Autozapis do PPK 2024 – najważniejsze informacje dla pracownika
Pracownicy mają możliwość przystąpienia do Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK), czyli do dodatkowego programu oszczędzania na emeryturę. Po sytuacji, jaka dotknęła OFE, wiele osób nie zdecydowało się na uczestnictwo w PPK w obawie o wypłatę ewentualnych środków w przyszłości. Jednorazowa rezygnacja z tego programu nie jest jednak wystarczająca. Przy zatrudnianiu u tego samego pracodawcy konieczne jest jej składanie przynajmniej raz na 3 lata, w przeciwnym razie nastąpi autozapis do PPK. O czym powinien pamiętać wówczas pracownik?
Autozapis do PPK - czy w 2024 roku?
Ustawa o PPK przewiduje tzw. autozapis do PPK, który następuje w stałych terminach co 4 lata. Pierwszy z nich nastąpił w kwietniu 2023 roku, kolejny w 2027 roku, 2031 roku itd.
Do 28 lutego 2023 roku pracodawca miał obowiązek poinformowania swoich pracowników o tym, że zostaną uczestnikami tego programu, jeśli nie złożą deklaracji o rezygnacji.
Autozapis do PPK dotyczy pracowników, którzy:
- są w wieku między 18. a 55. rokiem życia;
- podlegają ubezpieczeniom emerytalno-rentowym;
Automatycznie zapisane do programu nie zostaną osoby w wieku powyżej 55. roku życia, które wcześniej nie złożyły wniosku o zawarcie w ich imieniu i na ich rzecz umowy o prowadzenie PPK (a mogą w nim uczestniczyć jedynie na swoje życzenie).
W 2024 autozapis nie wystąpi, następny będzie dopiero w 2027 roku.
Przykład 1.
Pani Dorota jest zatrudniona w jednej firmie od 1 stycznia 2021 roku. Złożyła pracodawcy rezygnację z uczestnictwa w PPK w pierwszym miesiącu pracy. W styczniu 2023 roku ukończyła 55 lat. Czy zostanie zapisana do PPK od kwietnia?
Pani Dorota nie zostanie zapisana automatycznie do PPK. Zostanie zgłoszona, jeśli złoży pracodawcy wniosek o zawarcie w jej imieniu i na jej rzecz umowy o prowadzenie PPK.
Przykład 2.
Pan Franciszek został zatrudniony w grudniu 2022 roku. 28 lutego 2023 minęły 3 miesiące jego zatrudnienia (w tzw. międzyczasie nie złożył deklaracji o rezygnacji z PPK). Czy obejmie go autozapis do PPK?
Pracodawca jest zobowiązany dokonać zgłoszenia do PPK nie później niż do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynęły 3 miesiące (90 dni) zatrudnienia tej osoby. Oznacza to, że pan Franciszek powinien zostać uczestnikiem PPK najpóźniej 10 kwietnia 2023 roku.
Złożenie rezygnacji z uczestnictwa w PPK
Jak już wspomniano, osoby, które nie będą chciały, aby objął je autozapis do PPK, powinny złożyć pracodawcy deklarację o rezygnacji z tego programu. Kluczowy jest tu termin – powinni to zrobić nie wcześniej niż 1 marca 2023 roku. Jeśli deklaracja zostanie złożona wcześniej, to będzie uznana za nieważną i dana osoba zostanie objęta programem.
Przykład 3.
Pani Sylwia otrzymała informację o autozapisie do PPK i złożyła deklarację o rezygnacji 28 lutego 2023 roku. Czy zostanie zapisana do PPK od kwietnia?
Tak, pani Sylwia powinna zostać zgłoszona do PPK, jej rezygnacja traci bowiem ważność z 1 marca 2023 roku, mimo że została złożona dzień wcześniej.
Co istotne, pracodawca ma obowiązek poinformować pracownika o autozapisie do PPK, jednak do zgłoszenia nie potrzeba zgody danej osoby. W programie tym przyjmuje się, że jeśli osoba zatrudniona nie złoży deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, powinna zostać zapisana do PPK automatycznie.
Zatrudnieni muszą pamiętać również, że deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK nie może być złożona w dowolnej formie – wymagana jest tu forma pisemna. Zgodnie z art. 78 § 1 Kodeksu cywilnego do zachowania pisemnej formy czynności prawnej potrzebne jest złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Pracownik może skorzystać również z formy elektronicznej złożenia oświadczenia woli, jednak będzie ono ważne tylko wtedy, gdy zostanie opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Przykład 4.
Pan Jarosław nie chce przystąpić do PPK, dlatego wysłał swojemu pracodawcy podpisany ręcznie skan deklaracji o rezygnacji z tego programu. Czy tak złożone oświadczenie będzie skuteczne?
Deklaracja o rezygnacji z PPK nie została opatrzona certyfikatem kwalifikowanym, więc oświadczenie woli nie zostało dostarczone skutecznie. Jeśli pracownik wyśle listownie lub złoży osobiście oryginał dokumentu, jaki wysłał skanem, to deklaracja zostanie złożona wówczas w sposób prawidłowy i będzie skuteczna.
Deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK niesie za sobą skutki już od chwili jej złożenia. Pracodawca, który otrzymał taki dokument, nie może zawrzeć w imieniu pracownika i na jego rzecz umowy o prowadzenie PPK oraz zobowiązuje podmiot zatrudniający do zaprzestania dokonywania wpłat od momentu jej złożenia. Warto dodatkowo zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię. Jeśli osoba zatrudniona długo zastanawiała się nad tym, czy przystąpić do PPK, pracodawca zgłosił ją do programu, jednak ona z np. 1 kwietnia złożyła deklarację rezygnacji, to wpłaty, które zostały naliczone w marcu, a jeszcze nieprzekazane do instytucji PPK, powinny zostać zwrócone.
Przystąpienie do PPK w związku z autozapisem
Pracownicy, którzy zdecydują się na udział w PPK w związku z autozapisem, powinni zostać zgłoszeni do programu niezwłocznie. Pracodawca już w marcu 2023 roku powinien od ich wynagrodzeń pobrać wpłaty i przekazać je do instytucji finansowej, z którą podpisał umowę o zarządzanie w terminie od 1 do 17 kwietnia 2023 roku. Wysokość wpłat prezentuje poniższa tabela.
| Obowiązkowe | Dobrowolne | Razem |
Pracownik | 2%* | maks. 2% | maks. 4% |
Pracodawca | 1,5% | maks. 2,5% | maks. 4% |
*Osoby, których wynagrodzenie nie przekracza 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia, mogą obniżyć wpłaty podstawowe do 0,5% wynagrodzenia.
Osoba zatrudniona musi również pamiętać, że wpłaty na PPK, jakie finansuje zakład pracy, są w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych świadczeniem niepieniężnym podlegającym opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Oznacza to, że od wpłaty, jakiej dokona pracodawca, pracownik musi zapłacić podatek, który zostanie potrącony z jego wynagrodzenia.
Podsumowując, pracownik musi jak najwcześniej zdecydować o tym, czy chce zostać uczestnikiem PPK. Jeśli nie jest zainteresowany oszczędzaniem w ramach tego programu, to powinien złożyć rezygnację najwcześniej 1 marca 2023 roku, aby już w wynagrodzeniu wypłaconym w marcu nie zostały pobrane wpłaty.