Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy - czy warto mu podlegać?

Osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenia objęte są ubezpieczeniami społecznymi na szczególnych zasadach. W tym przypadku ważne jest, czy posiadają również inny tytuł, z którego zgłoszone są w ZUS-ie. Czy podleganie pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy daje mu prawo do świadczeń w razie choroby i macierzyństwa? Poniżej przedstawiamy, jakie korzyści przynosi opłacanie składki chorobowej przy zatrudnieniu na umowie zleceniu.

Kiedy zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom społecznym?

Zasady podlegania ubezpieczeniom w ZUS-ie przez zleceniobiorców uregulowane są przez ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa o sus). Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 Ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Natomiast dobrowolnym ubezpieczeniem jest dla zleceniobiorców ubezpieczenie chorobowe. Oprócz wymienionych ubezpieczeń społecznych zleceniobiorca zawsze obowiązkowo podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Zleceniobiorcy powinni zostać objęci ubezpieczeniami od dnia wskazanego w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Przykład 1.

7 kwietnia pani Aldona podpisała umowę zlecenie i będzie to jej jedyny tytuł do objęcia ubezpieczeniami. Jako dzień rozpoczęcia pracy wskazano 11 kwietnia. Zleceniodawca powinien zgłosić ją do ubezpieczeń właśnie od tego dnia.

Zleceniobiorca, który nie ukończył 26. roku życia i posiada statusu studenta, jest zwolniony z podlegania ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu z tytułu umowy zlecenia.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy

Jak już wspomniano, w przypadku umowy zlecenia ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Co ważne, ubezpieczeniem tym mogą zostać objęte osoby, które obowiązkowo podlegają ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu. Nie zostanie do niego zgłoszony zleceniobiorca podlegający pod ubezpieczenia emerytalno-rentowe dobrowolnie.

Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym zleceniobiorcy następuje od dnia wskazanego w zgłoszeniu ZUS ZUA, jednak wyłącznie w sytuacji, gdy zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych nastąpiło w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania umowy zlecenia. Osoba zatrudniona w ramach takiej umowy może przystąpić to chorobowego w dowolnym momencie trwania umowy, nie musi to być jej pierwszy dzień. Wtedy jednak należy mieć na uwadze, że objęcie ubezpieczeniem chorobowym nastąpi od dnia wskazanego we wniosku nie wcześniej niż od dnia, w którym wniosek został złożony.

Przykład 2.

Pani Joanna nie przystąpiła do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od dnia rozpoczęcia pracy. Została zgłoszona wyłącznie do ubezpieczeń obowiązkowych. Zdecydowała, że chce opłacać składkę chorobową od 12 maja. Zleceniodawca wysłał zgłoszenie do ZUS-u 17 maja, zachowując termin 7 dni. W tej sytuacji dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy rozpocznie się z dniem otrzymania przez Zakład deklaracji ZUA, czyli 17 maja.

Ubezpieczenie chorobowe ustaje od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tego ubezpieczenia, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony. Ubezpieczenie chorobowe zanika również od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy zlecenia, czyli od dnia ustania tytułu do podlegania przez zleceniobiorcę ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Wysokość składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy

Składka na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe wynosi 2,45% podstawy wymiaru składek społecznych. Należy jednak pamiętać, że podstawa wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe jest ograniczona i miesięcznie nie powinna przekroczyć kwoty stanowiącej 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia rocznego limitu podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych. W 2022 roku ograniczenie to wynosi 14 805 zł. Warto również wspomnieć, że składka chorobowa jest w całości finansowana przez zleceniobiorcę, czyli jej wartość pomniejsza wynagrodzenie, jakie pracownik otrzyma na rękę.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy a prawo do świadczeń z ZUS-u

Główną zaletą zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego zleceniobiorcy jest to, że może on mieć przyznane zasiłki za okres niezdolności do pracy lub macierzyństwa. Wśród świadczeń, o jakie może starać się zleceniobiorca, wymienia się:

• zasiłek chorobowy;
• zasiłek macierzyński;
• zasiłek opiekuńczy;
• świadczenie rehabilitacyjne.

Istotne jest to, że prawo do otrzymania wspomnianych świadczeń nie zawsze przysługuje od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniom – zasada ta obowiązuje tylko w przypadku zasiłku macierzyńskiego i opiekuńczego. Aby zleceniobiorca mógł starać się o zasiłek za czas niezdolności do pracy, pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe powinien podlegać co najmniej przez 90 dni. Oczywiście i w tym przypadku występują odstępstwa od tej reguły. Zasiłek chorobowy od pierwszego dnia zgłoszenia udzielony zostanie:

• absolwentom szkół, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia szkoły;
• osobom, których niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy;
• ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy, co najmniej dziesięcioletni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego;
• posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy daje możliwość otrzymania świadczeń za czas niezdolności do pracy lub w przypadku chęci skorzystania z urlopów związanych z macierzyństwem. Ważne jest, aby zgłosić się do niego w odpowiednim terminie, składając zleceniodawcy wniosek o chęci przystąpienia. Od tego bowiem zależy późniejsze prawo do zasiłków.