Prawo do oszczędzania w PPK a przekształcenie pracodawcy
Oszczędzanie przez pracowników w pracowniczych planach kapitałowych (PPK) wiąże się ściśle z ich pozostawaniem w zatrudnieniu u danego pracodawcy. W pewnych sytuacjach w miejsce dotychczasowego pracodawcy, będącego stroną umowy o pracę, może wstąpić inny podmiot. Dowiedz się, czy przekształcenie pracodawcy wpływa na prawo do oszczędzania w PPK.
Łączenie, podział i przekształcanie pracodawców
Podmioty zatrudniające pracowników mogą podlegać:
- łączeniu z innymi podmiotami,
- podziałowi,
- przekształceniom,
– w wyniku czego powstają nowe podmioty, które są następcami prawnymi (sukcesorami) podmiotów łączonych i dzielonych, a podmioty przekształcone zachowują swoją tożsamość prawną (kontynuują działalność).
W przypadku spółek prawa handlowego zasady sukcesji i kontynuacji uregulowano w art. 494 Kodeksu spółek handlowych – w odniesieniu do łączenia spółek, w art. 531 ksh – w odniesieniu do ich podziału, a w art. 553 – w odniesieniu do przekształcenia. Z przepisów tych wynika, że:
- spółka przejmująca lub spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki;
- spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału;
- spółce przekształconej (np. spółce akcyjnej powstałej z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej.
„Sukcesja praw i obowiązków cywilnoprawnych oznacza, że spółki sukcesorki, tj. przejmujące lub nowo zawiązane, wstępują z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółek przejmowanych i łączonych (fuzja). Przyjęta więc została konstrukcja prawna sukcesji uniwersalnej, która następuje z dniem połączenia. Dla zaistnienia skutków w postaci sukcesji nie są potrzebne żadne dodatkowe czynności poza tymi, których należy dokonać w postępowaniu łączeniowym […]. Skutek ten dotyczy również przejścia wierzytelności. Sukcesja następuje z mocy prawa z dniem połączenia i dotyczy wszelkich majątkowych składników materialnych i niematerialnych, w tym praw rzeczowych”.
„W przypadku przekształcenia jednej spółki w inną spółkę prawa handlowego o sukcesji można mówić tylko na gruncie przepisów prawa podatkowego (art. 93a § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej), natomiast w zakresie praw i obowiązków cywilnoprawnych obowiązuje zasada kontynuacji […]. Zasada ta wynika z art. 553 § 1 KSH, który stanowi, że spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej. Zapis ten należy rozumieć w ten sposób, że spółka przekształcona nie wstępuje w prawa i obowiązki, ale jest cały czas podmiotem tych praw i obowiązków”.
Pracodawca jako podmiot zatrudniający w przepisach ustawy o PPK
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 21 lit. a Ustawy z dnia 4 października 2018 roku o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. z 2020 roku poz. 1342 ze zm.) pracodawca jest podmiotem zatrudniającym w rozumieniu tej ustawy, w odniesieniu do swoich pracowników.
Aby było możliwe gromadzenie przez pracowników środków w PPK, konieczne jest podejmowanie określonych czynności prawnych i faktycznych przez ich pracodawców (podmioty zatrudniające) w obszarach:
- zawierania umów o zarządzanie PPK;
- zawierania umów o prowadzenie PPK;
- finansowania i dokonywania wpłat do PPK oraz dokonywania wypłat transferowych, wypłat i zwrotu środków zgromadzonych w PPK.
Pracodawca jest swego rodzaju pośrednikiem (współuczestnikiem) procesu oszczędzania w PPK, co wyraża się m.in. w tym, że to pracodawca jest stroną wspomnianych umów o zarządzanie i prowadzenie PPK, zawieranych z instytucjami finansowymi, oraz partycypuje on w finansowaniu wpłat na rzecz pracowników do PPK.
Sukcesja lub kontynuacja
Jeżeli:
- powstanie nowego pracodawcy wiąże się ze wstąpieniem w prawa i obowiązki, w zakresie PPK, pracodawcy dotychczasowego (sukcesja – następstwo prawne), albo
- przekształcenie pracodawcy wiąże się z kontynuacją praw i obowiązków w zakresie PPK tego pracodawcy przed przekształceniem
– to nadal obowiązuje umowa o zarządzanie PPK, zawarta odpowiednio przez dotychczasowego pracodawcę albo tego samego pracodawcę przed jego przekształceniem.
