Hodowla i utrzymywanie psów ras agresywnych

Nie bez przyczyny na całym świecie uznaje się, iż najlepszym przyjacielem człowieka jest pies. Zwierzęta te szybko przywiązują się do właścicieli, są ufne i zarazem godne zaufania, zawsze można na nich polegać, a w razie „gorszego dnia” znakomicie potrafią ukoić nerwy, rozweselić i poprawić nastrój. Nie zawsze jednak posiadanie psa ma cele terapeutyczne i „rozrywkowe”, wiele z ras nadaje się doskonale do pełnienia innych funkcji i ról w społeczeństwie. Psy świetnie sprawdzają się jako przewodnicy, tropiciele, ratownicy, a także obrońcy. Z tymi ostatnimi wiąże się jednak duży problem. Nie tak rzadko słyszy się o dotkliwych pogryzieniach przez psy i to nie tylko w kontekście napaści, rabunków czy kradzieży. Pogryzieniu, czy też zagryzieniu, ulegają ich właściciele czy postronni ludzie – sąsiedzi lub przechodnie. Istnieją rasy, które szczególnie nadają się na stróży – są to tzw. rasy uznawane za agresywne. W polskim porządku prawnym hodowla i utrzymywanie psów ras agresywnych jest regulowane i niedozwolone jest posiadanie takiego zwierzęcia bez odpowiedniego pozwolenia.

Mimo iż sprzedaż psów na portalach aukcyjnych z niewiadomych źródeł jest nielegalna, każda zainteresowana osoba może wejść w posiadanie psa kupionego przez internet. Pies jest oddany za darmo, ale miska, do której się przywiązał i którą należy nabyć razem ze zwierzęciem, to koszt kilkuset złotych. Nic nowego. Zatem każdy chętny może bez większych problemów nabyć również psa rasy uznawanej za agresywną. Nie oznacza to jednak, że taki nie do końca legalny zakup niweluje obowiązek zgłoszenia faktu chowania psa uchodzącego za agresywnego. Obowiązkiem tym objęto sam fakt posiadania zwierzęcia. Hodowla i utrzymywanie psów ras agresywnych każdorazowo wymaga zgłoszenia, jeżeli dojdzie do zmiany właściciela.

Jakie rasy są uważane za agresywne?

Kwestią regulacji hodowli i utrzymywania psów ras uznawanych za agresywne zajmuje się ustawa o ochronie zwierząt. Art. 10 ust. 1 stwierdza, iż prowadzenie hodowli lub utrzymywanie psa rasy agresywnej wymaga zezwolenia. Jednocześnie ust. 3 tego przepisu wskazuje, że minister właściwy do spraw administracji publicznej, po zasięgnięciu opinii Związku Kynologicznego w Polsce, ustala w drodze rozporządzenia wykaz ras psów uznawanych za agresywne, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i zwierząt.

Zgodnie z Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 kwietnia 2003 roku w sprawie wykazu ras psów uznawanych za agresywne rasy te to:

1. amerykański pit bull terrier;
2. pies z Majorki (Perro de Presa Mallorquin);
3. buldog amerykański;
4. dog argentyński;
5. pies kanaryjski (Perro de Presa Canario);
6. tosa inu;
7. rottweiler;
8. akbash dog;
9. anatolian karabash;
10. moskiewski stróżujący;
11. owczarek kaukaski.

Zezwolenie na posiadanie psa rasy uznawanej za agresywną

Zgodnie z przytoczonym wyżej przepisem art. 10 ust. 1 posiadanie psów rasy agresywnej, czy to w formie hodowli, czy też zwykłego utrzymywania na własne potrzeby, wymaga zezwolenia. Jest ono wydawane przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze względu na planowane miejsce prowadzenia hodowli lub utrzymywania psa na wniosek osoby zamierzającej prowadzić taką hodowlę lub utrzymywać takiego psa. Należy zaznaczyć, że w przypadku zmiany miejsca prowadzenia hodowli lub utrzymywania psa lub zmiany osoby prowadzącej hodowlę lub utrzymującą zwierzę zezwolenie należy ponowić.

Jednocześnie wymaga wskazania, że zezwolenie może nie zostać wydane lub w każdej chwili zostać cofnięte, jeżeli pies będzie lub jest utrzymywany w warunkach i w sposób, które stanowią zagrożenie dla ludzi lub zwierząt. Oznacza to, że pracownicy organu wydającego decyzję lub inne instytucje wskazane ustawowo na polecenie organu właściwego są uprawnione do dokonywania kontroli miejsca przetrzymywania zwierząt. W przypadkach skrajnych zwierzęta mogą zostać odebrane ich właścicielom i przekazane schronisku dla zwierząt.

Jakie dokumenty należy złożyć, aby uzyskać pozwolenie?

