Urlop ojcowski - kto może z niego skorzystać?
Urlop ojcowski jest jednym z przywilejów, który przysługuje ubezpieczonemu ojcu. Powinien być przeznaczony na spędzenie czasu z nowo narodzonym bądź przysposobionym dzieckiem. Czy każdy może skorzystać z takiego świadczenia? Jaki jest jego wymiar? Jak o niego wnioskować? Odpowiemy w artykule.
Kto może skorzystać z urlopu ojcowskiego?
Z urlopu ojcowskiego może skorzystać jedynie ojciec dziecka. Nie ma możliwość, aby prawo do takiego urlopu przejęła matka czy inna osoba. Co ważne ojciec dziecka wcale nie musi pozostawać w związku małżeńskim z matką, aby móc ubiegać się o przyznanie urlopu ojcowskiego. Istotne jest to, że z uprawnień związanych z urodzeniem dziecka ma prawo skorzystać nie tylko osoba zatrudniona na etacie, lecz także każdy kto opłaca ubezpieczenie chorobowe.
Przedsiębiorca opłacający składkę na ubezpieczenie chorobowe ma prawo liczyć na zasiłek macierzyński z tytułu narodzin dziecka za okres 14 dni.
Warto podkreślić, że urlop ojcowski przysługuje nie tylko ojcom biologicznym - mogą z niego skorzystać również ojcowie adopcyjni.
Wymiar urlopu ojcowskiego
Urlop ojcowski przyznawany jest w wymiarze 14 dni kalendarzowych. Oznacza to, że jeśli w ciągu tych 2 tygodni wypadają dni wolne od pracy, świadczenie nie zostanie wydłużone. Co ważne urlopu tego nie trzeba wybierać w jednorazowo - jest możliwość rozłożenia go w czasie na dwie tygodniowe części.
Czy urlop ojcowski trzeba wykorzystać od razu po urodzeniu się dziecka?
Biologiczny ojciec nie ma obowiązku wykorzystania urlopu zaraz po tym, jak dziecko przyjdzie na świat. Aktualnie okres wykorzystania urlopu ojcowskiego mija po ukończeniu przez dziecko 2 roku życia.
Inaczej jest w przypadku ojców adopcyjnych. Oni bowiem mogą wykorzystać urlop do 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia, które stwierdza o przysposobieniu dziecka. Jednak, w tej sytuacji, żeby ojciec w ogóle miał prawo do urlopu ojcowskiego, musi zostać spełniony jeden w warunków:
- dziecko nie może mieć więcej niż 7 lat,
- jeśli odroczono obowiązek szkolny, urlop można wykorzystać do ukończenia przez dziecko 10. roku życia.
Jednakże, nie oznacza to że każdy ma prawo do urlopu ojcowskiego. Z tego przywileju nie może skorzystać ubezpieczony, który nie angażuje się w wychowanie dziecka.
Urlop ojcowski a inne urlopy
Urlop ojcowski udzielany jest niezależnie od urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego wykorzystywanego przez matkę dziecka. Analogicznie nie ma znaczenia tutaj także fakt skorzystania przez pracownika z tak zwanego urlopu tacierzyńskiego (niewykorzystana przez matkę dziecka część urlopu macierzyńskiego).
Świadczenie to również w żaden sposób nie wpływa na urlop okolicznościowy, który przysługuje w związku z urodzeniem się dziecka i wynosi 2 dni.
Wnioskowanie o urlop ojcowski
Pracownik, który chce skorzystać z urlopu ojcowskiego powinien przedłożyć pracodawcy odpowiedni wniosek. Oświadczenie takie nie powinno trafić do przełożonego później niż 7 dni przed rozpoczęciem urlopu.
- okres, w którym ubezpieczony ma zamiar skorzystać z urlopu ojcowskiego,
- dane dziecka (imię i nazwisko oraz data urodzenia).
Oprócz tego do wniosku należy dołączyć dodatkowo:
- odpis skróconego aktu urodzenia dziecka,
- oświadczenie o niepobieraniu zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego.
Urlop ojcowski - jakie dokumenty należy złożyć w ZUS?
Aby ojciec za czas urlopu otrzymał świadczenie w postaci zasiłku macierzyńskiego musi złożyć w ZUS odpowiednie dokumenty, a mianowicie:
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka bądź postanowienie sądu o przysposobieniu dziecka,
- potwierdzenie udzielenia urlopu ojcowskiego (np. w postaci podpisanego przez pracodawcę wniosku o ten urlop),
- oświadczenie, że ojciec nie pobrał jeszcze zasiłku macierzyński za okres urlopu ojcowskiego,
- wypełnione przez pracodawcę zaświadczenie ZUS Z-3.
Ważne jest, aby pamiętać o złożeniu pełnej dokumentacji oraz o pilnowaniu odpowiednich terminów. Od tego bowiem zależy kiedy pracownik otrzyma świadczenie. Dodatkowo warto zauważyć, że wykorzystanie urlopu ojcowskiego nie ma wpływu na prawo do pozostałych urlopów związanych z rodzicielstwem.
