Poradnik Pracownika

Zaświadczenie dla kierowców – kiedy jest potrzebne?

W celu podniesienia kwalifikacji kierowcy zajmujący się przewozem materiałów mogą przejść kurs ADR dla kierowców. Po ukończeniu kursu uzyskają specjalne zaświadczenie, dzięki któremu będą mogli przewozić towary niebezpieczne. Jak uzyskać zaświadczenie dla kierowców ADR? Wyjaśniamy w artykule!

Co to jest ADR?

ADR (fr. L'Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route) to międzynarodowa konwencja dotycząca drogowego przewozu towarów i ładunków niebezpiecznych. Została sporządzona 30 września 1957 roku w Genewie. W Polsce zatwierdzono ją w 1975 roku.

Przepisy dotyczące konwencji ADR aktualizowane są co dwa lata
Umowa jest aktualizowana co dwa lata, w roku nieparzystym. Zgodnie z przywołaną konwencją tylko kierowca posiadający zaświadczenie dla kierowców ADR może przewozić materiały niebezpieczne.

Materiały niebezpieczne – czyli jakie?

Umowa ADR składa się z umowy właściwej oraz z załączników A i B. Część właściwa określa stosunki prawne między uczestniczącymi państwami, natomiast załączniki zawierają przepisy regulujące warunki przewozu poszczególnych materiałów niebezpiecznych w międzynarodowym transporcie samochodowym. Zgodnie z konwencją materiały niebezpieczne, które można przewozić, są podzielone na 13 klas zagrożeń. Wśród nich wymienia się:

  • Klasa 1. Materiały wybuchowe i przedmioty z materiałami wybuchowymi
  • Klasa 2. Gazy
  • Klasa 3. Materiały zapalne ciekłe
  • Klasa 4.1. Materiały zapalne stałe, materiały samoreaktywne, materiały polimeryzujące i materiały wybuchowe odczulone stałe
  • Klasa 4.2. Materiały podatne na samozapalenie
  • Klasa 4.3. Materiały wydzielające w zetknięciu z wodą gazy palne
  • Klasa 5.1. Materiały utleniające
  • Klasa 5.2. Nadtlenki organiczne
  • Klasa 6.1. Materiały trujące
  • Klasa 6.2. Materiały zakaźne
  • Klasa 7. Materiały promieniotwórcze
  • Klasa 8. Materiały żrące
  • Klasa 9. Różne materiały i przedmioty niebezpieczne

Załącznik B umowy zawiera natomiast warunki dotyczące przewozu tych materiałów, warunki oznakowania pojazdów, wymagania dotyczące załadunku i wyładunku, wymagania techniczne pojazdów oraz wymogi dotyczące dokumentacji sporządzanej podczas przewozu.

Czy każdy kierowca otrzyma zaświadczenie ADR?

Nie każdy kierowca może przewozić materiały i towary niebezpieczne. Do kierowania pojazdem przewożącym towary niebezpieczne w przewozie drogowym, w stosunku do którego ADR wymaga ukończenia przez jego kierowcę kursu ADR, uprawniona jest osoba posiadająca ważne zaświadczenie ADR. Nie każdy może uzyskać takie zaświadczenie dla kierowców. Aby móc się o nie starać, należy:

  • mieć ukończone 21 lat, z wyjątkiem kierowców pojazdów należących do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
  • spełniać wymagania określone w przepisach prawa o ruchu drogowym i o transporcie drogowym w stosunku do kierowców wykonujących przewóz drogowy – czyli posiadać prawo jazdy odpowiedniej kategorii;
  • ukończyć odpowiedni kurs ADR:

a) początkowy, jeżeli ubiega się o wydanie zaświadczenia ADR po raz pierwszy;
b) doskonalący – jeżeli ubiega się o przedłużenie zaświadczenia ADR;

  • złożyć z wynikiem pozytywnym egzamin kończący kurs ADR początkowy albo doskonalący.

Listę firm, które mają uprawnienia do prowadzenia kursów, można znaleźć na stronie Transportowego Dozoru Technicznego.

W celu przedłużenia ważności zaświadczenia ADR kierowca jest obowiązany w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień upływu ważności zaświadczenia ADR ukończyć kurs ADR doskonalący i złożyć z wynikiem pozytywnym egzamin.
Jeśli kierowca stara się o zaświadczenie ADR po raz pierwszy, powinien wybrać kurs początkowy, jeśli zaś chce przedłużyć zaświadczenie – wybiera kurs doskonalący. Zaświadczenie jest ważne w kraju oraz w państwach, które podpisały konwencję ADR. Szkolenie dla kierowców ADR należy odnawiać co 5 lat, licząc od daty wydania ostatniego zaświadczenia ADR. Ceny kursu są różne i wahają się w granicach 600 zł, wydanie zaświadczenia to natomiast koszt 55 zł. Zaświadczenie wydaje marszałek województwa na podstawie protokołu z egzaminu oraz formularza zgłoszeniowego, ale nie dzieje się to automatycznie – kierowca w celu wydania zaświadczenie powinien wystąpić z wnioskiem do urzędu marszałkowskiego. Po wydaniu zaświadczenia marszałek przekazuje dane kierowcy do systemu CEPiK.

Doradca do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych

Konwencja ADR wymusza na przedsiębiorstwach zatrudnianie doradców, którzy mają trzymać pieczę nad poprawnością procesów związanych z przewozem materiałów niebezpiecznych.

Art. 15.1 ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych
Uczestnik przewozu towarów niebezpiecznych jest obowiązany wyznaczyć na swój koszt co najmniej jednego doradcę do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych, właściwego ze względu na zakres wykonywanego przewozu lub czynności z nim związanych”.

Zgodnie z ustawą o przewozie towarów niebezpiecznych do zadań doradcy należy w szczególności sporządzenie raportu powypadkowego dla uczestników przewozu towarów niebezpiecznych, jeżeli w związku z przewozem towarów niebezpiecznych doznali szkody ludzie, majątek lub środowisko. Doradcą może być osoba, która posiada ważne świadectwo doradcy odpowiednio w zakresie przewozu drogowego, przewozu koleją lub przewozu żeglugą śródlądową towarów niebezpiecznych. Świadectwo doradcy otrzymuje osoba, która: 

  • posiada wykształcenie wyższe;
  • nie była skazana za przestępstwo umyślne przeciwko wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu oraz bezpieczeństwu powszechnemu;
  • ukończyła kurs doradcy;
  • złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin przed komisją egzaminacyjną działającą przy Dyrektorze TDT, nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia ukończenia kursu.

Uzyskane świadectwo doradcy ADR jest ważne przez 5 lat, podobnie jak zaświadczenie dla kierowców ADR.

Zaświadczenie dla kierowców - podsumowanie

Aby móc transportować materiały niebezpieczne, kierowca powinien posiadać odpowiednie uprawnienia. Zaświadczenie dla kierowców ADR jest konieczne, aby kierowca mógł przewozić materiały wybuchowe, zapalne czy promieniotwórcze. Aby uzyskać zaświadczenie, konieczne jest spełnienie kilku warunków, należy także przejść odpowiednie szkolenie oraz zdać egzamin. Z pewnością posiadanie zaświadczenia dla kierowców ADR daje większe możliwości rozwoju, podnosi kwalifikacje, ale i zwielokrotnia zarobki.