„Ustawa za życiem” a uprawnienia rodziców

Państwo stara się wspierać polskie rodziny, wprowadzając liczne programy i ulgi prorodzinne, np. rodzinny kapitał opiekuńczy, zerowy pit dla rodziców wychowujących czworo dzieci czy 500 plus. Jest to odpowiedź polskich rządzących na coraz poważniejsze problemy demograficzne. Bez wątpienia to właśnie rodzina stała się dla rządzących priorytetem. „Ustawa za życiem” jest również tego dowodem. Co gwarantuje? W artykule szczegóły!

„Ustawa za życiem” – jaki ma cel?

Od 1 stycznia 2017 roku obowiązują przepisy Ustawy z 4 listopada 2016 roku o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”. Pakiet ten określa listę specjalnych uprawnień dla kobiet w ciąży powikłanej lub z niepowodzeniami położniczymi oraz dla rodzin dzieci, u których zdiagnozowano choroby w okresie prenatalnym lub w czasie porodu. Pomoc ta jest w zakresie zarówno dostępu do dodatkowych świadczeń, jak i w zakresie różnorodnych narzędzi wspierających.

Przygotowanie do narodzin dziecka chorego

„Ustawa za życiem” wprowadza dodatkowe instrumenty dla dzieci, rodzin dzieci z niepełnosprawnością oraz zagrożonych niepełnosprawnością. W przypadku kiedy kobieta ma wiedzę na temat tego, że jej dziecko urodzi się nieuleczalnie chore, informacje o swoich prawach i rodzajach wsparcia powinna otrzymać:

• w przychodni;
• w szpitalu;
• w ośrodkach pomocy społecznej;
• w instytucjach wsparcia rodziny;
• od asystenta rodziny.

Z uprawnień może skorzystać każda kobieta w ciąży i jej rodzina, jeśli dziecko przyjdzie albo przyszło na świat ciężko chore. Z przywilejów może skorzystać także kobieta, która otrzymała informację o tym, że jej dziecko może umrzeć w trakcie ciąży lub porodu oraz rodzina, której dziecko umarło bezpośrednio po porodzie na skutek wad wrodzonych. Pomoc mogą otrzymać kobiety, które po porodzie nie zabiorą do domu dziecka z powodu:

• poronienia;
• urodzenia dziecka martwego;
• urodzenia dziecka niezdolnego do życia;
• urodzenia dziecka obarczonego wadami wrodzonymi albo śmiertelnymi schorzeniami.

Jak skorzystać z pomocy?

Aby móc skorzystać ze wsparcia w sytuacji, kiedy spodziewane jest, że dziecko, które przyjdzie na świat, będzie chore lub jeśli już przyszło na świat, potrzebne jest zaświadczenie potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu. Zaświadczenie to można otrzymać od lekarza posiadającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii.

Ponadto zaświadczenie wydane przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, specjalistę w dziedzinie pediatrii lub lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, który posiada specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii uprawnia dzieci do 18. roku życia do:

• skorzystania z wyrobów medycznych na zasadach określonych „Za życiem”;
• korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach

– zaś kobiety w ciąży mogą poza kolejnością otrzymać świadczenia opieki zdrowotnej oraz usługi farmaceutyczne udzielane w aptekach.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że rodzice posiadają uprawnienia wynikające z Kodeksu pracy. Obecnie nie ma znaczenia, czy dziecko urodziło się z niepełnosprawnością lub chorobą, której nie da się wyleczyć i rodzice takich dzieci mają zagwarantowane prawo do urlopu rodzicielskiego w standardowym wymiarze. Ta sytuacja ma się jednak zmienić. Projektowane są przepisy, które zakładają, że urlop rodzicielski zostanie wydłużony w stosunku do standardowego wymiaru o 24 tygodnie, jeśli rodzic będzie posiadał zaświadczenie stwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu dziecka, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Będzie to z pewnością wielka ulga dla rodziców dzieci chorych i z niepełnosprawnościami.

Dziecko z orzeczoną niepełnosprawnością – dodatkowe uprawnienia

Dziecko oraz rodzina dziecka z orzeczoną niepełnosprawnością zyskują dodatkowe prawa i przywileje. Przede wszystkim dziecko niepełnosprawne posiada pierwszeństwo w udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej, kompleksowe usługi opiekuńcze i rehabilitacyjne oraz liczne świadczenia wspierające. Rodzina zyskuje pomoc prawną, zakup leków poza kolejnością oraz wsparcie psychologiczne.

