Czy wycofanie środków z PPK oznacza koniec oszczędzania?

Pracownicze Plany Kapitałowe powstały z myślą o zwiększeniu przyszłej emerytury. W ramach tego programu chętni pracownicy odkładają pewne kwoty pieniężne z uzyskiwanego wynagrodzenia celem powiększenia swojego przyszłego świadczenia socjalnego. Czy środki zgromadzone w PPK można jednak wycofać przed osiągnięciem wieku emerytalnego? Czy wycofanie środków z PPK oznacza koniec oszczędzania na przyszłą emeryturę?

Czym jest PPK?

Pracowniczy Plan Kapitałowy to program skupiający się na długoterminowym oszczędzaniu, którego celem jest powiększenie przyszłej emerytury. Udział w PPK jest dobrowolny, jeśli jednak dana osoba nie chce oszczędzać w ten sposób, musi złożyć do swojego pracodawcy odpowiednie oświadczenie w tym zakresie.

PPK opierają się na trójstronnym oszczędzaniu – wkład w dodatkową emeryturę pochodzi bowiem nie tylko od pracownika, ale także od zatrudniającego oraz państwa. Zgodnie z obowiązującymi zasadami:

• wpłata podstawowa finansowana przez podmiot zatrudniający będzie wynosić 1,5% wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Podmiot zatrudniający może zadeklarować w umowie o zarządzanie PPK dokonywanie wpłaty dodatkowej w wysokości do 2,5%;
• wpłata podstawowa finansowana przez uczestnika wynosi co do zasady 2% wynagrodzenia. Uczestnik może zadeklarować wpłatę dodatkową w wysokości do 2% wynagrodzenia.

Wsparcie dla uczestników PPK ze strony państwa to:

• jednorazowa wpłata powitalna w wysokości 250 zł dla każdego uczestnika PPK,
• coroczne dopłaty roczne w wysokości 240 zł dla każdego uczestnika PPK.

Wycofanie środków z PPK

Udział w PPK jest całkowicie dobrowolny, pracownik może zrezygnować z oszczędzania w zasadzie w każdej chwili, choć wymaga to od niego złożenia odpowiedniego pisemnego oświadczenia do rąk pracodawcy.

Deklaracja o rezygnacji z dokonywanych wpłat do PPK powinna zawierać w swej treści dane uczestnika PPK (pracownika), dane podmiotu zatrudniającego oraz stosowne oświadczenie:

„Oświadczam, że rezygnuję z dokonywania wpłat do PPK oraz posiadam wiedzę o konsekwencjach złożenia niniejszej deklaracji, w tym: 

1. nieotrzymania wpłaty powitalnej w wysokości 250 zł, należnej uczestnikom PPK (dotyczy uczestnika PPK, który nie nabył uprawnienia do wpłaty powitalnej przed złożeniem deklaracji); 
2. nieotrzymania dopłat rocznych do PPK w wysokości 240 zł, należnych uczestnikom PPK po spełnieniu warunków określonych w art. 32 Ustawy z dnia 4 października 2018 roku o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. z 2018 roku, poz. 2215, ze zm.); 
3. nieotrzymania wpłat podstawowych finansowanych przez podmiot zatrudniający w wysokości 1,5% wynagrodzenia”.

Wycofanie środków z PPK może nastąpić bez większych skutków prawnych do chwili ukończenia przez pracownika 60 roku życia. Pamiętajmy jednak, że zwrot dotychczas zgromadzonych środków nie może być częściowy – zatrudniony albo pobiera całość zgromadzonych funduszy, albo nie dokonuje rezygnacji.

W niektórych przypadkach pracownicy pozostają w kilku stosunkach pracy, w których ramach realizowane są PPK. Taka sytuacja pozwala na rezygnację z oszczędzania w ramach omawianych Planów tylko u wybranych pracodawców. Innymi słowy, pracownik może wycofać środki gromadzone w PPK w jednej firmie i kontynuować oszczędzanie w drugiej firmie. Rezygnacja z każdego konkretnego Planu wymaga jednak w dalszym ciągu wybrania wszystkich środków finansowych zgromadzonych do tej pory na danym rachunku.

