Opóźnienie w zapłacie polisy OC – czy jest za to kara?

Posiadanie aktualnego ubezpieczenia OC jest obowiązkiem każdego właściciela/posiadacza pojazdu dopuszczonego do ruchu i poruszającego się po drogach publicznych. Obowiązek ten wynika z Ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Polisa OC chroni przed odpowiedzialnością finansową, gdy powstanie szkoda związana z ruchem pojazdu. Wypłata z polisy OC pełni funkcję kompensacyjną, zapewnia bowiem poszkodowanym wypłatę odszkodowania. Niemniej zdarza się czasami, że właściciel/użytkownik/posiadacz pojazdu zapomni o zawarciu umowy OC lub też o jego zapłacie. Czy za opóźnienie w zapłacie polisy OC jest kara?

Katalog ubezpieczeń obowiązkowych

Zgodnie z art. 4 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ubezpieczeniami obowiązkowymi są:

1. ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, zwane dalej ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych;
2. ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego, zwane dalej ubezpieczeniem OC rolników;
3. ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych, zwane dalej ubezpieczeniem budynków rolniczych;
4. ubezpieczenia wynikające z przepisów odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, nakładających na określone podmioty obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia.

Umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.

Obowiązek ubezpieczenia uważa się za spełniony, jeżeli została zawarta umowa ubezpieczenia, na podstawie której osoba obciążona tym obowiązkiem korzysta z ochrony ubezpieczeniowej, a czas trwania i zakres tej ochrony odpowiadają przepisom ustawy lub odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych wprowadzających obowiązek ubezpieczenia.

Posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu.

Umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawiera się na okres 12 miesięcy, z zastrzeżeniem art. 27 ustawy (umowa krótkoterminowa).

Jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy.

W razie zawarcia umowy, o której mowa wyżej, zakład ubezpieczeń jest obowiązany potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia.

Kontrola posiadania polisy OC

Do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych:

1. są obowiązane:

1. Policja,

2. organy celne,

3. Straż Graniczna,

4. organy właściwe w sprawach rejestracji pojazdów,

5. Inspekcja Transportu Drogowego;

2. są uprawnione:

1. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny,

2. inne organy uprawnione do kontroli ruchu drogowego,

3. Inspekcja Ochrony Środowiska.

Opóźnienie w zapłacie polisy OC a brak polisy

W pierwszej kolejności należy rozróżnić opóźnienie w zapłacie polisy OC i sytuacje, gdy pojazd nie posiada OC (tzw. przerwa w ubezpieczeniu).

Kary związane z polisą OC nakłada Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (dalej: UFG). W pierwszym przypadku, gdy pojazd jest ubezpieczony (jest ciągłość ubezpieczenia), natomiast właściciel/posiadacz pojazdu opóźnia się w zapłacie składki za polisę OC, należy liczyć się z tym, że ubezpieczyciel będzie dochodził zapłaty zaległej składki i odsetek ustawowych za opóźnienie. W tej sytuacji UFG nie nałoży na właściciela/posiadacza pojazdu kary. Niemniej, aby uniknąć innych negatywnych konsekwencji, składka za polisę OC powinna zostać uiszczona bez zbędnej zwłoki lub też można zwrócić się o jej rozłożenie na raty.

Osoba, która nie spełniła obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, zgodnie z warunkami tego ubezpieczenia określonymi w ustawie jest obowiązana wnieść opłatę.

Wysokość opłaty, o której mowa wyżej, obowiązującej w każdym roku kalendarzowym, stanowi w ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych:

1. samochody osobowe – równowartość 2-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę;
2. samochody ciężarowe, ciągniki samochodowe i autobusy – równowartość 3-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę;
3. pozostałe pojazdy – równowartość 1/3 minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Jednakże opłata jest naliczana z uwzględnieniem liczby dni pozostawania bez ubezpieczenia.

