Ile zapłaci cudzoziemiec za wydanie i wymianę dokumentów – zmiany w prawie

Rosnąca z roku na rok liczba cudzoziemców przemieszczających się lub osiedlających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (RP) rodzi konieczność podejmowania różnorodnych czynności administracyjnych. Do takich zalicza się z pewnością wydawanie przybyszom z innych państw określonych dokumentów – resort spraw wewnętrznych opublikował właśnie przepisy dotyczące opłat za ich wydanie i wymianę. Jak zatem wygląda postępowanie w tym zakresie oraz ile zapłaci cudzoziemiec za wydanie i wymianę dokumentów? – odpowiadamy poniżej.

Rodzaje dokumentów wydawanych cudzoziemcom oraz wniosek w sprawie ich wydania lub wymiany

W przedmiocie rodzajów dokumentów, jakie mogą być wydane w RP cudzoziemcom, należy się odwołać do przepisów Ustawy z dnia 12 grudnia 2013 roku o cudzoziemcach, zwanej dalej „ustawą z dnia 12.12.2013 roku”.

Zgodnie z art. 226 ustawy z dnia 12.12.2013 roku cudzoziemcowi mogą być wydane następujące dokumenty:

1. karta pobytu
2. polski dokument podróży dla cudzoziemca,
3. polski dokument tożsamości cudzoziemca,
4. tymczasowy polski dokument podróży dla cudzoziemca,
5. dokument potwierdzający posiadanie zgody na pobyt tolerowany o nazwie „zgoda na pobyt tolerowany”.

Cudzoziemiec składa wniosek o wydanie lub wymianę dokumentów wymienionych w art. 226 ustawy z dnia 12.12.2013 roku na formularzu zawierającym:

• dane cudzoziemca lub informacje, o których mowa w art. 13 ustawy z dnia 12.12.2013 roku (przepis ten określa kilkadziesiąt danych dotyczących cudzoziemca, m.in. dane ewidencyjne, rysopis, wykształcenie, obywatelstwo, odciski linii papilarnych, narodowość, stan cywilny, zawód wykonywany, krajowy numer identyfikacyjny, numer dokumentu podróży czy oznaczenie podmiotu powierzającego wykonywanie pracy);
• dane cudzoziemca lub informacje, o których mowa w art. 13 ustawy z dnia 12.12.2013 roku, dotyczące objętych wnioskiem dzieci i innych osób wpisanych do dokumentu podróży – w przypadku wniosku o wydanie lub wymianę polskiego dokumentu podróży dla cudzoziemca albo o wydanie tymczasowego polskiego dokumentu podróży dla cudzoziemca;
• adres zameldowania na pobyt stały lub pobyt czasowy trwający ponad 2 miesiące.

Cudzoziemiec, składając wniosek o wydanie lub wymianę dokumentów, przedstawia ważny dokument podróży i dołącza do wniosku:

1. aktualne fotografie – swoją i osób objętych wnioskiem,
2. dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych i okoliczności podanych we wniosku.

Ulga w opłacie za wydanie lub wymianę dokumentów

Ustawa z dnia 12.12.2013 roku przewiduje możliwość zastosowania ulgi w opłacie za wydanie lub wymianę dokumentów, zgodnie bowiem z art. 237 ust. 1 tej ustawy wspomniana ulga przysługuje cudzoziemcom:

• którzy znajdują się w trudnej sytuacji materialnej;
• których celem pobytu jest pobieranie nauki w szkole ponadpodstawowej i szkole wyższej na terytorium RP;
• małoletnim, którzy w dniu złożenia wniosku o wydanie lub wymianę dokumentu wskazanego w art. 226 ustawy z dnia 12.12.2013 roku bądź – w przypadku wydawania pierwszej karty pobytu – do dnia złożenia wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej (UE), nie ukończyli 16. roku życia.

Opłata pobierana za wydanie lub wymianę dokumentu oraz zwolnienie z tej opłaty

Dokumenty wskazane w art. 226 ustawy z dnia 12.12.2013 roku wydaje się lub wymienia po uiszczeniu opłaty (art. 235 ust. 1 ustawy z dnia 12.12.2013 roku). Stosownie jednak do postanowień art. 236 cytowanej ustawy opłaty nie pobiera się w przypadku:

