Czym są Pracownicze Plany Kapitałowe?

Pracownicze Plany Kapitałowe to możliwość na długoterminowe oszczędzanie dla pracowników, którzy obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Natomiast instytucję finansową, w której będą utworzone prywatne rachunki PPK, wybiera pracodawca, w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub w razie jej braku z reprezentacją osób zatrudnionych. Gromadzone na rachunkach środki będą inwestowane w fundusze z uwzględnieniem wieku danego uczestnika.

Jak zostać uczestnikiem PPK?

Jeśli pracownik ma mniej niż 55 lat, to do PPK pracownik będzie zgłoszony automatycznie przez pracodawcę, który ma na to czas do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia. Natomiast gdy pracownik jest w wieku 55–70 lat, może on przystąpić od PPK dobrowolnie na swój wniosek.

Zmiana pracodawcy 

Wybór funduszu należy do pracodawcy, dlatego wraz ze zmianą pracy pracownik może zostać uczestnikiem innego funduszu. Przy zmianie powinien on złożyć oświadczenie o wszystkich prowadzonych dla niego rachunkach w PPK i podjąć decyzję o tym, czy dojdzie do transferu środków między rachunkami prowadzonymi w ramach PPK, czy nie. Dlatego może się tak zdarzyć, że jedna osoba będzie korzystać z wielu Pracowniczych Planów Kapitałowych.

Rezygnacja 

Mimo że większość pracowników zostanie zapisana automatycznie do PPK, uczestnictwo w nich jest dobrowolne. Dlatego każdy pracownik może złożyć deklarację o rezygnacji z PPK.

Musi być ona złożona na piśmie i spełnić określone wymagania, m.in. wypełnienie treści wielkimi literami oraz złożenie własnoręcznego podpisu łącznie w siedmiu miejscach. 

Przyjęto, że okres ważności deklaracji o rezygnacji będzie wynosił 4 lata. Dlatego co 4 lata w terminie do ostatniego dnia lutego danego roku pracodawca będzie musiał poinformować pracownika o ponownym dokonywaniu wpłat na rzecz PPK. Gdy pracownik nadal nie będzie chciał uczestniczyć w PPK, konieczne będzie złożenie kolejnej deklaracji o rezygnacji. Warto zaznaczyć, że po rezygnacji pracownik może w każdym czasie przystąpić do programu i wymaga to złożenia wniosku w formie pisemnej.

Kto wpłaca na Pracownicze Plany Kapitałowe?

Rachunek uczestnika PPK będzie powiększał się o wpłaty dokonywane przez:

1. pracownika, u którego w podstawowej wersji z wynagrodzenia netto pracodawca będzie pobierał 2% wynagrodzenia brutto na podstawową wpłatę. Natomiast w przypadku osób, które zarabiają mniej niż 1,2 minimalnego wynagrodzenia za pracę, istnieje możliwość dokonywania niższych wpłat podstawowych. Po złożeniu odpowiedniego wniosku podstawowe wpłaty mogą wynosić nie mniej niż 0,5% wynagrodzenia. Pracownik może także zadeklarować dodatkową wpłatę na PPK w wysokości do 2% wynagrodzenia.
2. pracodawcę, który będzie dokonywał wpłat obowiązkowych (tzw. podstawowych) w wysokości 1,5% wynagrodzenia brutto. Pracodawca będzie mógł także zadeklarować dokonywanie wpłaty dodatkowej, która jest dobrowolna w wysokości do 2,5% wynagrodzenia brutto.
3. Skarb Państwa, który z Funduszu Pracy wypłaci na konto PPK pracownika 250 zł jednorazowej wpłaty powitalnej oraz będzie wypłacał dopłaty roczne w wysokości 240 zł. Dopłata roczna przysługuje, w sytuacji gdy kwota wpłat pracodawcy oraz uczestnika PPK w danym roku kalendarzowym jest równa co najmniej kwocie wpłat podstawowych należnych od kwoty stanowiącej 6-krotność minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w tym roku.

Wypłata środków

Po osiągnięciu 60. roku życia pracownik może wypłacić środki zgromadzone w PPK w wysokości: 

• 25% – jednorazowo, 
• 75% – w ratach. 

Warto zwrócić uwagę, że uczestnik PPK może wnioskować o zmianę wypłaty jednorazowej (25%) na wypłaty ratalne. 

Wypłata środków z PPK przed 60. rokiem życia

Środki zgromadzone w PPK mają  stanowić prywatną własność uczestników, jednak ich wypłaty zostały uregulowane:

• Przed osiągnięciem 60. roku życia można złożyć wniosek o wycofanie środków z PPK. Jednak w tym przypadku traci się kwotę, która stanowi równowartość wpłaty powitalnej i dopłat rocznych od Skarbu Państwa. Natomiast aż 30% wpłat pochodzących od pracodawcy zostanie przekazane na indywidualne konto w ZUS-ie. Od pozostałej kwoty zostanie potrącony podatek dochodowy.
• Została także przewidziana możliwość jednorazowej wypłaty do 100% wartości środków zgromadzonych w PPK, aby pokryć wkład własny do kredytu na zakup domu lub mieszkania. Jednak w ciągu 15 lat konieczny jest zwrot całości wpłaconych środków w wartości nominalnej.
• W przypadku poważnej choroby albo choroby współmałżonka lub dziecka można będzie wypłacić 25% środków. Taka wypłata będzie dokonywana jednorazowo albo w ratach.

Pracownicze Plany Kapitałowe a dziedziczenie

W przypadku śmierci środki gromadzone na PPK nie przepadają, a podlegają one dziedziczeniu na zasadach ogólnych. Po śmierci uczestnika PPK zgromadzone środki podlegają wypłacie transferowej do PPK, IKE lub PPE osoby uprawnionej lub podlegają wypłacie w formie pieniężnej. Uczestnik może wskazać osobę uprawnioną do jego środków, a jeśli tego nie zrobi, środki otrzyma jego spadkobierca (dziedziczenie na zasadach ogólnych).