Przeliczanie emerytur i rent według nowych reguł – najnowsze zmiany prawne

Obowiązują już zmiany wprowadzające korzystne zmiany dla ubezpieczonych w zakresie ustalania świadczeń emerytalno-rentowych. Dotyczy to zwłaszcza sposobu waloryzacji kwartalnej oraz trwałego rozwiązania kwestii tzw. emerytur czerwcowych. Z początkiem 2022 roku zaczęły także obowiązywać nowe zasady przeliczania emerytur i rent. Co przewidują przepisy zawarte w nowelizacji? Jak wygląda przeliczanie emerytur i rent? Szczegóły poniżej w artykule.

Ustawa emerytalna – podstawa prawna zmian

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwana dalej ustawą emerytalną, to akt prawny, który został objęty zmianami.

Regulacje zmieniające zawarto natomiast w art. 3 Ustawy z dnia 24 czerwca 2021 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, określanej dalej jako nowelizacja.

Zmiany w ustawie emerytalnej obowiązują odpowiednio od 18 września 2021 roku oraz od 1 stycznia 2022 roku.

Waloryzacja kwartalna oraz kwestia tzw. emerytur czerwcowych

Jedną z ważniejszych spraw, jakie unormowano w ramach nowelizacji, jest określenie na nowo zasad ustalania wysokości emerytury w drugim kwartale danego roku.

W odniesieniu do omawianych przepisów ustawy emerytalnej stosuje się postanowienia przejściowe, czyli art. 17 nowelizacji. Zgodnie z tym przepisem art. 25a ust. 2 pkt 2 w nowym brzmieniu oraz wprowadzone w art. 25a ustawy emerytalnej ust. 2a i 2b mają zastosowanie do:

• emerytur przyznanych na wniosek zgłoszony po 31 maja 2021 roku lub
• przyznanych na podstawie art. 24a ustawy emerytalnej

– osobom, które wiek emerytalny ukończyły po 31 maja 2021 roku.

 Wskazane przepisy stosuje się także do rent rodzinnych przyznanych po osobach zmarłych po 31 maja 2021 roku.

 W przypadku przyznania emerytury lub renty rodzinnej, o których była wyżej mowa, przed dniem wejścia w życie nowelizacji (18 września 2021 roku) emerytura i renta rodzinna podlega ponownemu przeliczeniu z uwzględnieniem przepisów art. 25a ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2a i 2b ustawy emerytalnej w nowym brzmieniu – w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji.

Wniosek o ponowne przeliczenie emerytury lub renty

W ramach nowelizacji dokonano również istotnych zmian w zakresie zasad przeliczania emerytur i rent. Jest to niezwykle istotne z punktu widzenia świadczeniobiorców pracujących podczas pobierania emerytury lub renty. Krótko mówiąc, po zmianach przepisy dotyczące przeliczania świadczeń uzyskały jednorodny charakter.

1. do kwoty emerytury (o której mowa w art. 53 ustawy emerytalnej) lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy po 1,3% podstawy wymiaru, ustalonej w wyniku waloryzacji, za każdy rok okresów składkowych wskazanych w art. 6 ustawy emerytalnej;

2. do kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy oraz do kwoty renty rodzinnej część wzrostu, o którym mowa powyżej w punkcie 1, ustaloną przy zastosowaniu wskaźnika procentowego określonego w odpowiednich przepisach ustawy emerytalnej (art. 62 ust. 2 lub art. 73 ust. 1).

Sposób oraz terminy i częstotliwość składania wniosków o ponowne przeliczenie świadczenia emerytalnego lub rentowego zostały – za pośrednictwem nowelizacji – ujednolicone poprzez nadanie nowego brzmienia art. 113 ustawy emerytalnej.

Art. 113 ust. 1 ustawy emerytalnej przewiduje, począwszy od 1 stycznia 2022 roku, że ponowne ustalenie wysokości emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, poprzez doliczenie nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze świadczenia okresów składkowych, następuje na wniosek zgłoszony nie wcześniej niż po zakończeniu kwartału kalendarzowego, jeżeli emeryt lub rencista pozostaje w ubezpieczeniu, chyba że w kwartale kalendarzowym ustało ubezpieczenie.

Przeliczanie emerytur i rent na nowych zasadach – najnowsze zmiany prawne. Podsumowanie

Z pewnością można stwierdzić, że nowelizacja z 24 czerwca 2021 roku wprowadza – w obrębie przepisów ustawy emerytalnej – korekty prawne, które zmierzają do ujednolicenia procedur dotyczących ustalania wysokości emerytury oraz przeliczania świadczeń emerytalno-rentowych. Dzięki temu rozwiązaniu uległa kwestia tzw. emerytur czerwcowych. Zmiany odnoszące się do zasad ponownego ustalania wysokości emerytury i renty z tytułu niezdolności do pracy mają także duże znaczenie dla wszystkich świadczeniobiorców, w szczególności dla osób podejmujących aktywność zarobkową podczas pobierania emerytury lub renty.