Praktyki – czym się kierować przy ich wyborze?

Na samym początku kariery zawodowej wiele osób decyduje się na odbywanie różnego rodzaju praktyk. Niektórzy mają możliwość skorzystania z przyuczenia do zawodu już w szkole średniej, a później na studiach. Czy za podjęcie pracy w takiej formie należy się wynagrodzenie? Gdzie szukać praktyki? O tym poniżej.

Na czym polegają praktyki?

Najważniejszym celem podjęcia praktyk jest zdobywanie wiedzy w praktycznym aspekcie dziedziny, w której aktualnie się kształcimy. To dzięki praktykom można zweryfikować, jak będzie wyglądał zakres obowiązków na danym stanowisku w przyszłości, jeśli zdecydujemy się iść w tym kierunku. Równie ważne jest także nabywanie doświadczenia związanego z pracą z ludźmi czy poznanie, jak dana firma działa od podszewki. Taka wiedza może być bardzo przydatna w budowaniu ścieżki kariery zawodowej. Często zdarza się bowiem, że najbardziej zaangażowani praktykanci otrzymują w późniejszym okresie propozycję podjęcia współpracy na stałe, na podstawie umowy o pracę.

Praca praktykanta niekiedy polega na robieniu rzeczy drobnych i najprostszych. Nie można się jednak spodziewać, że na starcie młoda osoba bez doświadczenia dostanie ważny projekt czy inną dużą odpowiedzialność. Początki w zawodzie mogą wydawać się trudne, ale nikt nie zaczyna od najwyższego szczebla. Warto sobie uświadomić, że te proste czynności, jakie dostajemy do wykonania, czy nawet parzenie kawy, są dla firmy dużą pomocą. Czas pracowników doświadczonych kosztuje, dlatego tak ważne jest jego szanowanie. Swoje zaangażowanie i ambicje można pokazać poprzez wyrażenie chęci uczestnictwa w spotkaniach związanych z realizacją istotnych zadań. Wtedy właśnie istnieje możliwość zdobycia wiedzy o najważniejszych procesach.

Zbyt duże ambicje i oczekiwania na początku drogi zawodowej mogą nieść za sobą wiele konsekwencji. Ważne jest, aby z pokorą i cierpliwością obserwować działania samodzielnych pracowników i wyciągać z tych doświadczeń to, co najlepsze.

Rodzaje praktyk

Młode osoby mogą odbyć kilka rodzajów praktyk. Zwykle jest to obowiązkowe w szkołach średnich czy na studiach. Przepisy przewidują także podjęcie praktyk po ukończeniu nauki. Każda z wymienionych poniżej praktyk odbywana jest na podstawie umowy, a zadania wykonywane w ramach praktyk powinny zostać odnotowane w dzienniku praktyk czy zaświadczeniu o odbyciu takiej formy pracy.

Praktyki zawodowe w szkole średniej

Taki rodzaj praktyk odbywa się przeważnie w ramach nauki w technikum. Aby poznać praktyczną stronę zawodu, uczniowie powinni zorganizować sobie praktyki w firmie specjalizującej się w dziedzinie zgodnej z obranym w szkole kierunkiem kształcenia.

Praktyki studenckie

W czasie kształcenia się w szkole wyższej także konieczne jest odbycie praktyk zawodowych. Studenci, jako osoby dorosłe, mogą również podjąć pracę w zawodzie poza harmonogramem narzuconym przez uczelnię. Pomocne są tu biura karier zajmujące się pomocą w znajdowaniu praktyk, staży i pracy zarobkowej.

Praktyki absolwenckie

Ciekawą opcją rozpoczęcia pracy w zawodzie są praktyki absolwenckie. Ten rodzaj praktyk jest już ściśle określony przepisami – reguluje je ustawa o praktykach absolwenckich. Tak jak w pozostałych przypadkach, praktyka ma na celu ułatwienie uzyskiwania doświadczenia i nabywania umiejętności niezbędnych do wykonywania pracy. Skierowana jest do osób, które ukończyły ośmioletnią szkołę podstawową lub gimnazjum, ale nie ukończyły 30. roku życia. Umowa pomiędzy praktykantem a firmą nie może zostać zawarta na okres dłuższy niż 3 miesiące.

