Czy kompetencje miękkie są kluczem do sukcesu?
Czy kreatywności można się nauczyć? Czy zdolności interpersonalne towarzyszą nam od urodzenia? Popularne dziś kompetencje miękkie podbijają rynek pracy. Czy warto skupić się na ich rozwijaniu? Przeczytaj artykuł jak je mierzyć, identyfikować i kształcić takie umiejętności.
Abecadło miękkich kompetencji
Coraz częściej pracodawcy zaraz obok listy twardych umiejętności i lat doświadczenia, w wymaganiach punktują kompetencje miękkie. Są to umiejętności, które ułatwiają efektywne współdziałanie nie tylko w środowisku prywatnym ale również zawodowym. Wśród najbardziej znanych wyróżnia się przede wszystkim:
- Komunikatywność
- Kreatywność
- Elastyczność
- Asertywność
- Samodzielność
- Umiejętność pracy w grupie
- Zarządzanie czasem
- Dynamizm działania
Kompetencje miękkie stanowią bardzo istotny obszar w ocenie atrakcyjności kandydatów, szczególnie na stanowiska sprzedażowe, marketingowe i managerskie. Ale nie tylko. Popularyzacja trendu crossowania wielu dziedzin sprawia, że komunikatywność w przypadku zawodu programisty również okazuje się atutem. Może zdarzyć się tak, że dwóch kandydatów o takich samych kwalifikacjach i stażu pracy, będą walczyć ze sobą jedynie kompetencjami miękkimi. Oczywiście wiele zależy od branży w jakiej specjalizuje się firma. Zawsze jednak umiejętność sprzedaży samego siebie procentuje. To właśnie robimy podczas każdej rozmowy kwalifikacyjnej, reklamujemy się jako odpowiedniego pracownika.
Czy zatem powinniśmy ujmować kompetencje miękkie w życiorysie? Czy pozostawić przestrzeń ich prezentacji na spotkaniu tête-à-tête? W przypadku każdego curriculum vitae istotna jest wiarygodność. Nie należy punktować umiejętności, których nie będziemy w stanie obronić podczas rutynowej rozmowy. Otóż jak najbardziej należy chwalić się kreatywnością, ale wówczas, gdy nie boimy się pytań o liczbę liści na drzewie. Samoocena z natury bywa subiektywna. Określając swoje miękkie zalety, można posiłkować się testami psychologicznymi (z dobrze sprawdzonego źródła!). Warto również zasięgnąć bardzo trafnej i wartościowej opinii najbliższych. Prosząc zaufaną osobę o szczerą listę cech nas opisujących, zyskujemy bezcenne, obiektywne informacje. W takich konsultacjach, przezornie lepiej pominąć mamę, która zawsze wyniesie nas na wyżyny wszystkiego.
Umiejętności miękkie – wrodzone czy zdobyte?
Kompetencje miękkie możemy kształcić. Nie każdemu pisana jest rola wczesnego innowatora, ale i kreatywności można się nauczyć. Istnieją liczne publikacje naukowe, szkolenia, treningi i książki, które nam w tym pomogą. Literaturą możemy podpierać się, kształcąc się i dbając o rozwój osobisty np.:
- umiejętności interpersonalne (Katarzyna Bocheńska-Włostowska, Akademia umiejętności interpersonalnych),
- kreatywność (Osho, Kreatywność),
- zarządzanie czasem (David Allen "Getting Things Done", Brian Tracy "Zarządzanie Czasem").
Jednak nic tak nie umacnia kompetencji jak praktyka. Znakomitą przestrzenią do praktycznego nabywania umiejętności miękkich są dodatkowe aktywności. Warto o nich pamiętać jeszcze podczas edukacji. Zaangażowanie w organizacjach studenckich, wolontariatach, projektach pozarządowych oraz szkolenia miękkie fantastycznie sprzyja miękkiemu rozwojowi - trenujemy umiejętność pracy w grupie, komunikatywność, zarządzanie czasem (np. godzenie różnych obowiązków, czyli tzw. multitasking). Monitoring i motywacja mogą sprawić, że codzienne, nawet błahe obowiązki zamienią się w permanentny trening. Planowanie dnia, uważne rozmawianie z ludźmi, rozliczanie siebie z terminów, wyłapywanie błędów i naprawianie ich. Każda z tych małych czynności kształtuje najbardziej pożądane cechy personalne.
Kompetencje miękkie to przyszłość
Szacunkowo za około 10 lat ponad 75% pracowników będą stanowiły osoby urodzone w latach 80. i 90., czyli słynne generacje Y i Z. Taka zmiana pokoleniowa znacząco wpłynie na kształtowanie się nowego kanonu kompetencji. Prognozy wynikające z amerykańskiego raportu Future Work Skills 2020 punktują następujące kompetencje przyszłości:
- Poziom inteligencji społecznej i emocjonalnej, czyli szeroko pojęte umiejętności interpersonalne, pozwalające na poprawną interpretację zachowań, podprogowych komunikatów i emocji.
- Zdolność łączenia i wykorzystywania wiedzy z wielu dziedzin, czyli tzw. crossowanie (np. marketingowiec z wiedzą z obszarów programowania, grafiki i socjologii).
- Umiejętność pracy w międzynarodowym, wielokulturowym środowisku, związana zarówno z rozumieniem odmiennych zasad w kulturze, jak i zarządzaniu.
- Zdolność odpowiedniego filtrowania, selekcji i prezentacji wiadomości, czyli praca w szumie informacyjnym, który z taką samą intensywnością bombarduje tym co wartościowe i kompletnie nieużyteczne.
Powyższa lista rozbudowuje zakres istotności kompetencji miękkich. Nastały czasy, gdy ukończone magisterium i znajomość języka obcego to chleb powszedni. Tym samym na pierwszy plan wysuwa się nie sama wiedza, ale umiejętności miękkie jakiem jest jej dynamiczne wykorzystanie. Dlatego planując karierę zawodową, na każdym etapie należy pamiętać, że otoczenie to budulec kluczowych, kompetencji miękkich przyszłych pracowników.