Dyspozycja zwrotu środków pieniężnych musi zostać złożona do instytucji finansowej, która zajmuje się prowadzeniem PPK danego pracownika. Zatrudniony nie otrzyma 100% wpłaconych kwot, ponieważ wcześniejsze wybranie pieniędzy jest związane z obowiązkowym potrąceniem. Zgodnie z obowiązującymi przepisami potrąceniu ulega:

• 30% środków pochodzących z wpłat sfinansowanych przez pracodawcę (informacja o tej kwocie zostaje zewidencjonowana na koncie ubezpieczonego jako składka na ubezpieczenie emerytalne);
• kwota odpowiadająca środkom z wpłaty powitalnej i dopłat rocznych;
• 19% podatek od zysków kapitałowych, pochodzących ze środków zwracanych uczestnikowi.

Wycofanie środków z PPK a oszczędzanie

Rezygnacja z PPK nie oznacza przekreślenia szans na dalsze oszczędzanie w ramach Planów – w przyszłości pracownik może zmienić zdanie i chcieć ponownie przystąpić do PPK. W tym celu musi oczywiście złożyć wniosek do swojego pracodawcy, w którym oświadczy, że ponownie chciałby rozpocząć oszczędzanie na swoją dodatkową przyszłą emeryturę. Takie pismo może zostać złożone w każdej chwili, teoretycznie nawet już na drugi dzień po tym, jak dana osoba odebrała zwrot oszczędności z PPK.

Bardzo ważne jest rozróżnienie wycofania środków od rezygnacji z udziału w Pracowniczych Planach Kapitałowych. Sam wniosek o zwrot nie może być utożsamiany z rezygnacją z PPK – pracownik otrzyma oczywiście wnioskowany przez siebie zwrot pieniędzy, jednak jeśli oficjalnie nie zrezygnuje z uczestnictwa w PPK, to w dalszym ciągu będzie oszczędzał na swoją dodatkową emeryturę.

Przykład 1.

Pani Maria zdecydowała się na uczestnictwo w PPK – odprowadza dodatkowe składki już od roku. W ostatnim miesiącu zdecydowała jednak, że chce wycofać wszystkie swoje środki finansowe dotychczas zgromadzone w Programie. W tym celu złożyła odpowiednią deklarację swojemu pracodawcy. Kobieta chciała zrezygnować z udziału w PPK, jednak zapomniała o złożeniu dodatkowego wniosku rezygnacyjnego. W tej sytuacji pani Maria otrzyma zwrot pieniędzy pomniejszony o należne potrącenia, jednak w dalszej części będzie uczestniczką PPK. Jeśli chciałaby zrezygnować z Programu, musi w tym celu złożyć pracodawcy dodatkowy wniosek.

Przykład 2.

Pani Maria zdecydowała się na rezygnację z PPK oraz wycofanie wszystkich zgromadzonych w ramach Planu do tej pory środków finansowych. W tym celu złożyła na ręce swojego pracodawcy 2 odpowiednie wnioski – jeden dotyczący wycofania środków z PPK oraz drugi dotyczący definitywnej rezygnacji z PPK. W tej sytuacji kobieta przestaje oszczędzać w ramach PPK i otrzyma zwrot wszystkich zgromadzonych pieniędzy pomniejszonych o należne potrącenia ustawowe. Oczywiście w każdej chwili będzie mogła ponownie przystąpić do Programu i rozpocząć oszczędzanie, choć nastąpi to od nowa.

Podsumowanie - wycofanie środków z PPK

Wycofanie środków z PPK nie zawsze musi oznaczać koniec oszczędzania na przyszłą emeryturę. Jeśli pracownik złoży oświadczenie o wycofaniu środków z Planu, otrzyma ich zwrot, jednak w dalszym ciągu będzie uczestnikiem PPK (nadal będzie oszczędzał na dodatkową emeryturę, a z jego pensji będą dokonywane potrącenia składkowe). Koniec oszczędzania w ramach PPK jest możliwy tylko, gdy pracownik złoży oświadczenie o rezygnacji z udziału w Programie i zażąda wycofania wszystkich środków finansowych, które dotychczas zgromadził w PPK.