Praktyki płatne i bezpłatne

Co do zasady to strony umowy decydują, czy odbyte praktyki będą miały charakter odpłatny. Zwykle są bezpłatne, gdyż praktykant nie ma określonego zakresu obowiązków, a jedynie przygląda się pracy osób bardziej doświadczonych. Zdarzają się też, rzecz jasna, firmy oferujące praktykantom wynagrodzenie. Informacje o wynagrodzeniu, jakie można wypłacić absolwentowi, znajdzie się w przepisach wyłącznie w odniesieniu do praktyk absolwenckich – jednakże przepisy informują wprost, że i ten rodzaj pracy może być świadczony bezpłatnie. Jeżeli faktycznie chcemy zdobyć wiedzę na temat pracy w danym zawodzie, to kierowanie się kwestiami finansowymi nie jest tu dobrym podejściem. Nieodpłatne praktyki mogą okazać się bardziej owocne, przynieść więcej korzyści. W sytuacji gdy ważny staje się zarobek, warto pomyśleć nad inną formę zatrudnienia.

Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego

O wiele większe możliwości zdobycia doświadczenia daje umowa o naukę zawodu. Uczniowie kształcący się w szkołach zawodowych mogą podjąć pracę dotyczącą danej specjalizacji i kontynuować ją przez cały okres nauki, czyli nawet przez 3 lata. Co ważne, przy tego rodzaju umowach wraz ze zdobywaniem praktycznych umiejętności i wiedzy o zawodzie możliwe jest uzyskanie korzyści finansowych. Uczeń powinien mieć zagwarantowane wynagrodzenie, które jest przewidziane w przepisach.

Uczęszczanie do szkół zawodowych bywa źle kojarzone, ale to właśnie osoby z fachem w ręku są w obecnych czasach bardzo cenionymi pracownikami. Łączenie nauki z pracą w późniejszym okresie może również zostać docenione przez przyszłych pracodawców. Jednocześnie należy podkreślić, że droga edukacji takiej osoby nie jest zamknięta – posiadając już jeden zawód, można kształcić się dalej.

Praktyki a staż

Wiele osób utożsamia praktykę ze stażem. Nic w tym dziwnego, bo ich cel jest taki sam – zdobycie praktycznej wiedzy i doświadczenia w zawodzie. Mimo to te dwie formy pracy różnią się od siebie przede wszystkim:

• czasem pracy;
• długością umowy;
• wspomnianą już wcześniej odpłatnością.

Czas pracy praktykanta jest zwykle elastyczny – wykonuje on tyle zadań, ile zleci mu opiekun, a kwestiach finansowych nie ma żadnych regulacji. Umowa o praktyki zawodowe nie posiada również określonych ram czasowych. Wyjątek stanowi umowa o praktyki absolwenckie, która może trwać maksymalnie 3 miesiące. Z kolei stażyści zobowiązani są do świadczenia pracy przez 8 godzin dziennie – tak jak pozostali pracownicy. W tym przypadku należy im się stypendium stażowe. Umowa o staż jest zawierana na okres od kilku miesięcy do nawet roku, a po jej zakończeniu pracodawca zwykle zobowiązuje się do zatrudnienia osoby, która taki staż odbyła.

Ubezpieczenie praktykanta

Podczas odbywania praktyk – czy to płatnych, czy też bezpłatnych – pracodawca nie zgłasza praktykanta do ZUS-u. Tym samym osoba odbywająca praktyki nie ma ubezpieczenia i w tej sytuacji konieczne jest samodzielne wykupienie ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków. Jeśli praktyki organizowane są w ramach nauki w szkole średniej czy na uczelni, wówczas ubezpieczenie może zapewnić placówka oświatowa. Jak to jednak wygląda, warto dowiedzieć się jeszcze przed rozpoczęciem praktyk.

Stażyści oraz osoby, które zawarły umowę o przyuczenie do zawodu, podlegają ubezpieczeniom w ZUS-ie – stażystów zgłasza urząd pracy, a uczniów pracodawca.

Czy warto podejmować praktyki?

Oczywiście, że tak. Budowanie swojej ścieżki kariery warto zacząć od małych kroków. Po poznaniu tajników zawodu będziemy czuć się o wiele pewniej, podejmując pracę zarobkową. Kryterium podjęcia praktyk nie powinny być kwestie finansowe. Ważne jest znalezienie takiej firmy, która da praktykantowi szansę na zdobycie doświadczenia. Właśnie to może okazać się kluczem do sukcesu i rozwoju swoich kompetencji.