Czerwcowa emerytura – nowe i korzystne zasady dla emerytów!

Świadczenia emerytalne i rentowe są odpowiednio ustalane i naliczane zgodnie ze wskaźnikiem waloryzacji. Emerytury przyznawane w czerwcu były nieco niższe i emeryci, którzy składali wnioski w tym miesiącu, otrzymywali mniej korzystne świadczenia. To jednak ma się zmienić i czerwcowa emerytura zostanie wyrównana!

Świadczenia naliczane przez ZUS

Wyliczenie emerytury następuje poprzez podzielenie podstawy obliczenia emerytury przez średnią trwania dalszego życia. Do ustalenia podstawy obliczenia emerytury uwzględnia się:

• zwaloryzowany kapitał początkowy (jeśli świadczeniobiorca został objęty ubezpieczeniem społecznym przed 1 stycznia 1999 r.);
• zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne, które zostały zapisane na koncie w ZUS-ie po 1998 r. (do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego ZUS zacznie wypłacać emeryturę);
• jeśli świadczeniobiorca jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego (OFE) – zwaloryzowane środki, które są zapisane na subkoncie użytkownika w ZUS-ie (w tym również przeniesione z OFE).

Jeśli świadczeniobiorca jest objęty ubezpieczeniem społecznym przed 1999 r. i nie był objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi po 1998 r., to do ustalenia jego podstawy ZUS przyjmie tylko kapitał początkowy.

Jeśli przyszły świadczeniobiorca ubiega się o:

• wcześniejszą emeryturę,
• emeryturę obliczoną w tzw. mieszanej wysokości,
• emeryturę i spełnia warunki do przyznania mu okresowej emerytury kapitałowej

– wówczas do ustalenia wysokości emerytury ZUS nie uwzględnia środków, które są zapisane na subkoncie ubezpieczonego. Jeśli natomiast świadczeniobiorca otrzymywał wcześniejszą emeryturę, to przy obliczeniu wysokości emerytury, gdy osiągnie już wiek emerytalny, ZUS pomniejszy podstawę obliczenia emerytury o łączną kwotę świadczeń, którą podatnik otrzymał.

Emerytura czerwcowa

Poza podstawą obliczenia emerytury ważne jest również, kiedy wniosek jest złożony. I tutaj pojawia się takie zjawisko jak czerwcowa emerytura. Na czym ono polega? Chodzi o sytuację, gdy przyszły emeryt składa wniosek do ZUS-u właśnie w czerwcu. Ten miesiąc jest wyjątkowy, ponieważ w przypadku ustalania wysokości emerytury kwota składek nie podlega dodatkowym przeliczeniom kwartalnym. Ta sytuacja w opinii wielu specjalistów jest bardzo krzywdząca, dlatego też Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS) w nowym projekcie zaproponowało, by zasady ustalania wysokości emerytury w czerwcu były takie same jak w maju, jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego.

W obecnym stanie prawnym nie ma jeszcze oficjalnych wytycznych ani regulacji prawnych. Resort tłumaczy, że dla osób, które przeszły na emerytury w czerwcu 2021 roku, będą stosowane już nowe przepisy. Czyli po wejściu w życie ustawy wszystkie świadczenia emerytalne i rentowe zostaną przeliczone w terminie 30 dni od tego momentu.

Tak jak wspomniano, nie są to jednak oficjalne informacje, dlatego Zakład Ubezpieczeń Społecznych rekomendował wstrzymanie się ze składaniem wniosków w czerwcu i złożenie dokumentów w późniejszym okresie.

Czerwcowa emerytura a równość wobec prawa

Przepisy art. 25 i 25a ustawy emerytalnej, określające zasady waloryzacji składek i kapitału początkowego, stanowiących podstawę obliczenia emerytury, były niejednokrotnie analizowane pod kątem tego, czy są zgodne z zasadą równości wobec prawa. Choć według niektórych specjalistów fakt, że czerwcowe świadczenia są niższe, jest krzywdzący, to już sądy zajmują zupełnie inne stanowisko w tej kwestii, uznając, że przepisy nie naruszają zasady równości, a jedynie różnicują sytuację prawną czerwcowych emerytów i rencistów.

Emerytura – czerwiec czy lipiec?

Nie wiadomo jeszcze, czy proponowane zmiany dotyczące przeliczeń czerwcowych emerytur do ZUS-u wejdą w życie. Na ten moment zarówno ZUS, jak i praktycy mają wspólne stanowisko, aby wstrzymać się ze składaniem wniosków i poczekać do kolejnego miesiąca. Osoby, które już złożyły wniosek w czerwcu, powinny śledzić projekt, bo po jego wejściu w życie najprawdopodobniej ich świadczenia zostaną przeliczone.

Warto także przypomnieć, że w 2020 roku z powodu pandemii wprowadzono jednorazowy przepis, dzięki któremu czerwcowi emeryci w 2020 roku mogli cieszyć się wyższym świadczeniem. Zapis ten zawierała Ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 875). Zgodnie z art. 53 tej ustawy w przypadku ustalania wysokości emerytury w czerwcu 2020 roku waloryzacji składek stanowiących podstawę obliczenia emerytury dokonywało się w taki sam sposób, jak przy ustalaniu wysokości emerytury w maju 2020 roku, jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego. Był to jednak doraźny przepis, który w roku 2021 nie ma już zastosowania.

Co z poprzednimi emeryturami?

Przepisy dotyczące tzw. czerwcowych emerytów były dla nich krzywdzące. Nowe regulacje zawierają zapisy odnoszące się do czerwcowych emerytów z lat ubiegłych (2009–2019). Nie wiadomo, czy będą wypłacane rekompensaty dla czerwcowych emerytów, ponieważ są to kwoty rzędu milionów złotych. Takie jednak głosy pojawiają się coraz częściej.

Emerytura – czerwiec czy lipiec? Podsumowanie

Czerwcowa emerytura to temat, który przewija się już od kilku lat. Nadal nie wypracowano konkretnego rozwiązania prawnego. Pojawił się projekt, który ma na celu wyrównanie świadczeń dla osób, które złożyły wnioski w czerwcu 2021 roku. Nie wiadomo jednak, co z osobami, które wnioski o świadczenie złożyły w ubiegłych latach. To, czy emerytury dla tych osób zostaną ponownie przeliczone, stoi pod wielkim znakiem zapytania, tym bardziej że stanowiska sądów są w tej kwestii jednolite i wskazują, że postępowanie takie nie jest krzywdzące i nie narusza zasad równości wobec prawa.