W przypadku posiadaczy pojazdów mechanicznych, którzy nie spełnili obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zgodnie z warunkami tego ubezpieczenia, wysokość opłaty jest uzależniona od okresu pozostawania tego posiadacza bez ochrony ubezpieczeniowej w każdym roku kalendarzowym i wynosi:

1. 20% opłaty w wysokości określonej wyżej – w przypadku, gdy okres ten nie przekracza 3 dni;
2. 50% opłaty w wysokości określonej wyżej – w przypadku, gdy okres ten nie przekracza 14 dni;
3. 100% opłaty w wysokości określonej wyżej – w przypadku, gdy okres ten przekracza 14 dni.

Jak to się przekłada na konkretne kwoty?

1. w przypadku samochodów osobowych opłata podstawowa wynosi 2-krotność minimalnego wynagrodzenia – 8600,00 zł;
2. w przypadku samochodów ciężarowych, ciągników samochodowych i autobusów opłata podstawowa wynosi 3-krotność minimalnego wynagrodzenia – 12 900,00 zł;
3. dla pozostałych pojazdów opłata podstawowa wynosi 1/3 minimalnego wynagrodzenia – 1440,00 zł.

Wysokość samej opłaty należy liczyć jako procent od ww. kwot, tj.:

1. w przypadku samochodów osobowych:

          a. opóźnienie w zawarciu umowy do 3 dni – opłata wynosi 1720,00 zł;

Przykład 1.

Jan Kowalski opóźnił się z zawarciem umowy OC pojazdu osobowego 2 dni. Czy poniesie z tego tytułu jakiekolwiek konsekwencje? Odpowiedź brzmi tak, Jan Kowalski będzie obowiązany do zapłaty kary w wysokości 1720,00 zł (8600,00 zł × 20% = 1720,00 zł).

          b. opóźnienie w zawarciu umowy od 4 do 14 dni – opłata wynosi 4300,00 zł;

Przykład 2.

Jan Kowalski opóźnił się z zawarciem umowy OC pojazdu osobowego 6 dni. Czy poniesie z tego tytułu jakiekolwiek konsekwencje? Odpowiedź brzmi tak, Jan Kowalski będzie obowiązany do zapłaty kary w wysokości 4300,00 zł (8600,00 zł × 50% = 4300,00 zł).

          c. opóźnienie w zawarciu umowy powyżej 14 dni – opłata wynosi 8600,00 zł;

Przykład 3.

Jan Kowalski opóźnił się z zawarciem umowy OC pojazdu osobowego 15 dni. Czy poniesie z tego tytułu jakiekolwiek konsekwencje? Odpowiedź brzmi tak, Jan Kowalski będzie obowiązany do zapłaty kary w wysokości 8600,00 zł.

       2. w przypadku samochodów ciężarowych, ciągników samochodowych i autobusów:

          a. opóźnienie w zawarciu umowy do 3 dni – opłata wynosi 2580,00 zł,

          b. opóźnienie w zawarciu umowy od 4 do 14 dni – opłata wynosi 6450,00 zł,

          c. opóźnienie w zawarciu umowy powyżej 14 dni – opłata wynosi 12 900,00 zł;

      3. w przypadku pozostałych pojazdów:

         a. opóźnienie w zawarciu umowy do 3 dni – opłata wynosi 288,00 zł,

         b. opóźnienie w zawarciu umowy od 4 do 14 dni – opłata wynosi – 720,00 zł,

         c. opóźnienie w zawarciu umowy powyżej 14 dni – opłata wynosi –  1440,00 zł.

W przypadku samochodów ciężarowych i innych pojazdów opłatę oblicza się proporcjonalnie.

Przykład 4.

Jan Kowalski opóźnił się z zawarciem umowy OC pojazdu ciężarowego 2 dni. Czy poniesie z tego tytułu jakiekolwiek konsekwencje? Odpowiedź brzmi tak, Jan Kowalski będzie obowiązany do zapłaty kary w wysokości 2580,00 zł (12 900,00 zł × 20% = 2580,00 zł).