Fałszywe informacje we wniosku o dodatek mieszkaniowy

Osoby uprawnione do zamieszkiwania w lokalach mieszkalnych, np. z tytułu przysługiwania im spółdzielczego prawa, mogą w pewnych przypadkach ubiegać się o dodatek mieszkaniowy. Przysługuje on wówczas, gdy średni miesięczny dochód na członka gospodarstwa domowego wnioskodawcy nie przekracza określonych limitów ustawowych. Aby uzyskać dodatek, należy złożyć do właściwego organu wniosek w tej sprawie, dołączając jednocześnie deklarację o dochodach gospodarstwa domowego. Może się zdarzyć, że informacje we wniosku o dodatek mieszkaniowy będą niezgodne ze stanem faktycznym. Co w takiej sytuacji grozi wnioskodawcy – odpowiadamy poniżej.

Dodatek mieszkaniowy – podstawa prawna

Zasady i tryb przyznawania oraz ustalania wysokości i wypłacania dodatków mieszkaniowych, a także właściwość organów w tych sprawach, regulują postanowienia Ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o dodatkach mieszkaniowych, zwanej dalej „udm”.

Prawo do dodatku mieszkaniowego

Zgodnie z art. 2 ust. 1 udm dodatek mieszkaniowy, z zastrzeżeniem przypadków, gdy właściwy organ odmówił przyznania tego świadczenia, przysługuje:

• najemcom albo podnajemcom lokali mieszkalnych zamieszkującym w tych lokalach;
• osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych, do których przysługuje im spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego;
• osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych znajdujących się w budynkach stanowiących ich własność i właścicielom samodzielnych lokali mieszkalnych;
• innym osobom mającym tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego i ponoszącym wydatki związane z jego zajmowaniem;
• osobom zajmującym lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, oczekującym na przysługujący im lokal zamienny albo najem socjalny lokalu.

Dodatek mieszkaniowy nie przysługuje natomiast osobom przebywającym w:

• domu pomocy społecznej,
• młodzieżowym ośrodku wychowawczym,
• schronisku dla nieletnich,
• zakładzie poprawczym,
• zakładzie karnym,
• szkole, w tym w szkole wojskowej

– jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatnie pełne całodobowe utrzymanie.

Wniosek o dodatek mieszkaniowy oraz deklaracja o dochodach gospodarstwa domowego

Dodatek mieszkaniowy przyznaje, na wniosek osoby uprawnionej do tego dodatku, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze decyzji administracyjnej (art. 7 ust. 1 udm).

Wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego zawiera następujące informacje:

1. imię i nazwisko wnioskodawcy oraz numer PESEL albo numer dokumentu potwierdzającego tożsamość wnioskodawcy w przypadku braku wspomnianego numeru;

2. adres zamieszkania wnioskodawcy;

3. wskazanie nazwy i adresu zarządcy budynku lub innej osoby uprawnionej do pobierania należności za lokal mieszkalny;

4. określenie tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego;

5. informację o powierzchni użytkowej lokalu, w tym o łącznej powierzchni pokoi i kuchni oraz o powierzchni zajmowanej przez wnioskodawcę, w przypadku najmu albo podnajmu części lokalu;

6. informację o liczbie osób niepełnosprawnych, w tym o liczbie osób poruszających się na wózku inwalidzkim oraz o liczbie innych osób niepełnosprawnych, których niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju;

7. informacje dotyczące technicznego wyposażenia zajmowanego lokalu mieszkalnego o:

• sposobie ogrzewania lokalu (wyposażenie w centralne ogrzewanie),

• sposobie przygotowywania ciepłej wody użytkowej (wyposażenie w centralną instalację ciepłej wody),

• instalacji gazu przewodowego;

8. informację o liczbie osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego oraz o łącznych dochodach członków gospodarstwa domowego;

9. informację o łącznej kwocie wydatków na lokal mieszkalny, o których mowa w art. 6 ust. 3–4a udm, za ostatni miesiąc;

10. potwierdzenie informacji, o których wyżej mowa w pkt 2–5 oraz 7 i 9, przez zarządcę budynku albo inną osobę uprawnioną do pobierania należności za lokal mieszkalny.

Z kolei deklaracja o dochodach gospodarstwa domowego za okres 3 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku obejmuje:

• dane osobowe wnioskodawcy: imię i nazwisko, adres zamieszkania, datę urodzenia, miejsce pracy lub nauki i źródła dochodu oraz jego wysokość;
• dane osobowe osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego: imię i nazwisko, datę urodzenia, stopień pokrewieństwa z wnioskodawcą, miejsce pracy lub nauki i źródła dochodów oraz ich wysokość;
• informację o sumie dochodów członków gospodarstwa domowego;
• informację o wysokości średniego miesięcznego dochodu na jednego członka gospodarstwa domowego.

