Wynagrodzenie i zasiłek za czas odbywania kwarantanny
Epidemia koronawirusa spowodowała, że część z nas pozostaje w domu. Jedni robią to ze względów bezpieczeństwa, inni są do tego zobligowani w wyniku decyzji wydanej przez inspektora sanitarnego lub w związku z powrotem do Polski z innego kraju. Czy pracownikowi przysługuje zasiłek za czas odbywania kwarantanny? Czy jeśli pracownik pozostaje zdolny do pracy, może wykonywać swoje obowiązki służbowe? Odpowiedź poniżej.
Obowiązek powiadomienia pracodawcy o odbywaniu kwarantanny
Obecnie obowiązkowej 10-dniowej kwarantannie muszą poddać się osoby przekraczające granicę zewnętrzną z UE oraz ci, którzy mieli kontakt z osobą zarażoną, chorą lub podejrzaną o zakażenie koronawirusem. Kwarantanną objęte mogą zostać również osoby wykazujące oznaki choroby jak i współmieszkańcy osoby chorej. W takiej sytuacji pracownik powinien poinformować swojego pracodawcę o tym fakcie. Wiadomość powinien dostarczyć za pomocą systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, w tym telefonicznie.
Jakie świadczenia przysługują na czas kwarantanny?
Pracownik, który musi odbyć obowiązkową kwarantannę, może liczyć na świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego. Oznacza to, że przysługuje mu zarówno wynagrodzenie chorobowe, jak i zasiłek chorobowy.
Bardzo ważne jest to, że w przypadku, gdy kwarantanną objęte będzie dziecko pracownika czy zleceniobiorcy (podlegającemu ubezpieczeniu chorobowemu), wówczas ma on prawo do zasiłku opiekuńczego. Mowa tu jednak nie o dodatkowym zasiłku opiekuńczym, a o „zwykłym”, o który można się starać przez 60 dni w ciągu roku. Konieczność izolacji lub kwarantanny dziecka jest traktowana analogicznie do przypadku choroby dziecka.
Jak dostać zasiłek za czas odbywania kwarantanny?
Obecnie podstawą do wypłaty zasiłków chorobowych osobom objętym kwarantanną lub izolacją domową jest informacja zamieszczona w systemie PUE ZUS.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych pozyskuje dane o osobach, które obywają kwarantannę lub przebywają w izolacji domowej i następnie udostępnia te informacje na swoim portalu, dzięki czemu zarówno pracownicy jak i pracodawcą posiadają dostęp do aktualnych danych.
Dzięki wdrożeniu nowej funkcjonalności na PUE ZUS, osoby ubiegające się o wypłatę zasiłku, nie muszą dostarczać decyzji sanepidu do ZUS lub pracodawcy. Osoby te nie muszą też mieć zwolnienia lekarskiego z powodu przebywania w izolacji domowej.
Jeśli pracodawca lub zleceniodawca nie jest płatnikiem zasiłków, wówczas powinien przekazać do ZUS w ciągu 7 dni od dnia otrzymania od pracownika dokumentu dotyczącego odbycia kwarantanny oświadczenie lub decyzję inspektora sanitarnego wraz z zaświadczeniem ZUS Z-3 (w przypadku pracowników) lub ZUS Z-3a (w przypadku zleceniobiorców). W sytuacji opieki nad dzieckiem odbywającym kwarantannę konieczne jest przekazanie płatnikowi składek zaświadczenia ZUS Z-3, ZUS Z-3a oraz wniosku ZUS Z-15a wraz z dokumentami potwierdzającymi objęcie potomka przymusową kwarantanną.
Takie dokumenty można przekazać elektronicznie poprzez portal PUE. Wówczas wystarczy załączenie zdjęć lub skanów decyzji/oświadczenia pracownika do przekazywanych zaświadczeń.
W jakiej wysokości wypłacony zostanie zasiłek za czas odbywania kwarantanny?
Jak już wspomniano, zasiłek chorobowy dla osoby podlegającej obowiązkowej kwarantannie czy odosobnieniu przyznawany jest na zasadach ogólnych. Oznacza to, że będzie wypłacany w takiej samej wysokości jak świadczenia wypłacane za czas choroby pracownika, czyli w wysokości 80% podstawy wymiaru. W związku z tym, że nieobecność spowodowana kwarantanną/izolacją traktowana jest jako absencja chorobowa, będzie się ona wliczała do puli 33 dni lub 14 dni (w przypadku osób powyżej 50. roku życia) wynagrodzenia chorobowego finansowanego przez pracodawcę.
Przykład 1.
Pan Marian jest pracownikiem poniżej 50. roku życia. W styczniu był niezdolny do pracy przez 15 dni i za ten okres otrzymał wynagrodzenie chorobowe. W marcu został poddany przymusowej kwarantannie w związku z kontaktem z osobą zarażoną COVID-19. W takiej sytuacji za okres odbywania kwarantanny w dalszym ciągu przysługuje mu wynagrodzenie chorobowe, gdyż łączny okres absencji wyniósł 29 dni.
Pracownikowi, który sprawuje opiekę nad dzieckiem podlegającym kwarantannie, przysługuje zasiłek opiekuńczy w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku. Jeśli pracodawca nie jest płatnikiem zasiłków, wówczas takie świadczenie za cały okres kwarantanny będzie finansowane przez ZUS.
Podstawę wymiaru zasiłku stanowi przychód z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc orzeczonej niezdolności do pracy, a w tym przypadku obowiązkowej kwarantanny czy odosobnienia.
Czy można pracować w czasie odbywania kwarantanny lub izolacji?
Nie każdy pracownik odbywający kwarantannę lub izolację domową staje się niezdolny do pracy. W sytuacji, gdy stan zdrowia takiej osoby oraz charakter pracy na to pozwalają, w czasie przymusowego odosobnienia pracownik może wykonywać obowiązki służbowe. Oznacza to, że jeśli zatrudniony ma możliwość pracy zdalnej z miejsca, w którym odbywa kwarantannę lub izolację, to jak najbardziej może to robić. Pracodawca nie może przymusić do wykonywania poleceń służbowych w czasie kwarantanny/izolacji pracownika, jeżeli nie ma on do tego odpowiednich warunków. W przypadku wykonywania pracy pracownikowi przysługuje normalne wynagrodzenie, a nie świadczenia z ubezpieczenia chorobowego.
Osoby, które przekroczyły granicę zewnętrzną z UE lub miały styczność z osobą zarażoną chorobą zakaźną, za okres podlegania obligatoryjnemu odosobnieniu mają prawo do świadczeń jak za okres niezdolności do pracy. Aby otrzymać wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek za czas odbywania kwarantanny muszą dopełnić odpowiednich formalności.