Jednorazowe świadczenie 4000 zł

Jedną z form wsparcia dla rodzin dzieci chorych jest jednorazowe świadczenie w wysokości 4000 zł. Przysługuje ono matce lub ojcu, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka bez względu na dochód. Świadczenie nie przysługuje automatycznie – konieczne jest wypełnienie stosownego wniosku i dołączenie wymaganych dokumentów. Wniosek trzeba złożyć w urzędzie miasta/gminy lub ośrodku pomocy społecznej w miejscu zamieszkania. Wraz z wnioskiem należy przedłożyć:

• zaświadczenie, że matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną najpóźniej od 10. tygodnia ciąży do porodu (zaświadczenie takie wydaje lekarz lub położna), wyjątek stanowi sytuacja, kiedy dziecko przysposobiono;
• zaświadczenie lekarskie, które potwierdza u dziecka ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu.

Opieka wytchnieniowa

Kolejną formą wsparcia dla rodziców oraz opiekunów dzieci chorych jest opieka wytchnieniowa. Można z niej skorzystać do 120 godzin i jest zapewniona w dziennych ośrodkach wsparcia, w placówkach systemu oświaty (np. szkołach) lub przez udział osoby niepełnosprawnej w różnych formach wypoczynku zorganizowanego. Opieka wytchnieniowa to opieka nad dzieckiem na czas urlopu bądź odpoczynku rodzica lub opiekuna dziecka chorego. Jak sama nazwa wskazuje, polega na zapewnieniu nadzoru i troski nad chorym dzieckiem, tak aby rodzic mógł pojechać na urlop lub odpocząć.

To gmina lub powiat składają wniosek na środki finansowe w ramach programu do właściwego wojewody. Nabory wniosków obowiązują na każdy rok.

Turnusy rehabilitacyjne

Ze środków PFRON (Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych) rodzice chorego dziecka mogą uzyskać dofinansowanie do uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym. Turnus ten jest formą rehabilitacji połączoną z wypoczynkiem. Dofinansowanie przysługuje osobie niepełnosprawnej, która spełnia kryterium dochodowe lub jeśli nie spełnia, wówczas dofinansowanie jest pomniejszone o kwotę przekroczenia kryterium. Jeśli osoba niepełnosprawna jest w trudnej sytuacji materialnej lub losowej, dofinansowanie może być przyznane w pełnej wysokości. Aby móc skorzystać z turnusu, konieczne jest także skierowanie od lekarza prowadzącego.

Ze środków PFRON można również wnioskować o dofinansowanie do zakupu sprzętu rehabilitacyjnego lub ortopedycznego, na usługi tłumacza języka migowego bądź tłumacza-przewodnika oraz np. na likwidację barier zarówno tych architektonicznych, jak i związanych z komunikacją.

Inne rodzaje wsparcia i ulgi prorodzinne

„Ustawa za życiem” to nie tylko wsparcie dla dzieci chorych. Jeśli posiada się dzieci, przysługują także takie świadczenia, jak np.:

• zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego;
• dwa rodzaje zapomóg związanych z urodzeniem się dziecka: jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka (tzw. becikowe) oraz zapomoga z tytułu urodzenia dziecka przyznawana według uznania gminy;
• świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne oraz specjalny zasiłek opiekuńczy;
• świadczenie rodzicielskie;
• dodatek wychowawczy (dla rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego);
• w przypadku posiadania trojga lub więcej dzieci można skorzystać z Karty Dużej Rodziny;
• dopłaty do żłobka;
• zerowy PIT dla Rodzin 4+;
• rodzinny kapitał opiekuńczy;
• dofinansowanie do wyprawki „Dobry Start”.

Podsumowanie

„Ustawa za życiem” gwarantuje pakiet uprawnień dla kobiet w ciąży oraz rodzin. Dzięki temu programowi osoby te mogą korzystać z wielu świadczeń i przywilejów. Dotyczy to szczególnie kobiet, które urodziły dziecko z ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniem albo nieuleczalną chorobą zagrażającą życiu, powstałych w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Ustawa ta ma na celu mocne wsparcie rodzin w zakresie opieki nad chorymi niepełnosprawnymi dziećmi.

Bez wątpienia w ostatnich latach widać znaczną poprawę odnośnie wsparcia polskich rodzin w zakresie świadczeń, opieki i licznych przywilejów. Rodzina stała się inwestycją w przyszłość wszystkich Polaków.