Poradnik Pracownika

Dodatek mieszkaniowy po zmianach, czyli jakie zmiany w tym zakresie wejdą w życie w 2024 roku

Jedną z form wsparcia dla najuboższych obywateli jest dodatek mieszkaniowy. W 2024 roku zmieniają się zasady jego przyznawania. Jakie zmiany w zakresie dodatku mieszkaniowego wchodzą w życie z nadejściem 2024 roku, omawia poniższy tekst. 

Osoby uprawnione do otrzymania dodatku mieszkaniowego

Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 roku o dodatkach mieszkaniowych określa podmioty uprawnione do ubiegania się o przyznanie im dodatku mieszkaniowego, a są nimi następujące osoby:

  • najemcy lokali mieszkalnych, zamieszkujący w tych lokalach;
  • podnajemcy lokali mieszkalnych, zamieszkujący w tych lokalach;
  • osoby mieszkające w lokalach mieszkalnych, do których przysługuje im spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego;
  • osoby mieszkające w lokalach mieszkalnych znajdujących się w budynkach stanowiących ich własność;
  • właściciele samodzielnych lokali mieszkalnych;
  • inne osoby posiadające tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego, które ponoszą wydatki związane z jego zajmowaniem;
  • osoby zajmujące lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, oczekujące na przysługujący im lokal zamienny albo najem socjalny lokalu.

Dodatek mieszkaniowy przysługuje w związku z zamieszkiwaniem w jednym lokalu mieszkalnym albo zajmowaniem jednego lokalu mieszkalnego, ale może przysługiwać na podstawie więcej niż jednego tytułu prawnego spośród określonych do jego przyznania.

Dodatku mieszkaniowego nie mogą otrzymać następujące osoby:

  1. przebywające w domu pomocy społecznej;

  2. przebywające w młodzieżowym ośrodku wychowawczym;

  3. przebywające w schronisku dla nieletnich;

  4. przebywające w zakładzie poprawczym;

  5. przebywające w zakładzie karnym;

  6. przebywające w szkole, w tym w szkole wojskowej

– jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatnie pełne całodobowe utrzymanie.

Jakie wydatki są istotne z punktu ubiegania się o dodatek mieszkaniowy?

Wydatkami poniesionymi przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy są świadczenia okresowe ponoszone przez gospodarstwo domowe w związku z zajmowaniem lokalu mieszkalnego, w tym:

  • czynsz;
  • koszty związane z instalacją i konserwacją instalacji odnawialnych źródeł energii oraz koszty zaciągniętego na te cele kredytu;
  • koszty związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego oraz koszty zaciągniętego na te cele kredytu;
  • koszty związane z realizacją inwestycji, której celem jest zapewnienie dostępności lub jej poprawy osobom ze szczególnymi potrzebami oraz koszty zaciągniętego na te cele kredytu;
  • koszty związane z realizacją przedsięwzięcia rewitalizacyjnego wpisanego na listę planowanych podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych lub przedsięwzięcia rewitalizacyjnego zgodnego z charakterystyką pozostałych dopuszczalnych przedsięwzięć rewitalizacyjnych i realizowanego na obszarze rewitalizacji oraz koszty zaciągniętego na te cele kredytu;
  • opłaty związane z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na lokale mieszkalne w spółdzielni mieszkaniowej;
  • zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną;
  • odszkodowanie za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego;
  • inne niż wskazane wyżej opłaty za używanie lokalu mieszkalnego;
  • opłaty za energię cieplną;
  • opłaty za wodę;
  • opłaty za ścieki;
  • opłaty za odpady i nieczystości ciekłe;
  • wydatek stanowiący podstawę obliczania ryczałtu na zakup opału.

