Jak nieobecności wpływają na wypłatę wynagrodzenia?

Otrzymuję stałe miesięczne wynagrodzenie w wysokości 5300 zł brutto. W tym miesiącu zostałem wezwany do sądu w charakterze świadka (19 sierpnia). Pracodawca zwolnił mnie w tym dniu z pracy. W okresie od 19 do 23 sierpnia opiekowałem się dzieckiem i za ten okres otrzymam z ZUS-u zasiłek opiekuńczy. Jakie wynagrodzenie otrzymam w przypadku takich nieobecności?

Jakub, Niemcza

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy określa zasady ustalania stałego miesięcznego wynagrodzenia, gdy w danym miesiącu pracownik jest nieobecny w pracy z różnych powodów. Zgodnie z nim w zależności od rodzaju absencji w pracy wskazano dwie metody ustalania stałego miesięcznego wynagrodzenia. Wynagrodzenie obliczamy inaczej: 

1. w razie nieobecności w pracy przez część miesiąca, za którą przysługują pracownikowi świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego (niezdolności do pracy, urlopu macierzyńskiego, okresu sprawowania opieki nad dzieckiem lub członkiem rodziny);
2. w przypadku nieobecności w pracy z innych przyczyn niż ww., jeżeli za tę nieobecność nie przysługuje pracownikowi wynagrodzenie (np. urlopy bezpłatne, niepłatne okolicznościowe zwolnienia od pracy, rozpoczęcie lub zakończenie pracy w trakcie miesiąca).

Nieobecność chorobowa

• wynagrodzenie w stałej miesięcznej stawce należy podzielić przez 30 (otrzymuje się wynagrodzenie za jeden dzień nieobecności);
• wynagrodzenie za jeden dzień nieobecności należy pomnożyć przez liczbę dni nieobecności (choroby, urlopu macierzyńskiego lub innych tego typu nieobecności);
• otrzymana w ten sposób wartość pomniejsza wynagrodzenie należne w stałej miesięcznej stawce, bowiem w tym okresie praca nie była wykonywana.

Przykład 1.

Pani Anna była niezdolna do pracy z powodu choroby w okresie od 1 do 10 października. Z umowy o pracę otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w stałej wysokości miesięcznej, wynoszące 4500 zł, oraz 20% dodatek stażowy, który naliczany jest od minimalnego wynagrodzenia i przysługuje w pełnej wysokości także w przypadku płatnej nieobecności w pracy.

Wynagrodzenie zasadnicze zostanie pomniejszone o 10 dni nieobecności, tj.:

4500 zł – (4500 zł : 30 dni x 10 dni) = 4500 zł – 1500 zł = 3000 zł

Na podstawie tak obliczonego wynagrodzenia zasadniczego zostanie ustalony dodatek stażowy, który przysługuje w pełnej wysokości, czyli:

4500 zł x 20% = 900 zł

Łącznie wynagrodzenie za pracę wyniesie:

3000 zł + 900 zł = 3900 zł.

Ponadto pani Anna otrzyma wynagrodzenie za czas choroby.

Warto wspomnieć o sytuacji, w której w 31-dniowym miesiącu zatrudniony pracował tylko przez 1 dzień, a przez pozostałą część miesiąca otrzymywał wynagrodzenie chorobowe lub odpowiedni zasiłek z ZUS-u. W takim przypadku, licząc kwotę należnego pracownikowi wynagrodzenia w myśl powyższej zasady, wynagrodzenie za 1 dzień pracy wyniosłoby 0 zł. Jednak taka sytuacja zgodnie ze stanowiskiem Głównego Inspektoratu Pracy i MPiPS byłaby sprzeczna z art. 80 Kodeksu pracy stanowiącym, że za pracę wykonaną przysługuje wynagrodzenie. Pracownikowi należy się więc wynagrodzenie za 1 przepracowany dzień. Wysokość tego wynagrodzenia trzeba by wyliczyć:

• dzieląc wynagrodzenie pracownika określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu;
• mnożąc tak ustaloną wartość godziny pracy przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w tym dniu.

Przykład 2.

Pani Lena 1 sierpnia była 8 godzin w pracy, a od 2 do 31 października przebywała na zwolnieniu lekarskim. Wynagrodzenie zasadnicze wynosi 6600 zł.

