Poradnik Pracownika

Praca na etat i działalność gospodarcza a PIT-2 2024 r.

Obecnie jestem zatrudniony na etacie w jednej firmie. Z początkiem lutego rozpocząłem prowadzenie własnej jednoosobowej działalności gospodarczej.  Czy w takim wypadku powinienem poinformować pracodawcę o tym fakcie? Co w takim wypadku z deklaracją PIT-2? Czy mogę wystawiać faktury swojemu pracodawcy?

Patryk, Legionów

 

Co do zasady pracownik nie ma obowiązku informowania pracodawcy o rozpoczęciu lub wykonywaniu działalności gospodarczej. Jednakże fakt rozpoczęcia pracy w ramach działalności ma wpływ na rozliczenia z pracodawcą, z którym łączy daną osobę stosunek pracy.

Prowadzenie działalności a zawarcie umowy o pracę

Choć prowadzenie działalności i jednoczesna praca na etacie są jak najbardziej możliwe, to nie jest to sytuacja częsta. Rozwiązanie to jest jednak stosunkowo korzystne, szczególnie jeśli z umowy o pracę dana osoba pobiera zarobki równe przynajmniej minimalnej płacy. Wówczas można znacznie obniżyć koszty prowadzenia firmy, bowiem nie jest konieczne opłacenie składek społecznych z działalności.

Jeżeli przedsiębiorca poza prowadzeniem działalności gospodarczej jest również zatrudniony na podstawie umowy o pracę i z tego tytułu osiąga wynagrodzenie wyższe lub równe minimalnemu wynagrodzeniu za pracę w danym roku kalendarzowym, wówczas przez wzgląd na prowadzoną działalność gospodarczą obowiązkowo będzie podlegał tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Prowadzenie firmy i równoczesna praca na etacie ma swoje zalety finansowe, ale również i wady. Po pierwsze czas – warto zastanowić się, czy będziemy mieli odpowiednią ilość czasu, aby łączyć wykonywanie pracy z własną działalnością. Po drugie tzw. konflikt interesów – tu warto zastanowić się, czy wykonywane czynności w ramach działalności nie będą zbieżne z tymi realizowanymi na etacie. Nie zawsze fakt ten będzie powodem konfliktu, ale warto mieć to na uwadze, szczególnie jeśli u pracodawcy podpisujemy zakaz konkurencji. Ważne jest także dobro naszego pracodawcy – w żaden sposób nie powinien on odczuć, że poza pracą w jego firmie prowadzimy swoją działalność.

Czy trzeba informować pracodawcę?

Żadne przepisy nie nakazują pracownikowi informowania pracodawcy o rozpoczęciu prowadzenia własnej działalności. Chyba że między pracownikiem i pracodawcą istnieje umowa o zakazie konkurencji lub przy zawieraniu umowy o pracę pracodawca zobligował pracownika do zadeklarowania braku innego zatrudnienia lub braku prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, a pracownik taką deklarację złożył. Przykładowo urzędnicy administracji państwowej i samorządowej muszą uzyskać uprzednią zgodę od pracodawcy.

Poza nielicznymi wyjątkami nie ma obowiązku informowania swojego pracodawcy o tym, że pracownik otwiera własną działalność gospodarczą.

Warto jednak zgłosić swojemu pracodawcy, że rozpoczęto działalność gospodarczą – głównie ze względów podatkowych.

Wycofanie PIT-2 w 2024 roku

Pracodawca jako płatnik, obliczając zaliczkę na podatek dochodowy od wypłacanego pracownikowi wynagrodzenia ze stosunku pracy, obniża ją o kwotę stanowiącą 1/12, 1/24, 1/36 kwoty zmniejszającej podatek, czyli maksymalnie o 300,00 zł miesięcznie. Ulgę tę uwzględnia jedynie pracownikowi, który złożył mu oświadczenie na formularzu PIT-2. Zakład pracy stosuje ją tak długo, dopóki pracownik nie poinformuje go o zmianie stanu faktycznego wynikającego ze złożonego PIT-2, w tym m.in. o osiąganiu dochodów z działalności gospodarczej.

Do końca 2022 r. przedsiębiorca prowadzący działalność na skali nie mógł złożyć PIT-2 u pracodawcy. Kwotę wolną uwzględniał przy obliczeniu zaliczki z działalności gospodarczej. Od 1 stycznia 2023 r. może złożyć takie oświadczenie do pracodawcy, jednak wówczas musi liczyć się z tym, ze w razie gdy kwota wolna zostanie wykorzystana z obu tytułów, to będzie się to wiązało z dopłatą podatku.

Praca na fakturę?

W sytuacji gdy pracownik oprócz pracy na etacie prowadzi własną działalność gospodarczą, pracodawca może zlecać mu wykonanie dodatkowych czynności na fakturę. Przepisy takiego rozwiązania nie zabraniają, ale też są określone warunki, które muszą zostać spełnione, aby prawnie było to bezpieczne:

  • umowa pomiędzy stronami nie będzie miała cech umowy o pracę,
  • rodzaj pracy będzie inny niż ten, który jest wykonywany przez pracownika w ramach stosunku pracy.

To bardzo ważne, aby obie przesłanki zostały spełnione i zlecenie dodatkowych czynności nie zostało podważone, a następnie zakwalifikowane jako praca w godzinach nadliczbowych. Jak można przeczytać w wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 17 sierpnia 2006 roku (sygn. akt III APa 24/06, OSA 2007/7/12): „Świadczenie tej samej rodzajowo pracy, co określona w umowie o pracę poza normalnym czasem pracy pracowników, na podstawie kolejnej umowy o pracę lub umów cywilnoprawnych (zlecenia, o dzieło), jest bowiem kontynuowaniem stosunku pracy w godzinach nadliczbowych. Zawieranie takich umów stanowi obejście przepisów o czasie pracy, przy czym nie ma tu znaczenia wola pracownika i pracodawcy”.

Podsumowanie

Nie istnieje obowiązek – poza nielicznymi wyjątkami – informowania pracodawcy, że rozpoczęło się działalność gospodarczą. Po założeniu firmy warto jednak wycofać PIT-2, szczególnie gdy działalność jest rozliczana na zasadach ogólnych; nie ma jednak konieczności powiadamiania, dlaczego ten dokument wycofujemy.