To oznacza, że pracownicy – uczestnicy PPK w tym podmiocie oszczędzają nadal na tych samych zasadach dotyczących w szczególności:
- sposobu deklarowania wpłat dodatkowych finansowanych przez uczestnika PPK i sposobu zmiany wysokości tych wpłat;
- funduszy zdefiniowanej daty zarządzanych przez podmiot zarządzający instytucją finansową;
- warunków gromadzenia środków i zarządzania nimi przez poszczególne fundusze zdefiniowanej daty;
- sposobu składania deklaracji w sprawie podziału wpłat dokonywanych do PPK pomiędzy poszczególne fundusze zdefiniowanej daty;
- sposobu zmiany funduszu zdefiniowanej daty;
- warunków, terminów i sposobu dokonania wypłaty, wypłaty transferowej lub zwrotu;
- sposobu składania dyspozycji;
- zakresu, częstotliwości i formy informowania uczestnika PPK o środkach zgromadzonych na jego rachunku PPK;
- maksymalnej wysokości wynagrodzenia za zarządzanie funduszem zdefiniowanej daty, kosztów obciążających ten fundusz i opłat obciążających uczestnika PPK oraz warunków, o ile są przewidziane, na jakich mogą one zostać obniżone bez konieczności zmiany umowy.
Brak sukcesji lub kontynuacji
Jak stanowi art. 9 ust. 2 ustawy o PPK, w przypadku:
- nabycia przez podmiot zatrudniający (w szczególności – pracodawcę) przedsiębiorstwa innego podmiotu zatrudniającego w całości lub jego zorganizowanej części,
- połączenia podmiotów zatrudniających prowadzących PPK
– podmiot zatrudniający, który nabył przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część, albo będący podmiotem przejmującym zawiera, w terminie 7 dni od dnia tego nabycia lub połączenia, umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych z tą samą instytucją finansową, z którą zawarta została przez ten podmiot zatrudniający umowa o zarządzanie PPK.
Dotyczy to przypadków, w których nie mamy do czynienia z omówionymi wcześniej: następstwem prawnym (sukcesją) lub kontynuacją działania podmiotu zatrudniającego, po jego przekształceniu.
We wskazanym 7-dniowym terminie umowę o prowadzenie PPK należy zawrzeć:
- dla przejętych pracowników – uczestników PPK;
- dla pracowników, którzy nie byli uczestnikami PPK u dotychczasowego pracodawcy, legitymujących się okresem zatrudnienia wynoszącym 3 miesiące (90 dni) i którzy nie ukończyli 55. roku życia (o ile nie złożyli deklaracji o niedokonywaniu wpłat do PPK u nowego pracodawcy);
- na wniosek pracowników niebędących uczestnikami PPK u dotychczasowego pracodawcy, których okres zatrudnienia wynosi 3 miesiące, i którzy ukończyli 55. rok życia, ale nie ukończyli 70. roku życia.
Do okresów zatrudnienia, o których wyżej mowa, wlicza się okresy zatrudnienia z poprzednich 12 miesięcy, które miały miejsce w podmiocie zatrudniającym, a także okresy zatrudnienia w innych podmiotach zatrudniających, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podmiot zatrudniający jest następcą prawnym w stosunkach prawnych nawiązanych przez podmiot zatrudniający, który poprzednio zatrudniał osobę zatrudnioną (art. 16 ust. 2 i 3 ustawy PPK, w związku z art. 231 Kodeksu pracy).
Podsumowując, w przypadku przekształcenia pracodawcy (a także podziału lub łączenia pracodawców) możliwe jest kontynuowanie oszczędzania przez pracowników w PPK, przy czym w przypadku braku sukcesji lub kontynuacji konieczne jest podjęcie przez pracodawcę dodatkowych czynności, które pozwolą zachować ciągłość tego oszczędzania.
Doniesienie dokumentów potwierdzających staż urlopowy po ustaniu zatrudnienia
Niezdolność do pracy spowodowana nadużyciem alkoholu - jakie konsekwencje rodzi?
- Staż emerytalny - czy okres pobierania renty się do niego zalicza?
- Świadczenia rodzinne przysługujące cudzoziemcom
- Wniosek o emeryturę – krok po kroku
- Deklaracja o wysokości wpłaty podstawowej do PPK – bezpłatny wzór
- Czy posiadając status osoby bezrobotnej można dorabiać na podstawie umowy o dzieło?
- Obowiązek wykonywania innych poleceń pracodawcy - warto wiedzieć
- Szczególna ochrona zatrudnienia rodziców
- Kiedy pracownik może odejść z pracy bez okresu wypowiedzenia?
- Zbieg egzekucji komorniczych – kto będzie miał pierwszeństwo do zajęcia wynagrodzenia?
- Podpisanie umowy o pracę zdalnie – czy jest zgodne z prawem?