Wydatkami poniesionymi przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy nie są wskazane poniżej świadczenia okresowe ponoszone przez gospodarstwo domowe w związku z zajmowaniem lokalu mieszkalnego:

  • wydatki poniesione z tytułu ubezpieczeń;
  • wydatki poniesione z tytułu podatku od nieruchomości;
  • wydatki poniesione z tytułu opłat za wieczyste użytkowanie gruntów;
  • wydatki poniesione z tytułu rocznych opłat przekształceniowych w przypadku przekształcenia użytkowania wieczystego;
  • wydatki poniesione z tytułu opłat za gaz przewodowy, dostarczane do lokalu mieszkalnego (domu jednorodzinnego) na cele bytowe;
  • wydatki za energię elektryczną, dostarczane do lokalu mieszkalnego (domu jednorodzinnego) na cele bytowe.

Wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego

Osoby chcące otrzymać dodatek mieszkaniowy muszą wystąpić ze stosownym wnioskiem o jego przyznanie, który składany jest do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Dodatek mieszkaniowy przyznawany jest uprawnionym w drodze decyzji administracyjnej. 

Od decyzji przysługuje stronie prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w terminie 14 dni od daty jej otrzymania.

Odwołanie wnosi się za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżoną decyzję.

Odwołanie nie podlega opłacie skarbowej.

Ustawa wymienia elementy, jakie musi zawierać wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego. Są nimi:

  1. imię i nazwisko wnioskodawcy oraz numer PESEL albo numer dokumentu potwierdzającego tożsamość wnioskodawcy w przypadku braku numeru PESEL;

  2. adres zamieszkania wnioskodawcy;

  3. wskazanie nazwy i adresu zarządcy budynku albo innej osoby uprawnionej do pobierania należności za lokal mieszkalny;

  4. określenie tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego;

  5. informację o powierzchni użytkowej lokalu, w tym o łącznej powierzchni pokoi i kuchni oraz o powierzchni zajmowanej przez wnioskodawcę, w przypadku najmu albo podnajmu części lokalu;

  6. informację o liczbie osób z niepełnosprawnościami, w tym o liczbie osób poruszających się na wózku inwalidzkim oraz o liczbie innych osób z niepełnosprawnościami, których niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju;

  7. informacje dotyczące technicznego wyposażenia zajmowanego lokalu mieszkalnego o: sposobie ogrzewania lokalu (wyposażenie w centralne ogrzewanie), sposobie przygotowywania ciepłej wody użytkowej (wyposażenie w centralną instalację ciepłej wody), instalacji gazu przewodowego;

  8. informacje o liczbie osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego oraz o łącznych dochodach członków gospodarstwa domowego;

  9. informację o łącznej kwocie wydatków za ostatni miesiąc;

  10. potwierdzenie informacji obejmujących: adres zamieszkania wnioskodawcy; wskazanie nazwy i adresu zarządcy budynku albo innej osoby uprawnionej do pobierania należności za lokal mieszkalny; określenie tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego; informację o powierzchni użytkowej lokalu, w tym o łącznej powierzchni pokoi i kuchni oraz o powierzchni zajmowanej przez wnioskodawcę, w przypadku najmu albo podnajmu części lokalu; informacje dotyczące technicznego wyposażenia zajmowanego lokalu mieszkalnego o: sposobie ogrzewania lokalu (wyposażenie w centralne ogrzewanie), sposobie przygotowywania ciepłej wody użytkowej (wyposażenie w centralną instalację ciepłej wody), instalacji gazu przewodowego; informację o łącznej kwocie wydatków za ostatni miesiąc przez zarządcę budynku albo inną osobę uprawnioną do pobierania należności za lokal mieszkalny.

Do wniosku dołącza się deklarację o dochodach gospodarstwa domowego za okres 3 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku oraz dokumenty potwierdzające wysokość ponoszonych w miesiącu poprzedzającym dzień złożenia wniosku wydatków związanych z zajmowaniem lokalu mieszkalnego. Deklaracja zawiera: dane osobowe wnioskodawcy i osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego obejmujące: imię i nazwisko, adres zamieszkania, datę urodzenia, miejsce pracy lub nauki i źródła dochodu oraz jego wysokość; informację o sumie dochodów członków gospodarstwa domowego; informację o wysokości średniego miesięcznego dochodu na jednego członka gospodarstwa domowego.