Skutki zawarcia we wniosku o dodatek mieszkaniowy nieprawdziwych informacji

Deklarację o dochodach gospodarstwa domowego za okres 3 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o dodatek mieszkaniowy oraz oświadczenie o wielkości powierzchni użytkowej domu jednorodzinnego składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Organ właściwy w sprawie przyznania dodatku mieszkaniowego, czyli wójt, burmistrz lub prezydent miasta, odmawia przyznania go, jeżeli w wyniku przeprowadzenia wywiadu środowiskowego ustali, że:

• występuje rażąca dysproporcja pomiędzy niskimi dochodami wykazanymi w złożonej deklaracji o dochodach gospodarstwa domowego za okres 3 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku a faktycznym stanem majątkowym wnioskodawcy, wskazującym, że może on uiszczać wydatki związane z zajmowaniem lokalu mieszkalnego (domu jednorodzinnego), wykorzystując własne środki i posiadane zasoby majątkowe lub
• faktyczna liczba wspólnie stale zamieszkujących i gospodarujących z wnioskodawcą osób jest mniejsza niż wykazana we wspomnianej wyżej deklaracji.

Przed złożeniem oświadczenia o stanie majątkowym pracownik przeprowadzający wywiad środowiskowy poucza składającego oświadczenie o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Jednocześnie odmowa złożenia tego oświadczenia stanowi podstawę do wydania decyzji o odmowie przyznania dodatku mieszkaniowego.Wspomniane oświadczenie zawiera w szczególności dane dotyczące posiadanych:

• ruchomości i nieruchomości;
• zasobów pieniężnych.

Kolejną konsekwencją będzie zwrot dodatku mieszkaniowego, jeżeli w toku postępowania odwoławczego stwierdzono, iż został on przyznany na podstawie nieprawdziwych danych zawartych w deklaracji o dochodach gospodarstwa domowego za okres 3 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku albo w samym wniosku.Należy w tym miejscu podkreślić, że decyzję w sprawie przyznania dodatku mieszkaniowego wydaje się w ciągu miesiąca od dnia złożenia wniosku, następnie zaś informację o wysokości przyznanego dodatku mieszkaniowego oraz o okresie, na jaki został przyznany, doręcza się zarządcy budynku albo innej osobie pobierającej należności za lokal mieszkalny. Wniesienie odwołania od decyzji w przedmiocie przyznania dodatku mieszkaniowego nie powoduje wstrzymania jego wypłaty. Podmiotem właściwym w zakresie rozpatrzenia odwołania jest samorządowe kolegium odwoławcze; odwołanie wnosi się za pośrednictwem organu, który wydał tę decyzję.

Wskazane należności oraz odsetki i koszty podlegają przymusowemu ściągnięciu w trybie postępowania egzekucyjnego w administracji. Ponadto wypłatę dodatku mieszkaniowego w skorygowanej wysokości wstrzymuje się do czasu wyegzekwowania należności.Warto zauważyć, że przepisy udm przewidują możliwość wezwania wnioskodawcy do przekazania dodatkowych dokumentów, aby dokonać zweryfikowania przedstawionych informacji.

Wymaga podkreślenia, że niezgodne ze stanem faktycznym informacje zawarte we wniosku o dodatek mieszkaniowy oraz w deklaracji lub oświadczeniu mogą być wynikiem niezamierzonego błędu osoby ubiegającej się o dodatek (np. wskazanie niewłaściwego tytułu prawnego do lokalu bądź błędne dane w zakresie informacji o sumie dochodów członków gospodarstwa domowego). W takich przypadkach znajdą zastosowanie uprzednio omówione przepisy udm dotyczące weryfikacji informacji przedstawionych przez wnioskodawcę, wskutek czego dodatek mieszkaniowy nie zostanie przyznany lub powstanie konieczność jego zwrotu.

Podstawą do odpowiedzialności karnej jest przeprowadzenie postępowania sądowego. Wówczas zastosowanie ma art. 233 § 1 Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku – Kodeks karny (kk), zgodnie z którym kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Jeżeli jednak sprawca powyższego czynu zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Decyzja co do ukarania wnioskodawcy należy oczywiście do sądu, który może także odstąpić od nałożenia kary. Jest to możliwe zwłaszcza wtedy, gdy oświadczenie zawierające nieprawdziwe informacje pozostało bez wpływu na rozstrzygnięcie w zakresie przyznania dodatku mieszkaniowego lub doszło do dobrowolnego sprostowania przez sprawcę fałszywych informacji zawartych w dokumentach.

Nieprawdziwe informacje we wniosku o dodatek mieszkaniowy – podsumowanie

Składając wniosek o dodatek mieszkaniowy, należy pamiętać o tym, aby przedstawić informacje oraz dane zgodne ze stanem faktycznym – ustawa o dodatkach mieszkaniowych szczegółowo określa ich zakres. Jednocześnie wspomniany akt prawny przewiduje konsekwencje przedłożenia przez wnioskodawcę nieprawdziwych informacji. Jeżeli osoba ubiegająca się o dodatek przekazała takie dane, lecz było to wynikiem błędu, sprawa zakończy się zapewne brakiem przyznania przez właściwy organ wskazanego świadczenia, niekiedy powstanie konieczność zwrotu dodatku. W przypadku natomiast świadomego udostępnienia fałszywych informacji wnioskodawca musi liczyć się nawet z odpowiedzialnością karną.