Przed czym chroni ubezpieczenie pomostowe?

Ubezpieczenie pomostowe jest instytucją/zabezpieczeniem stosowanym przez banki do czasu ustanowienia zabezpieczenia spłaty kredytu hipotecznego, czyli np. hipoteki. W pierwszym okresie spłaty kredytu może spowodować, że poszczególne raty będą wyższe. Jak długo trwa ubezpieczenie pomostowe? W jaki sposób jest ustanawiane? Odpowiedzi znajdują się poniżej.

Umowa kredytu hipotecznego

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe „Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu”.

Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:

1. strony umowy;
2. kwotę i walutę kredytu;
3. cel, na który kredyt został udzielony;
4. zasady i termin spłaty kredytu;
5. w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu;
6. wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany;
7. sposób zabezpieczenia spłaty kredytu;
8. zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu;
9. terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych;
10. wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje;
11. warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Wykładnia literalna i celowościowa norm z art. 69 ust. 1 i 69 ust. 2 ustawy Prawo bankowe wskazuje, że już w momencie zawarcia umowy kwota zobowiązania kredytowego powinna zostać wyraźnie oznaczona w treści umowy. Nie powinno budzić wątpliwości, że obowiązek zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu stanowi główne świadczenie kredytobiorców.

Umowa kredytu bankowego jest umową nazwaną. W art. 69 ust. 2 ustawy Prawo bankowe wskazano, jakie niezbędne (obligatoryjne) postanowienia powinny być zawsze ujawnione w tej umowie bankowej. Nie wszystkie z tych elementów stanowią oczywiście essentialia negotii umowy kredytowej. Elementów konstrukcyjnych tej umowy poszukiwać należy w treści art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe. Oznacza to, że – używając syntetycznej formuły – bank zobowiązuje się do wydania określonej sumy pieniężnej, a kredytobiorca do zwrotu wykorzystanej sumy kredytu i zapłacenia odsetek kapitałowych.

W art. 69 ust. 2 pkt 6 ustawy Prawo bankowe, jako jeden z wymogów umowy jest wskazane określenie sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu bankowego. W przeważającej ilości przypadków zabezpieczeniem spłaty kredytu jest ustanowienie hipoteki na nieruchomości, na którą kredytobiorcy biorą kredyt hipoteczny. Wówczas od momentu zawarcia umowy kredytu hipotecznego do czasu wpisu hipoteki do księgi wieczystej bank wymaga ustanowienia dodatkowego zabezpieczenia w razie niemożności wpisu hipoteki do księgi wieczystej. Takim dodatkowym zabezpieczeniem do czasu wpisu hipoteki do księgi wieczystej jest ubezpieczenie pomostowe.

Kiedy ubezpieczenie pomostowe jest ustanawiane? Jak długo trwa?

Umowa ubezpieczenia pomostowego jest zawierana wraz z umową kredytu hipotecznego. Ubezpieczenie pomostowe występuje w przypadku kredytów hipotecznych zaciąganych na zakup nieruchomości, która stanie się jednocześnie zabezpieczeniem spłaty kredytu.

W przypadku kredytów hipotecznych zabezpieczonych hipoteką na nieruchomości, która jest już własnością kredytobiorcy, ubezpieczenie pomostowe może, ale nie musi występować. Wystarczy wówczas, że umowa kredytu hipotecznego będzie zawierać postanowienie dotyczące wypłaty środków dopiero po ustanowieniu hipoteki na nieruchomości stanowiącej własność kredytobiorcy.

Ubezpieczenie pomostowe obowiązuje do momentu ujawnienia w dziale IV księgi wieczystej nieruchomości wpisu hipoteki na rzecz banku. Od tego momentu bank nie będzie już pobierał dodatkowych opłat tytułem ubezpieczenia pomostowego.

Istotą ubezpieczenia pomostowego jest zapewnienie ochrony do momentu uzyskania przez bank wpisu hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości – zwrot kredytu następuje w przypadku jego niespłacenia przez kredytobiorcę w okresie między zawarciem umowy kredytu a wpisem hipoteki w księdze wieczystej. Ubezpieczenie to zapewnia zatem bankowi zwrot kwoty kredytu, ale jednocześnie nie zwalnia z obowiązku spłaty kredytu samego kredytobiorcy. Tym samym w pierwszym okresie trwania umowy, do czasu prawomocnego wpisu hipoteki bank ma już zabezpieczenie całego udzielonego kredytu w postaci ubezpieczenia pomostowego.

Od czego zależy wysokość ubezpieczenia pomostowego?

Wysokość ubezpieczenia pomostowego zależy od:

1. wysokości kredytu hipotecznego,
2. okresu od zawarcia umowy kredytu hipotecznego do czasu wpisu w dziale IV księgi wieczystej hipoteki na rzecz banku,
3. umowy kredytu hipotecznego zawartej między bankiem jako kredytodawcą a kredytobiorcą.

Czy kredytobiorca posiada względem banku roszczenie w przypadku nieprawidłowego pobrania opłaty tytułem ubezpieczenia pomostowego?

Warto zaznaczyć, że może dojść do sytuacji, że w wyniku omyłki lub nieuwagi pracowników banku opłata związana z ubezpieczeniem pomostowym nadal będzie pobierana. Wówczas kredytobiorcy przysługuje roszczenie o zwrot nadpłaconej kwoty.

Podstawa prawna żądania kredytobiorcy w przypadku nieuzasadnionego pobrania opłaty tytułem ubezpieczenia pomostowego opiera się na przepisach o nienależnym świadczeniu (art. 410 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 405 kc). Zgodnie z treścią powołanego przepisu art. 410 kc, świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Przed czym chroni ubezpieczenie pomostowe oraz kto jest jego beneficjentem?

Ubezpieczenie pomostowe chroni wyłącznie instytucję udzielającą kredytu, tj. bank. Ubezpieczenie pomostowe chroni bank przed brakiem odpowiedniego wpisu w księdze wieczystej nieruchomości w przypadku, gdyby kredytodawca nie uzyskał wartościowego zabezpieczenia spłaty kredytu. Ubezpieczenie pozwala ograniczyć ryzyko banku polegające na braku zabezpieczenia udzielonego kredytu z winy kredytobiorcy.