Oszczędzanie w PPK po przejściu na emeryturę
Dużo seniorów po przejściu na emeryturę decyduje się kontynuować zatrudnienie. Pomaga im to finansowo, a niekiedy ma też dobry wpływ na ich samopoczucie. Czy po przejściu na emeryturę pracownik może nadal oszczędzać w PPK? Tak, oszczędzanie w PPK nie musi kończyć się wraz z przejściem na emeryturę! Dowiedz się więcej z artykułu.
Emerytura a środki w PPK
Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 roku, aby przejść na emeryturę, muszą osiągnąć wiek emerytalny, który wynosi dla kobiet 60 lat, a dla mężczyzn 65 lat. Pracowniczy plan kapitałowy ma na celu systematyczne gromadzenie oszczędności przez uczestnika tego planu z przeznaczeniem na wypłatę zgromadzonych środków po osiągnięciu przez niego 60. roku życia oraz na inne cele określone w ustawie. Środki gromadzone w PPK stanowią prywatną własność uczestnika.
Podmiot zatrudniający – czyli kto ma obowiązek zawrzeć umowę o prowadzenie PPK?
Zgodnie z prawem podmiot zatrudniający ma obowiązek zawrzeć w imieniu i na rzecz osób u niego zatrudnionych umowę o prowadzenie PPK.
Podmiot zatrudniający to:
- pracodawca w rozumieniu Kodeksu pracy, jeżeli ma NIP lub REGON;
- nakładca w stosunku do osób zatrudnionych;
- rolnicze spółdzielnie produkcyjne lub spółdzielnie kółek rolniczych w stosunku do osób zatrudnionych;
- zleceniodawca w stosunku do osób zatrudnionych, jeżeli ma NIP lub REGON;
- podmiot, w którym działa rada nadzorcza w stosunku do osób zatrudnionych;
- płatnik składek, jeżeli pracodawca nie posiada NIP-u lub REGON-u.
Ustawa o pracowniczych planach kapitałowych przewiduje wyłączenie jej stosowania w stosunku do:
- mikroprzedsiębiorcy, czyli przedsiębiorcy, który w co najmniej 1 roku z 2 ostatnich lat obrotowych spełnia łącznie następujące warunki: zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w zł 2 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec 1 z tych lat nie przekroczyły równowartości w zł 2 milionów euro, przy czym wyłączenie stosowania regulacji dotyczących PPK w tym wypadku nastąpi, jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożą podmiotowi zatrudniającemu w formie pisemnej deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK zawierającą dane dotyczące podmiotu zatrudniającego i uczestnika PPK oraz oświadczenie uczestnika PPK o posiadaniu przez niego wiedzy o konsekwencjach jej złożenia;
- podmiotu zatrudniającego będącego osobą fizyczną, który zatrudnia, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tego podmiotu, osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby.
Dla kogo może być utworzone PPK?
Podmiot zatrudniający zawiera umowę o zarządzanie PPK, jeżeli zatrudnia co najmniej 1 osobę zatrudnioną, w której imieniu zgodnie z przepisami jest obowiązany zawrzeć umowę o prowadzenie PPK.
- pracownicy, z wyjątkiem pracowników przebywających na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz młodocianych;
- osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia;
- członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych;
- osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia;
- członkowie rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji;
- osoby wskazane w punkcie od A do D przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego
– podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tych tytułów w Rzeczypospolitej Polskiej.
Zawarcie umowy o zarządzenie PPK
Umowa o zarządzanie w szczególności musi zawierać:
- strony umowy;
- nazwę funduszy zdefiniowanej daty zarządzanych przez podmiot zarządzający instytucją finansową;
- warunki i tryb zawierania przez podmiot zatrudniający umów o prowadzenie PPK;
- warunki gromadzenia środków i zarządzania nimi przez poszczególne fundusze zdefiniowanej daty;
- warunki, terminy i sposób dokonania wypłaty, wypłaty transferowej lub zwrotu;
- wysokość wpłat dodatkowych finansowanych przez podmiot zatrudniający dla poszczególnych grup osób zatrudnionych;
- sposób deklarowania wpłat dodatkowych finansowanych przez uczestnika PPK i sposób zmiany wysokości tych wpłat;
- maksymalną wysokość wynagrodzenia za zarządzanie funduszem zdefiniowanej daty, kosztów obciążających ten fundusz i opłat obciążających uczestnika PPK oraz warunki, o ile są przewidziane, na jakich mogą one zostać obniżone bez konieczności zmiany umowy;
- warunki zmiany umowy;
- warunki i okres wypowiedzenia umowy;
- warunki dokonywania konwersji lub zamiany.