Kiedy przysługuje dodatek mieszkaniowy i co zmienia się w tym zakresie w 2024 roku?

Dodatek mieszkaniowy przysługuje, jeżeli w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o jego przyznanie średni miesięczny dochód przypadający na 1 członka gospodarstwa domowego wnioskodawcy nie przekroczył w gospodarstwie: 1-osobowym 40% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, a w gospodarstwie wieloosobowym 30% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. 

Zgodnie z komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 9 lutego 2024 roku w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2023 roku przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2023 roku wyniosło 7155,48 zł. 

Wobec czego próg dochodowy dla gospodarstw 1-osobowych w 2024 roku wyniesie 2862,19 zł, a w przypadku gospodarstw wieloosobowych w 2024 roku 2146,64 zł. 

Przy czym należy pamiętać, że rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć wskaźniki procentowe przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

Wysokość dodatku mieszkaniowego

Wysokość dodatku mieszkaniowego stanowi różnicę między wydatkami przypadającymi na normatywną powierzchnię użytkową zajmowanego lokalu mieszkalnego a kwotą wydatków poniesionych przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy w wysokości:

  1. 15% dochodów gospodarstwa domowego – w gospodarstwie 1-osobowym,

  2. 12% dochodów gospodarstwa domowego – w gospodarstwie składającym się od 2 do 4 osób,

  3. 10% dochodów gospodarstwa domowego – w gospodarstwie składającym się z 5 osób i większym.

Ustawa określa limity powierzchni lokalu uprawniające do otrzymania dodatku, które ustalone są w zależności od liczebności gospodarstwa domowego:

  • w przypadku gospodarstwa 1-osobowego powierzchnia normatywna nie może przekroczyć 35 m2, powierzchnia normatywna zwiększona o 30% dopuszczalnego przekroczenia 45,5 m2, a powierzchnia normatywna zwiększona o 50% dopuszczalnego przekroczenia 52,5 m2;
  • w przypadku gospodarstwa 2-osobowego powierzchnia normatywna nie może przekroczyć 40 m2, powierzchnia normatywna zwiększona o 30% dopuszczalnego przekroczenia 52 m2, a powierzchnia normatywna zwiększona o 50% dopuszczalnego przekroczenia 60 m2;
  • w przypadku gospodarstwa składającego się z 3 osób powierzchnia normatywna nie może przekroczyć 45 m2, powierzchnia normatywna zwiększona o 30% dopuszczalnego przekroczenia 58,5 m2, a powierzchnia normatywna zwiększona o 50% dopuszczalnego przekroczenia 67,5 m2;
  • w przypadku gospodarstwa składającego się z 4 osób powierzchnia normatywna nie może przekroczyć 55 m2, powierzchnia normatywna zwiększona o 30% dopuszczalnego przekroczenia 71,5 m2, a powierzchnia normatywna zwiększona o 50% dopuszczalnego przekroczenia 82,5 m2;
  • w przypadku gospodarstwa składającego się z 5 osób powierzchnia normatywna nie może przekroczyć 65 m2, powierzchnia normatywna zwiększona o 30% dopuszczalnego przekroczenia 84,5 m2, a powierzchnia normatywna zwiększona o 50% dopuszczalnego przekroczenia 97,5 m2;
  • w przypadku gospodarstwa składającego się z 6 osób powierzchnia normatywna nie może przekroczyć 70 m2, powierzchnia normatywna zwiększona o 30% dopuszczalnego przekroczenia 91 m2, a powierzchnia normatywna zwiększona o 50% dopuszczalnego przekroczenia 105 m2.

W razie zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym większej liczby osób dla każdej kolejnej osoby zwiększa się normatywną powierzchnię tego lokalu o 5 m2.

Podsumowując, wraz ze wzrostem progów dochodowych więcej osób może starać się w 2024 roku o przyznanie dodatku mieszkaniowego. Wsparcie udzielane jest na 6 miesięcy, ale wniosek o jego udzielenie można ponawiać.