Aby móc starać się o pozwolenie na prowadzenie hodowli lub utrzymywania psa rasy agresywnej, w pierwszej kolejności należy złożyć stosowny wniosek. Ustawodawca nie określił szczegółowych wymagań wobec wniosku o wydanie zezwolenia. Nie określił również warunków, jakie powinny być spełnione przy wydawaniu przedmiotowego zezwolenia. Biorąc jednak pod uwagę cel regulacji dotyczącej utrzymywania psa rasy uznawanej za agresywną w sposób, który nie będzie stanowił zagrożenia dla ludzi lub zwierząt, we wniosku trzeba przede wszystkim opisać sposób i warunki utrzymania psa, które potwierdzają realizację celu regulacji.

Wniosek powinien zawierać co najmniej:

• dane wnioskodawcy, tj. właściciela/posiadacza psa;
• nazwę rasy psa;
• liczbę zwierząt przeznaczonych do hodowli lub utrzymywania;
• opis miejsca i warunków, w jakich wnioskodawca zamierza utrzymywać psa – wskazać, czy będzie to specjalna hodowla z przeznaczonymi do tego budynkami gospodarczymi, dom jednorodzinny z ogrodem, lokal mieszkalny w bloku, oraz jakie są zabezpieczenia tego miejsca, tj. rodzaj ogrodzenia, jego wysokość, inne zabezpieczenia typu kojce, klatki, kagańce, łańcuchy itp.

Jeżeli powyższe dane są znane, należy podać również informacje takie jak:

• pochodzenie psa;
• datę urodzenia;
• płeć;
• sposób oznakowania.

Do wniosku należy również dołączyć (o ile wnioskodawca jest w posiadaniu):

• odpis rodowodu psa;
• odpis metryki psa;
• odpis dokumentu potwierdzającego szczepienie psa przeciw wściekliźnie.

Omawiany wniosek podlega opłacie w zależności od tego, czy posiadanie psa jest związane z:

• wykonywaniem działalności gospodarczej – opłata wynosi 616 zł;
• prywatnymi celami niezwiązanymi z prowadzeniem działalności – 82 zł.

Ponadto jeżeli właściciel zwierzęcia chce przedłużyć termin ważności zezwolenia lub dokonać zmian warunków zezwolenia, powinien uiścić opłatę w wysokości 50% stawki podstawowej.

Procedura wydania zezwolenia

Rozpatrzenie wniosku oraz wydanie zezwolenia powinno nastąpić w terminie do 30 dni od daty otrzymania wniosku przez organ, w drodze decyzji administracyjnej. Termin ten może zostać jednak przedłużony z winy leżącej po stronie wnioskodawcy (kiedy pismo będzie posiadało braki wymagające usunięcia) lub po stronie organu (tutaj możliwy jest każdy scenariusz).

Przed wydaniem decyzji organ powinien przeprowadzić oględziny miejsca, w którym planowana jest hodowla lub utrzymywanie psa, celem ustalenia warunków i sposobu chowania zwierząt. W praktyce urzędy często bazują wyłącznie na opisie tego miejsca znajdującym się we wniosku.

Rozstrzygnięcia w sprawie wydania omawianego zezwolenia lub jego cofnięcia podejmowane są przez organ w formie decyzji administracyjnej. Oznacza to, że od owego orzeczenia wnioskodawcy przysługuje odwołanie. Należy je kierować do samorządowego kolegium odwoławczego w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji za pośrednictwem urzędu, który ją wydał.

Kary za brak zezwolenia

Zgodnie z art. 37a ustawy o ochronie zwierząt prowadzenie hodowli lub utrzymywanie psa rasy uznawanej za agresywną bez wymaganego zezwolenia podlega karze aresztu lub grzywny. W razie ukarania za to wykroczenie organ może również orzec przepadek zwierzęcia.

Hodowla i utrzymywanie psów ras agresywnych – podsumowanie

Mimo iż psy w ogólnym ich postrzeganiu uchodzą za zwierzęta o łagodnym i potulnym usposobieniu, to należy utrzymywać w tej kwestii wyjątkową ostrożność. Takie środki trzeba powziąć zwłaszcza w stosunku do zwierząt rasy uchodzącej za agresywną. I nie wystarczy tutaj kupić smycz czy kaganiec w celu wyprowadzania psa na spacer. W przypadku 11 ras, tych szczególnie agresywnych – określonych przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w Rozporządzeniu z dnia 28 kwietnia 2003 roku – wymagane jest specjalne zezwolenie na ich hodowlę lub utrzymywanie. Zaniedbanie obowiązku uzyskania takiego pozwolenia może skutkować nałożeniem na właściciela psa kary aresztu lub grzywny. W niektórych przypadkach organ może również orzec przepadek zwierzęcia.