Czy warto aplikować, jeśli nie spełniamy oczekiwań pracodawcy w 100%?

Rynek pracy tworzą dwie strony – pracownicy i pracodawcy. Choć cel pozostaje wspólny – znalezienie pracy = znalezienie pracownika, w praktyce proces rekrutacji jest bardzo trudny. Osoby poszukujące pracy wiedzą, jak niełatwy i stresujący jest okres poszukiwań nowego pracodawcy. Z kolei rekruterzy doskonale zdają sobie sprawę, jak skomplikowanym zadaniem jest znalezienie idealnego kandydata. Czy warto aplikować, jeśli nie spełniamy oczekiwań pracodawcy? Wyjaśniamy w artykule.

Jak aplikują pracownicy?

Kilka lat temu portal praca.pl przeprowadził badania wśród kandydatów do pracy, pytając ich, kiedy przesyłają swoje CV w odpowiedzi na ogłoszenie o pracę. Otrzymane wyniki wskazywały:

• tylko kiedy spełniam 100% wymagań zawartych w ogłoszeniu o pracę – 22% ankietowanych;
• kiedy spełniam około 75% wymagań – 52 % ankietowanych;
• kiedy spełniam przynajmniej połowę wymagań – 16% ankietowanych;
• kiedy podoba mi się opis pracy lub firma (nie zwracam uwagi na wymagania) – 10% ankietowanych.

Najbardziej zaskakują skrajne odpowiedzi. Aż 22% ankietowanych wskazało, że aplikuje dopiero w sytuacji, kiedy w pełni spełnia oczekiwania i wymagania pracodawcy określone w ogłoszeniu. Z kolei aż 10% całkowicie ignoruje wymagania wskazane w ogłoszeniu o pracę, kierując się jedynie własnym zainteresowaniem.

Jakie są skutki takich zachowań? Z jednej strony kandydaci spełniający kluczowe wymagania, ale nie wszystkie, nie aplikują i tym samym nie przedstawiają swojej kandydatury. Z drugiej – na skrzynki rekruterów wpada wiele CV, które w żadnym razie nie mogą zostać rozpatrzone pozytywnie, ponieważ całkowicie nie spełniają wymagań przyszłego pracodawcy.

Dlaczego pracownicy aplikują bez spełnienia wymogów?

Przyjrzyjmy się bliżej grupie pracowników, która zupełnie ignoruje wymagania i oczekiwania wymienione w ogłoszeniu o pracę. Pewnie większość osób zastanawia się, jaki jest powód takiego zachowania. Może być ich kilka. Z jednej strony brak doświadczenia w procesach rekrutacji: kandydaci nie zdają sobie sprawy, jak działają mechanizmy i procesy rekrutacyjne. Z drugiej strony wysłanie CV z portalu zajmuje dosłownie kilka sekund, w związku z tym nie jest to zadanie zbyt wymagające. Nie można także wykluczyć podejścia „desperackiego”. Osoby, które od dłuższego czasu szukają pracy, często wysyłają CV masowo, na każde pojawiające się ogłoszenie, licząc, że „akurat się uda”. Oczywiście jest to myślenie błędne. Większość systemów służących do zarządzania procesem rekrutacji filtruje zebrane aplikacje po słowach kluczowych. Tym samym gros takich CV zostaje odrzuconych i nawet nie trafiają do rąk rekrutera.

Patrząc z jeszcze innej strony, ponad ⅕ wszystkich ankietowanych twierdzi, że nie aplikuje, jeśli nie spełnia w pełni wymagań pracodawcy. Takie zachowanie również może świadczyć o braku świadomości, na czym polega proces rekrutacyjny i jakimi rządzi się prawami. Nie jest tajemnicą, że znalezienie kandydata spełniającego wszystkie wymagania wymienione w ogłoszeniu praktycznie graniczy z cudem. Dlatego też bardzo często rekruterzy zapraszają na rozmowy kwalifikacyjne osoby, które nie są kandydatem idealnym w 100%, jednak widzą w nich potencjał. Nie warto pozbawiać się takiej okazji.

Czy warto aplikować, jeśli nie spełniamy oczekiwań pracodawcy?

Zatem czy warto aplikować, jeśli nie spełniamy wymagań pracodawcy w 100%? Odpowiedź nie jest oczywista i brzmi: „to zależy”. Podejmując decyzję o wysłaniu swojej aplikacji na dane ogłoszenie, trzeba przeanalizować, czy pracodawca spełnia nasze wymagania, ale także czy poradzilibyśmy sobie na stanowisku, gdybyśmy zostali zatrudnieni. Jeśli w ogłoszeniu wymagany jest język obcy, którego nie znamy, a praca polega na kontakcie z klientami właśnie w tym języku, to warto odpowiedzieć sobie na pytanie: „Co bym zrobił, w takiej sytuacji, gdybym otrzymał tę pracę?”. Jeśli nasza odpowiedź przeczy temu, że sobie damy radę, to nie warto aplikować i po prostu szukać dalej. Jeśli jednak odpowiedź na to pytanie brzmi: „Musiałbym się podszkolić w kilku kwestiach, ale ogólnie dałbym radę”, to warto wysłać swoje CV.

