Zatrudnienie niani - czy osoba fizyczna może zatrudnić nianię?

Muszę zatrudnić nianię do mojego 2-letniego dziecka. Czy mimo że nie prowadzę działalności gospodarczej możliwe jest zatrudnienie niani? Jaką umowę powinnam z nią podpisać?

Agata, Szczecin

Zatrudnienie niani możliwe jest przez każdą osobę i nie trzeba w tym celu zakładać działalności gospodarczej. Z nianią można podpisać umowę o pracę, umowę zlecenie lub tzw. umowę uaktywniającą. Może się również zdarzyć, że niania będzie prowadziła działalność gospodarczą.

Zatrudnienie niani - umowa o pracę czy umowa zlecenie?

Zatrudniając nianię w ramach umowy o pracę, należy pamiętać o obowiązkach pracodawcy z tym związanych. Pracownikowi m.in. przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego, a jego wynagrodzenie nie może być niższe od minimalnego wynagrodzenia.

Pracownika należy zgłosić do ZUS-u i opłacać za niego składkę emerytalną, rentową, chorobową, zdrowotną, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Należy także opłacać co miesiąc zaliczkę na podatek dochodowy.

Zatrudniając opiekunkę z zagranicy, należy pamiętać, że po stronie pracodawcy leżą te same obowiązki co w przypadku zatrudnienia osoby z Polski.

Nianię można również zatrudnić na podstawie umowy zlecenie, co niekiedy może być korzystniejsze od zatrudnienia na umowę o pracę.

Umowa uaktywniająca

Osoba zatrudniająca nianię w ramach umowy uaktywniającej, zwanej również umową aktywizacyjną, niekoniecznie musi odprowadzać za nią składki ZUS. Składki opłacane są przez ZUS, jeśli rodzice są zatrudnieni w ramach umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej albo prowadzą działalność gospodarczą. Wynagrodzenie niani nie może również przekroczyć kwoty minimalnego wynagrodzenia. W innym przypadku trzeba będzie odprowadzać składki od kwoty przewyższającej minimalne wynagrodzenie. Dodatkowo niania musi być wcześniej osobą bezrobotną.

W związku z powyższym zatrudnienie niani w ramach umowy aktywizacyjnej jest korzystniejsze finansowo w porównaniu do umowy o pracę. Z kolei nie z każdym można ją podpisać. Umowy uaktywniającej nie można zawrzeć ani z osobą niepełnoletnią, ani z rodzicami dziecka. Rodzice dziecka nie mogą korzystać z ulgi na podstawie umowy uaktywniającej zawartej z inną osobą oraz nie mogą tworzyć zawodowej rodziny zastępczej. Dodatkowo opieką niani można objąć jedynie dzieci w wieku od 20 tygodni do 3 lat (w wyjątkowych sytuacjach do 4 lat). Pracownika zgłasza się do ZUS-u jako zleceniobiorcę. Umowa musi również zostać zgłoszona do powiatowego urzędu pracy.