Wyścig szczurów - jak wygląda i jak sobie z nim radzić?
W dzisiejszych czasach wielu z nas zależy na rozwoju, mamy wysokie ambicje, pracujemy dużo, chcemy być jak najlepsi, a jeżeli w grę wchodzą również kwestie finansowe, jesteśmy w stanie zrobić wiele, by pokazać, że jesteśmy doskonałymi pracownikami. Niestety chęć pokazania tego, jak fantastycznie sobie radzimy, może sprawić, że w naszej firmie rozpocznie się niezdrowy i wyniszczający wyścig szczurów. Jak wygląda i w jaki sposób można sobie z nim radzić?
Jak wygląda wyścig szczurów?
Wyścig szczurów sprawia, że wszystkie kroki są dozwolone. Może zdarzyć się, że pracownicy będą podbierać sobie klientów, wykorzystywać innych, byleby tylko zrobić jak najwięcej i zostać docenionym. Po trupach dąży się do celu, a gra nie jest czysta.
Przykład 1.
Jędrzej i Marta pracują w firmie zajmującej się handlem. Jako przedstawiciele otrzymują premię od każdej sprzedaży, a na koniec miesiąca najlepszy pracownik dostaje dodatkową nagrodę. Marta chciała pokazać, że to ona potrafi sprzedawać lepiej i więcej, zdobyła więc podstępem kontakty do dwóch klientów Jędrzeja i przedstawiła im swoją ofertę, zapewniając, że przychodzi do nich z polecenia kolegi. Dzięki takiemu nieetycznemu zachowaniu otrzymała premię i nagrodę.
Przykład 2.
Joanna i Wojciech wykonują zadania, które znajdują się w ich wspólnym folderze. Powinni oni dzielić zadania, które się w nim znajdują, na pół i wykonywać tyle samo pracy. Joanna jednak chce pokazać szefostwu, że jest lepszą pracownicą i szybciej sobie radzi, od jakiegoś czasu podbiera więc zadania niczego nieświadomemu Wojciechowi. Po skończonej pracy mówi przełożonym, że wykonała swoje zadania i dodatkowo pomogła koledze, który sobie nie radził, co oczywiście nie jest prawdą.
Przykład 3.
Michał i Krystyna pracują na tym samym stanowisku. Michałowi zależy jednak na tym, by kierownictwo zauważyło, że pracuje lepiej od koleżanki. Wie również, że jest ona bardzo uczynna i pomocna. Wykorzystuje więc to i udając, że nie daje sobie rady, prosi ją o pomoc. Krystyna nie wie, że wykonuje za Michała dodatkowe zadania, które on przedstawia kierownictwu jako swoje.
Przykład 4.
Anna i Zofia pracują na tym samym stanowisku. Dowiedziały się, że jedno z nich ma zostać zredukowane, w związku z tym któraś z koleżanek zostanie zwolniona. We wtorek Zofii nie było w pracy, a Anna otrzymała wytyczne do nowego projektu, który mają wykonać wspólnie. Następnego dnia przedstawiła więc koleżance wymagania, które jednak nie były zgodne z prawdą. W związku z tym Zofia popełniła wiele błędów, które zaważyły na tym, że umowa z nią nie została przedłużona. Niestety brak odpowiedniej komunikacji z przełożonymi sprawił, że Zofia nie dowiedziała się, że było to nieczyste zagranie.
Co powoduje ludźmi, którzy sprawiają, że w firmie zaczyna się wyścig szczurów? Często są to osoby niepewne siebie i swoich umiejętności, które w taki sposób chcą się dowartościować. Zdarza się również, że główną motywacją są pieniądze. Im lepsi będziemy, tym więcej zarobimy, uciekamy się więc do nieuczciwych środków. Podkradamy sobie klientów, zadania ze wspólnej puli, a nawet prosimy o pomoc w dodatkowych zadaniach, których tak naprawdę nie musimy wykonywać.
Powodem wyścigu szczurów może być również nieporozumienie. Jeśli na tym samym stanowisku w tym samym czasie zostało zatrudnionych kilka osób, któraś z nich może pomyśleć, że ostatecznie zostanie wyłoniony tylko jeden pracownik i robić wszystko, by się wykazać, nawet jeśli gra jest nieczysta.
Przyczyną wyścigu szczurów może być również chęć przywództwa. Jeśli chcemy awansować, zostać liderem, nierzadko posuwamy się do nieetycznych, często nawet niezgodnych z prawem kroków, byleby tylko osiągnąć swój cel.
Chęć władzy i pieniędzy może zepsuć wiele aspektów naszego życia zawodowego. Niestety, osoby które wbrew swojej woli zostały włączone do wyścigu szczurów, czują się z tym bardzo źle. Tracą motywację do pracy, zaangażowanie w nią, mają wrażenie, że czego by nie zrobili, zawsze będzie to gorsze od działań innego pracownika. Poza tym stajemy się nieufni, atmosfera w pracy się psuje. Wszystko działa na niekorzyść naszej efektywności.
Jak radzić sobie z wyścigiem szczurów?
Jeśli czujemy, że wbrew naszej woli zostaliśmy włączeni do wyścigu szczurów, ktoś gra nieczysto i podkłada nam nogę - porozmawiajmy na ten temat z przełożonym. Powinien on mieć świadomość tego, co dzieje się w firmie i przeciwdziałać temu.
Starajmy się nie dać sprowokować. Pracujmy w swoim tempie, a jeżeli zauważymy, że ktoś próbuje podebrać nam zadania czy klientów, stanowczo zaprotestujmy i porozmawiajmy z tą osobą. Musi wiedzieć, że jej działania nie są tajne, a my zdajemy sobie z wszystkiego sprawę, a jeśli będzie trzeba zgłosimy to szefostwu.
Bądźmy asertywni, miejmy świadomość tego, że nie zawsze i nie na wszystko musimy się zgadzać. Jeśli mamy dużo pracy, możemy odmówić, warto również upewnić się, że ktoś naprawdę potrzebuje pomocy, a nie chce nas po prostu wykorzystać.
Jeśli mamy wrażenie, że ktoś nie mówi nam całej prawdy, knuje i nie zachowuje się wobec nas w porządku, skonsultujmy się w tej sprawie z kierownictwem. Jeżeli dowiedzą się, że są nam przekazywane błędne założenia do zadań czy projektów, powinni zareagować, by taka sytuacja więcej się nie powtórzyła.