Kiedy warto aplikować na ogłoszenie? Wymagania a oczekiwania

Jakie kryterium przyjąć, podejmując decyzję o tym, czy warto aplikować, gdy nie spełniamy wymagań pracodawcy? Najważniejsze jest prawidłowe przeanalizowanie całego ogłoszenia o pracę. Typowe składa się przeważnie z trzech części:

• opisu obowiązków na danym stanowisku;
• opisu wymagań od kandydata;
• opisu, co pracodawca oferuje w ramach tego stanowiska pracy.

Analizie powinny podlegać wszystkie trzy części, a nie jedynie ta dotycząca wymagań. Dlaczego? Jak już zostało wspomniane, bardzo często ogłoszenie o pracę opisuje kryteria dla kandydata idealnego – a nawet więcej. Co to znaczy? Nie wszystkie ogłoszenia są formułowane w sposób prawidłowy. Zdarza się, że opis wymogów jest nieadekwatny do stanowiska, na które poszukiwany jest pracownik. Znowu przykładem może być znajomość języka obcego. Nierzadko jest ona wpisana „automatycznie” do opisu wymagań, z kolei z opisu stanowiska wynika, że polska firma poszukuje pracownika do kontaktów z polskimi kontrahentami i na tym stanowisku język obcy nie jest w żadnym stopniu wykorzystywany. W takim przypadku warto aplikować, ponieważ brak znajomości wymaganego języka obcego nie byłby przeszkodą w wykonywaniu tej pracy.

Z drugiej strony, jeśli spełniamy większość wymagań, ale w oferowanych warunkach wskazane jest wynagrodzenie prowizyjne, oznacza to, że praca jest oparta na realizacji założonych celów i targetów. Nie wszystkie osoby dobrze czują się w pracy z takim systemem wynagradzania, ponieważ jest to dla nich stresujące i demotywujące. W takiej sytuacji należy się zastanowić, czy aby na pewno warto aplikować na takie stanowisko. Można podjąć próbę negocjacji sposobu wynagradzania, ale nie zawsze jest to możliwe.

Powyższe przykłady pokazują, że kryteria przedstawione w ogłoszeniu można podzielić na wymagania i oczekiwania. Wymagania to cechy, wiedza, umiejętności czy doświadczenie niezbędne do prawidłowego wykonywania pracy na danym stanowisku. Innymi słowy praca bez posiadania tych cech będzie po prostu niemożliwa, dlatego rekruterzy z góry odrzucają CV niespełniające tych kryteriów. Z kolei oczekiwania to elementy, które będą dobrze widziane, w przypadku gdy kandydat będzie je posiadał. Jeśli rekrutacja jest atrakcyjna, tzn. zgłasza się wielu kandydatów spełniających wymagania, wówczas dodatkowe oczekiwania mogą pomóc w selekcji najlepszych aplikacji. Najczęściej do takich oczekiwań zalicza się kompetencje miękkie, które nie u wszystkich osób muszą być rozwinięte na takim samym poziomie.

Przykłady wymagań:

• posiadane doświadczenie;
• znajomość określonych programów;
• język obcy (jeśli wynika z charakteru pracy);
• poziom posiadanej wiedzy z danego zakresu;
• określone wykształcenie;
• uprawnienia (np. prawo jazdy).

Przykłady oczekiwań:

• kreatywność;
• umiejętność pracy w zespole;
• punktualność;
• zaangażowanie w projekt;
• praca pod presją czasu;
• zarządzanie zespołem.

Jak to wygląda z punktu widzenia rekrutera?

Marzeniem większości rekruterów jest otrzymanie kilku aplikacji od kandydatów spełniających wszystkie wymagania i większość oczekiwań. A dodatkowo – bez stosu CV od osób kompletnie niepasujących do opisów stanowiska. Rzeczywistość pokazuje, że dobrych aplikacji jest jednak jak na lekarstwo albo nie ma ich wcale, natomiast aby dostać się do w miarę atrakcyjnej kandydatury, trzeba przekopać się przez dziesiątki mało atrakcyjnych (z punktu widzenia danej rekrutacji) życiorysów. Skutkiem tego jest fakt, że jeśli rekruter trafi na CV, które chociaż w części spełnia jego wymagania, wówczas na tle tych słabych to jedno zaczyna się wyróżniać.

Należy wyraźnie podkreślić, że na decyzję rekrutera o zaproszeniu kandydata na spotkanie wpływa bardzo wiele czynników. W zależności od stanowiska kompetencje miękkie mogą być ważniejsze od wymagań technicznych. Przyjazne i pozytywne nastawienie może stanowić kluczową cechą u recepcjonisty lub pracownika działu obsługi klienta. Z kolei dla samodzielnego stanowiska umiejętność zarządzania zespołem lub współpraca może być zupełnie drugorzędna.

Podsumowując, nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy warto aplikować, jeśli nie spełniamy oczekiwań pracodawcy. Trzeba do tego podejść zdroworozsądkowo, realnie określając swoje umiejętności i szanse na odnalezienie się na danym stanowisku.