Umowa o zarządzanie PPK zawarta przez podmiot zatrudniający z zakładem ubezpieczeń określa, poza ogólnymi elementami wymienionymi wcześniej, także:
- wysokość sumy ubezpieczenia,
- wysokość składki ochronnej,
- brak możliwości potrącania kosztów ochrony ubezpieczeniowej ze środków funduszu zdefiniowanej daty będącego ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym w przypadku niedokonywania wpłat lub zawieszenia dokonywania wpłat.
Podmiot zatrudniający zawiera w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych umowę o prowadzenie PPK, a lista osób będących uczestnikami PPK stanowi załącznik do tej umowy.
Ograniczenia wiekowe pracowników, dla których można zawrzeć umowę o prowadzenie PPK
Przepisy Ustawy z dnia 4 października 2018 roku o pracowniczych planach kapitałowych przewidują pewne ograniczenia wiekowe, jeśli chodzi o obowiązek zawarcia umowy o prowadzenie PPK. Podmiot zatrudniający nie zawrze umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej, która najpóźniej w pierwszym dniu zatrudnienia ukończyła 70. rok życia.
W przypadku zawierania umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej, która ukończyła 55. rok życia i nie ukończyła 70. roku życia, podmiot zatrudniający może zawrzeć taką umowę wyłącznie na jej wniosek, o czym powinien poinformować taką osobę.
Wpłaty do PPK
Podmiot zatrudniający i uczestnik PPK dokonują wpłat podstawowych do PPK z własnych środków, ale mogą również zadeklarować finansowanie wpłat dodatkowych. Wpłaty mogą być dokonywane do wykorzystania limitu rocznego, który określono na poziomie równowartości w zł kwoty 50 000 dolarów amerykańskich, według średniego kursu dolara amerykańskiego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający 31 grudnia roku poprzedzającego dany rok kalendarzowy.
Przykład 1.
Czy pani Maria, która w wieku 60 lat przeszła na emeryturę, a potem ponownie zatrudniła się u dotychczasowego pracodawcy, może nadal oszczędzać w PPK? Jest taka możliwość, nie ma nawet konieczności zawierania w tym przypadku nowej umowy o prowadzenie PPK.
Wypłata środków z PPK
Należy pamiętać, że wypłata środków zgromadzonych na rachunku uczestnika PPK następuje wyłącznie na złożony wybranej instytucji finansowej wniosek:
- uczestnika PPK po osiągnięciu przez niego 60. roku życia;
- uczestnika PPK na pokrycie wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu na budowę lub przebudowę budynku mieszkalnego lub mieszkania albo na nabycie nieruchomości;
- uczestnika PPK w formie świadczenia małżeńskiego;
- uczestnika w przypadku poważnego zachorowania.
Jak widać, jedyne ograniczenia związane z wiekiem dotyczą zawarcia umowy o prowadzenie PPK, która nie może mieć miejsca w przypadku osób powyżej 70. roku życia. Osoby, które przechodzą na emeryturę, nadal mogą odkładać środki w PPK.
Wypłata z PPK na pokrycie wkładu własnego
Na wniosek uczestnika może on jednorazowo dokonać wypłaty do 100% wartości środków zgromadzonych na jego rachunku PPK, z obowiązkiem ich zwrotu w wartości nominalnej, w celu pokrycia wkładu własnego.
Zawierając taką umowę z jedną instytucją finansową, uczestnik nie może zawrzeć kolejnej takiej umowy z tą samą instytucją lub z inną instytucją, chyba że umowa ma być zawarta w celu pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem przez uczestnika PPK kredytu udzielonego na sfinansowanie tej samej inwestycji.