• wydania pierwszej karty pobytu cudzoziemcowi, który w RP uzyskał: status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zgodę na pobyt ze względów humanitarnych;
• wydania pierwszej karty pobytu cudzoziemcowi, któremu w RP udzielono zezwolenia na pobyt stały jako członkowi najbliższej rodziny repatrianta;
• wydania karty pobytu cudzoziemcowi, któremu udzielono zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 186 ust. 1 pkt 8 lub 9 ustawy z dnia 12.12.2013 roku;
• wydania pierwszej karty pobytu cudzoziemcowi, któremu udzielono zezwolenia na pobyt czasowy na podstawie art. 195 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 12.12.2013 roku;
• gdy wydany lub wymieniony dokument zawierał wady techniczne;
• wydania z urzędu polskiego dokumentu tożsamości cudzoziemca małoletniemu cudzoziemcowi;
• wydania tymczasowego polskiego dokumentu podróży cudzoziemcowi relokowanemu lub przesiedlanemu albo w przypadku przymusowego wykonania decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu;
• wymiany karty pobytu z powodu okoliczności, o których mowa w art. 241 pkt 5 lub 6 ustawy z dnia 12.12.2013 roku.

Wysokość opłat za wydanie lub wymianę dokumentu

Aktualnie obowiązujące stawki opłat za wydanie lub wymianę dokumentu uiszczane przez cudzoziemców zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) z dnia 26 lipca 2022 roku w sprawie opłat pobieranych w RP od cudzoziemców za wydanie i wymianę dokumentów, które mogą być wydane cudzoziemcom, oraz trybu ich uiszczania, zwanym dalej „rozp. z dnia 26 lipca 2022 roku”.

Jak wynika z § 2 rozp. z dnia 26 lipca 2022 roku, wysokość opłat wynosi za:

1. wydanie lub wymianę:

• karty pobytu – 100 zł,
• polskiego dokumentu podróży dla cudzoziemca – 350 zł,
• polskiego dokumentu tożsamości cudzoziemca – 100 zł,
• dokumentu „zgoda na pobyt tolerowany” – 100 zł;

2. wydanie tymczasowego polskiego dokumentu podróży dla cudzoziemca – 50 zł.

Była już wcześniej mowa o tym, że ustawa z dnia 12.12.2013 roku umożliwia zastosowanie 50% ulgi przy pobieraniu opłat od cudzoziemców, jeżeli wystąpiły szczególne okoliczności wskazane w tej ustawie. Aby uzyskać ulgę, należy złożyć następujące dokumenty:

1. zaświadczenie właściwego organu do spraw pomocy społecznej o korzystaniu w danym czasie ze świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej;
2. zaświadczenie potwierdzające pobieranie w danym czasie nauki w szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej;
3. odpis aktu urodzenia małoletniego cudzoziemca, a w przypadku niemożności jego uzyskania – dokument podróży lub inny dokument tożsamości potwierdzający wiek małoletniego cudzoziemca.

Z kolei za wymianę karty pobytu, polskiego dokumentu podróży dla cudzoziemca, polskiego dokumentu tożsamości cudzoziemca lub dokumentu „zgoda na pobyt tolerowany” w przypadku zawinionej przez cudzoziemca ich utraty lub zawinionego ich zniszczenia pobiera się opłatę w wysokości:

• 200 zł – za wymianę karty pobytu,
• 700 zł – za wymianę polskiego dokumentu podróży dla cudzoziemca,
• 200 zł – za wymianę polskiego dokumentu tożsamości cudzoziemca,
• 200 zł – za wymianę dokumentu „zgoda na pobyt tolerowany”.

W razie natomiast kolejnej zawinionej przez cudzoziemca utraty lub kolejnego zawinionego zniszczenia omawianych dokumentów pobiera się opłatę w wysokości:

• 300 zł – za wymianę karty pobytu,
• 1050 zł – za wymianę polskiego dokumentu podróży dla cudzoziemca,
• 300 zł – za wymianę polskiego dokumentu tożsamości cudzoziemca,
• 300 zł – za wymianę dokumentu „zgoda na pobyt tolerowany”.

Ile zapłaci cudzoziemiec za wydanie i wymianę dokumentów – zmiany w prawie. Podsumowanie

Dynamiczne zmiany związane z przemieszczaniem się oraz osiedleniem cudzoziemców na terytorium RP stanowią istotne wyzwanie dla aparatu administracyjnego państwa. Jedną z kwestii, która ma niebagatelne znaczenie, w tym w kontekście bezpieczeństwa kraju, jest sprawna rejestracja osób spoza Polski oraz wydawanie im odpowiednich dokumentów. Sprawy te regulują przepisy ustawy o cudzoziemcach. W ostatnim czasie MSWiA dokonał także aktualizacji rozporządzenia określającego wysokość opłat uiszczanych przez cudzoziemców za wydanie lub wymianę dokumentów. Wspomniane unormowania weszły w życie 29 lipca 2022 roku.