Wniosek o urlop macierzyński nie jest już wymagany
2023 rok jest przełomowy dla rodziców pracujących. Uproszczono kilka kwestii formalnych dotyczących składania wniosków o urlopy związane z rodzicielstwem. Czy wniosek o urlop macierzyński nie jest już wymagany? Jakie jeszcze uproszczenia zyskali rodzice? W artykule wyjaśniamy szczegóły.
Urlopy związane z rodzicielstwem – zmiany w 2023 roku
W 2023 roku w Polsce weszły w życie istotne zmiany w zakresie urlopów macierzyńskiego i rodzicielskiego. Najważniejsze z nich to:
- Wydłużenie urlopu rodzicielskiego o 9 tygodni. Od 1 stycznia 2023 roku urlop rodzicielski wynosi 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie i 43 tygodnie w przypadku urodzenia dwojga lub więcej dzieci.
- Wprowadzenie 9-tygodniowego urlopu rodzicielskiego na wyłączność jednego z rodziców. Od 1 stycznia 2023 roku każdy z rodziców ma prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, z którego może skorzystać tylko jeden z nich.
- Od 1 stycznia 2023 roku wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski można składać w wersji elektronicznej. Wcześniej było to możliwe jedynie w wersji papierowej.
Urlop macierzyński 2023
Urlop macierzyński przysługuje pracownicy, która urodziła dziecko. Wymiar urlopu uzależniony jest od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie i wynosi:
- 20 tygodni – jeśli urodzono jedno dziecko przy jednym porodzie,
- 31 tygodni – jeśli urodzono dwoje dzieci przy jednym porodzie,
- 33 tygodnie – jeśli urodzono troje dzieci przy jednym porodzie,
- 35 tygodni – jeśli urodzono czworo dzieci przy jednym porodzie,
- 37 tygodni – jeśli urodzono pięcioro i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Od 2023 roku obowiązują nowe stawki za okres:
- urlopu macierzyńskiego – 100% podstawy zasiłku macierzyńskiego,
- urlopu rodzicielskiego – 70% podstawy zasiłku macierzyńskiego.
W przypadku tzw. długiego wniosku korzystanie z zasiłku macierzyńskiego jest możliwe w wysokości 81,5% podstawy wymiaru przez cały podstawowy okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Za czas dodatkowych 9 tygodni (okres, o jaki został wydłużony urlop rodzicielski) zasiłek należny jest w kwocie 70% podstawy jego wymiaru.
Wniosek o urlop macierzyński 2023
Od 1 stycznia 2023 roku pracownica, która zamierza skorzystać z urlopu macierzyńskiego, musi jedynie powiadomić pracodawcę o przewidywanym terminie porodu. W przypadku braku takiego powiadomienia pracodawca udziela pracownicy urlopu macierzyńskiego z dniem porodu.
Co do zasady pracownica powinna złożyć wniosek o urlop macierzyński do pracodawcy w terminie 21 dni po porodzie. Wniosek może być złożony w formie pisemnej lub elektronicznej. Jeśli jednak pracownica nie złoży wniosku w terminie, pracodawca powinien udzielić jej urlopu macierzyńskiego na podstawie dokumentu potwierdzającego poród, np. skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka.
W przypadku gdy pracownica nie złoży wniosku o urlop macierzyński, pracodawca powinien wystawić jej zaświadczenie o urlopie macierzyńskim na podstawie dokumentów potwierdzających poród. Zaświadczenie to jest niezbędne do otrzymania zasiłku macierzyńskiego z ZUS-u.
Wniosek o urlop macierzyński – czy składać?
Wniosek o urlop macierzyński może zostać złożony do pracodawcy, ale nie jest to obowiązek. Urlop macierzyński przysługuje pracownicy z mocy prawa, a pracodawca nie może odmówić jego udzielenia. Jeśli pracownica chce złożyć wniosek, powinien on zawierać informacje o terminie rozpoczęcia i zakończenia urlopu macierzyńskiego, a także o zamiarze korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego.
Pracownica, która złoży oświadczenie o urlopie macierzyńskim, może ułatwić pracodawcy ustalenie terminu rozpoczęcia i zakończenia urlopu. Oświadczenie to może być również pomocne, jeżeli pracownica chce skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego.
W związku z wprowadzeniem tej zmiany pracodawca nie ma obowiązku weryfikacji wniosku o urlop macierzyński pod kątem jego prawidłowości. W przypadku braku oświadczenia pracownicy pracodawca udziela jej urlopu macierzyńskiego z dniem porodu, bez konieczności sprawdzania, czy pracownica rzeczywiście jest w ciąży i czy ma prawo do urlopu macierzyńskiego.
Brak wniosku o urlop macierzyński – co powinien zrobić pracodawca?
Jak już wspomniano, jeśli pracownica nie złoży wniosku w terminie, pracodawca powinien udzielić jej urlopu macierzyńskiego na podstawie dokumentu potwierdzającego poród, np. skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka. Jeżeli pracownica nie złożyła wniosku o urlop macierzyński, pracodawca powinien:
- Poinformować pracownicę o przysługującym jej urlopie macierzyńskim.
- Wystawić pracownicy zaświadczenie o urlopie macierzyńskim na podstawie dokumentów potwierdzających poród.
- W razie potrzeby poinformować pracownicę o zasadach wypłaty zasiłku macierzyńskiego z ZUS-u.
Pamiętaj, że pracodawca ma obowiązek udzielić pracownicy urlopu macierzyńskiego, nawet jeśli nie złożyła ona wniosku.
Wniosek o urlop rodzicielski – czy jest wymagany?
W przeciwieństwie do wniosku o urlop macierzyński pracownica musi złożyć wniosek o urlop rodzicielski, aby z niego skorzystać. Urlop rodzicielski jest urlopem na wniosek pracownika, a pracodawca nie ma obowiązku udzielenia go pracownikowi, który nie złożył wniosku.
Pracownica powinna złożyć wniosek o urlop rodzicielski do pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Wniosek może być złożony w formie pisemnej lub elektronicznej.
Wniosek o urlop rodzicielski powinien zawierać następujące informacje:
- imię i nazwisko dziecka,
- datę urodzenia dziecka,
- okresy wykorzystania urlopu rodzicielskiego,
- oświadczenie dotyczące korzystania z urlopu przez drugiego rodzica.
Jeśli pracownica nie złoży wniosku o urlop rodzicielski w terminie, pracodawca nie ma obowiązku udzielenia jej tego urlopu.
Podsumowanie
Zmiany w zakresie urlopów macierzyńskiego, rodzicielskiego i wychowawczego w Polsce mają na celu zwiększenie wsparcia dla rodziców i umożliwienie im dłuższego wychowywania dzieci. Dzięki nowym przepisom rodzice mają więcej czasu na opiekę nad dziećmi, a także większą swobodę w korzystaniu z urlopów rodzicielskich. Jedną ze zmian jest to, że należy udzielić urlopu macierzyńskiego pracownicy, nawet jeśli nie złożyła ona wniosku. Urlop macierzyński przysługuje jej z mocy prawa, a pracodawca nie może go odmówić.
