Poradnik Pracownika

Urlop tacierzyński a urlop ojcowski 2024 - jak je odróżnić?

Urlop tacierzyński często niesłusznie utożsamiany jest z urlopem ojcowskim. Dzieje się tak zapewne z powodu ich nazw. Nie ulega wątpliwości, iż oba z nich przeznaczone są dla ojca dziecka. Jednak różnice między nimi są na tyle znaczące, że każdy kto chce z nich skorzystać, powinien je znać. Poznaj różnice między urlop tacierzyński a urlop ojcowski

Urlop tacierzyński i urlop ojcowski komu przysługuje?

Zarówno urlop tacierzyński, jak i urlop ojcowski przysługują osobie zgłoszonej do ubezpieczenia chorobowego - nie ma znaczenia, czy podlega się mu obowiązkowo, czy dobrowolnie. Oznacza to, że skorzystać może z niego nie tylko pracownik, lecz także zleceniobiorca, a nawet osoba prowadząca własną działalność gospodarczą. 

Oba wymienione urlopy przysługują osobom ubezpieczonym z tytułu:

  • urodzenia się im dziecka,
  • przysposobienia bądź przyjęcia dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza.

W Kodeksie pracy próżno szukać przepisów mówiących o urlopie tacierzyńskim. Nazwa taka została przyjęta dla pozostałej części urlopu macierzyńskiego, z której rezygnuje matka dziecka na rzecz ojca.

Urlop tacierzyński i urlop ojcowski - wymiar

Urlop ojcowski może zostać udzielony pracownikowi maksymalnie na 14 dni. Przepis stanowiący o wykorzystaniu tego urlopu jednorazowo został zniesiony. Teraz można go wykorzystać w podziale na co najwyżej 2 części, przy czym żadna z nich nie może trwać krócej niż 7 dni. 

Urlop tacierzyński tak naprawdę nie ma uregulowanego wymiaru. Jego długość zależy od tego, w jakim wymiarze matka dziecka wykorzysta urlop macierzyński. Co ważne pracownica nie może zrzec się urlopu wcześniej niż 14 tygodni po porodzie. W przypadku, gdy matka zrezygnowałaby po tym czasie z pozostałej części urlopu, wówczas tacierzyński będzie trwał:

  • 6 tygodni w przypadku urodzenia się lub przyjęcia jednego dziecka,
  • 17 tygodni w przypadku jednoczesnego urodzenia się lub przyjęcia dwojga dzieci,
  • 19 tygodni w przypadku jednoczesnego urodzenia się lub przyjęcia trojga dzieci,
  • 21 tygodni w przypadku jednoczesnego urodzenia się lub przyjęcia czworga dzieci,
  • 23 tygodnie w przypadku jednoczesnego urodzenia się lub przyjęcia pięciorga i więcej dzieci.

Urlop tacierzyński a ojcowski - jakie różnice?

Urlopu tacierzyńskiego nie można podzielić na części. Pracownik musi wykorzystać go zaraz po rezygnacji matki z pozostałej części macierzyńskiego. Z kolei urlopu ojcowskiego nie trzeba wykorzystywać zaraz po urodzeniu się dziecka. Ojciec ma czas na skorzystanie z niego do momentu ukończenia przez potomka 24. miesiąca życia.

Pracownik może wykorzystać urlop ojcowski w czasie, gdy matka przebywa na urlopie macierzyńskim. W przypadku tacierzyńskiego rodzice nie mogą korzystać z niego jednocześnie.

Wnioskowanie o urlop tacierzyński i o urlop ojcowski

Ubezpieczony, który stara się o urlop ojcowski, musi złożyć u pracodawcy pisemny wniosek. Pracodawca powinien go otrzymać nie później niż 7 dni przed rozpoczęciem urlopu. Inne terminy należy zachować, wnioskując o udzielenie urlopu tacierzyńskiego. Rodzic ma obowiązek zgłosić w swoim zakładzie pracy przejęcie urlopu macierzyńskiego najpóźniej 14 dni przed rozpoczęciem. 

Jeżeli matka ma zamiar zrezygnować z urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka, musi zgłosić to swojemu pracodawcy co najmniej 7 dni przed powrotem do pracy. 

Wysokość zasiłku dla ojca

Za czas urlopu ojcowskiego pracownikowi przysługuje zasiłek macierzyński. Jego podstawę stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku. Wysokość świadczenia to 100% podstawy wymiaru zasiłku.

To, w jakiej wysokości pracownik otrzyma zasiłek za okres urlopu tacierzyńskiego, również nie jest sprecyzowane. Zależy to bowiem od tego, w jakim terminie zostanie złożony wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości:

  • 100% podstawy wymiaru za okres urlopu macierzyńskiego oraz
  • 70% podstawy wymiaru za okres urlopu rodzicielskiego. 

Jeżeli pracownik przekaże pracodawcy wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego w pełnym wymiarze w terminie 21 dni po porodzie, to za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego świadczenie zostanie przyznane w wysokości 81,5%.

Podstawa zasiłku za czas urlopu tacierzyńskiego ustalana jest w taki sam sposób jak w przypadku urlopu ojcowskiego.