rozliczenia dochodów z małżonkiem

Nie ma jednego wzoru oświadczenia pracownika o rozliczeniu dochodów z małżonkiem, dlatego najważniejsze jest, aby w swojej treści zawierało ono niezbędne dane, w tym informacje o formie rozliczeń i przewidywanych dochodach małżonka.

Oświadczenie to można złożyć w każdym czasie.

Małżonkowie mogą dokonać wspólnego opodatkowania dochodów, jeżeli pozostają w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej: 

1. przez cały rok podatkowy, lub
2. od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego w przypadku gdy związek małżeński został zawarty w trakcie roku podatkowego.

Wniosek dotyczący wspólnego opodatkowania może być wyrażony przez jedno z małżonków.

Złożenie wniosku przez jedno z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów.

Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

Ponadto w sytuacji wystąpienia zmian stanu upoważniającego do obniżki zaliczek lub utraty możliwości do opodatkowania dochodów wspólnie z małżonkiem np. rozwód, podatnik jest obowiązany poinformować o tym fakcie pracodawcę.