We wniosku o zawarcie umowy na pokrycie wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu na budowę lub przebudowę budynku mieszkalnego lub mieszkania albo na nabycie nieruchomości uczestnik zobowiązany jest oświadczyć pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń, że umowa ta zostaje zawarta w celu pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem przez uczestnika PPK kredytu udzielonego na sfinansowanie tej samej inwestycji, w związku z którą zawarł wcześniej umowę z inną instytucją finansową.
Wypłata z PPK w formie świadczenia małżeńskiego
Uczestnik PPK może po osiągnięciu przez niego 60. roku życia wnioskować o wypłatę środków zgromadzonych na jego rachunku PPK w formie świadczenia małżeńskiego, wówczas instytucja finansowa otwiera wspólny rachunek PPK dla małżonków. Uczestnik PPK może złożyć wybranej instytucji finansowej wniosek o wypłatę świadczenia małżeńskiego, jeżeli jego małżonek, na którego rzecz zawarto umowę o prowadzenie PPK z tą samą wybraną instytucją finansową, również osiągnął 60. rok życia i małżonkowie wspólnie oświadczą, że chcą skorzystać z wypłaty świadczenia małżeńskiego.
Świadczenie małżeńskie jest wypłacane w co najmniej 120 ratach miesięcznych wspólnie małżonkom aż do wyczerpania środków zgromadzonych na rachunku małżeńskim.
Wypłata z PPK w przypadku poważnego zachorowania
Uczestnik PPK może wnioskować o wypłatę do 25% środków zgromadzonych na jego rachunku PPK w przypadku poważnego zachorowania:
- tego uczestnika,
- jego małżonka,
- dziecka tego uczestnika PPK.
W takiej sytuacji uczestnik musi dołączyć do wniosku o wypłatę:
- orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w rozumieniu Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustaloną w formie orzeczenia przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na okres co najmniej 2 lat, lub
- orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności ustalonym w formie orzeczenia przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności na okres co najmniej 2 lat, lub
- orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 lat ustalonego w formie orzeczenia przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, lub
- zaświadczenie lekarza medycyny potwierdzające diagnozę wystąpienia poważnego zachorowania polegającego na zdiagnozowaniu u osoby dorosłej jednej z następujących jednostek chorobowych: amputacja kończyny, bakteryjne zapalenie mózgu lub opon mózgowo-rdzeniowych, wirusowe zapalenie mózgu, choroby Alzheimera, choroby Leśniowskiego-Crohna, choroby neuronu ruchowego (stwardnienie zanikowe boczne), choroby Parkinsona, dystrofii mięśniowej, gruźlicy, niewydolności nerek, stwardnienia rozsianego, choroby wywołanej przez ludzki wirus upośledzenia odporności (HIV), kardiomiopatii, nowotworu złośliwego, tocznia trzewnego układowego, udaru mózgu, utraty mowy, słuchu lub wzroku, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub zawału serca, lub
- zaświadczenie lekarza medycyny potwierdzające diagnozę wystąpienia poważnego zachorowania polegającego na zdiagnozowaniu w przypadku dziecka jednej z następujących jednostek chorobowych: poliomyelitis (choroba Heinego-Medina), zapalenia opon mózgowych, zapalenia mózgu, anemii aplastycznej, przewlekłego aktywnego zapalenia wątroby, padaczki, gorączki reumatycznej, nabytej przewlekłej choroby serca, porażenia (paraliżu), utraty wzroku, głuchoty (utraty słuchu), potransfuzyjnego zakażenia wirusem HIV, schyłkowej niewydolności nerek, tężca, cukrzycy, łagodnego guza mózgu, przeszczepienia narządów, zabiegu rekonstrukcyjnego zastawek, zabiegu rekonstrukcyjnego aorty lub nowotworu złośliwego.
Oszczędzanie w PPK po przejściu na emeryturę - podsumowanie
Podsumowując, pozostawanie przez emeryta aktywnym zawodowo po przejściu na emeryturę nie pozbawia go możliwości oszczędzania w ramach pracowniczych planów kapitałowych. Warto zatem rozważyć kontynuowanie tej formy zabezpieczenia emerytalnego.