Wynagrodzenie zasadnicze zostanie pomniejszone o 30 dni nieobecności, tj.:

6600 zł – (6600 zł : 30 dni x 30 dni) = 0 zł

Jednak pani Lena przepracowała w październiku jeden dzień, dlatego wynagrodzenie za ten czas należy obliczyć w następujący sposób:

6600 zł : 168 godzin x 8 godzin = 314,29 zł

Nieobecności w pracy z innych przyczyn

Jeżeli nieobecność w pracy powstała z innych przyczyn (np. była spowodowana urlopem bezpłatnym, nieobecnością usprawiedliwioną niepłatną czy NN) oraz w przypadku podjęcia lub zakończenia zatrudnienia w trakcie miesiąca:

• wynagrodzenie w stałej miesięcznej stawce należy podzielić przez roboczogodziny, które przypadają do przepracowania w danym miesiącu (otrzymuje się wynagrodzenie za jedną godzinę nieobecności);
• wynagrodzenie za jedną godzinę nieobecności należy pomnożyć przez liczbę godzin nieprzepracowanych;
• otrzymaną wartość za czas nieprzepracowany należy odjąć od stałego wynagrodzenia zasadniczego.

Przykład 3.

Pani Beata w sierpniu została dwukrotnie wezwana do sądu w charakterze świadka. Ogółem nie przepracowała z tego tytułu 10 godzin. Z umowy o pracę otrzymuje pensję w stałej wysokości miesięcznej wynoszącą 6600 zł. W październiku pani Beata powinna przepracować 168 godzin. Wynagrodzenie zasadnicze zostanie pomniejszone o 10 godzin nieobecności, tj.:

6600 zł – (6600 zł : 168 godzin x 10 godzin) = 6600 zł – 392,86 zł = 6207,14 zł

Ponadto pracodawca wystawi zaświadczenie o wysokości utraconego wynagrodzenia, dzięki któremu pani Beata otrzyma rekompensatę pieniężną z tego tytułu (w wysokości i na warunkach przewidzianych w odrębnych przepisach).

Przykład 4.

Pan Anatol podpisał umowę o pracę z wynagrodzeniem miesięcznym 4600 zł, umowa zaczęła obowiązywać 10 kwietnia. W kwietniu do przepracowania było 168 godzin, pan Anatol przepracował 80 godzin. Wynagrodzenie zasadnicze zostanie pomniejszone o 88 godzin, tj.:

4600 zł – (4600 zł : 168 godzin x 88 godzin) = 4600 zł – 2409,52 zł = 2190,48 zł

Pan Anatol za przepracowaną część miesiąca otrzyma wynagrodzenie w wysokości 2190,48 zł

Różne nieobecności w jednym miesiącu a wynagrodzenie

W przypadku różnych nieobecności w tym samym miesiącu w razie konieczności należy zastosować obie prezentowane metody.

Przykład 5.

Pan Jakub otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w wysokości 5300 zł brutto. W sierpniu:

• został wezwany do sądu w charakterze świadka (19 sierpnia – 8 godzin);
• w okresie od 19 do 23 sierpnia opiekował się dzieckiem i za ten okres otrzyma z ZUS-u zasiłek opiekuńczy.

Ustalenie wynagrodzenia pracownika za sierpień będzie wyglądać następująco:

• kwota zmniejszająca stałe wynagrodzenie za okres nieprzepracowany z powodu nieobecności spowodowanej stawiennictwem w sądzie w charakterze świadka:

5300 zł : 168 godz. = 31,55 zł,

31,55 zł × 8 godz. = 252,40 zł,

• kwota zmniejszająca stałe wynagrodzenie za okres nieprzepracowany z tytułu opieki:

5300 zł : 30 = 176,67 zł,

176,67 zł × 5 dni = 883,35 zł,

• wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca:

5300 zł – 252,40 zł – 883,35 zł = 4164,25 zł

Ponadto pan Jakub otrzyma zasiłek opiekuńczy oraz może uzyskać rekompensatę pieniężną za stawiennictwo w sądzie.

Zasady ustalania stałego miesięcznego wynagrodzenia, gdy w danym miesiącu pracownik jest nieobecny w pracy z różnych powodów, wydają się bardzo skomplikowane. Przy zastosowaniu przedstawionych w powyższym artykule metod ustalanie kwoty za przepracowany czas będzie jednak łatwiejsze.