Archeolog – zawód dla pasjonatów historii
Praca archeologa niektórym może wydawać się dość nudna i monotonna, dla innych jest spełnieniem marzeń. Jedni widzą w tym zawodzie możliwość realizowania dalekich wypraw w poszukiwaniu historii, a inni obawiają się zamknięcia w ciemnym archiwum. Co jest prawdą, a co mitem? Ile zarabia archeolog i jakie są wymagania w tym zawodzie? Na te i inne pytania odpowiadamy w poniższym artykule.
Archeolog – wykształcenie
Osoby marzące o zawodzie archeologa nie mają zbyt dużego wyboru, jeśli chodzi o ścieżkę wykształcenia. Właściwie jedyną drogą do wykonywania tej pracy jest ukończenie studiów na kierunku archeologia, który wykładany jest tylko na uniwersytetach. Wiąże się to z pewnością z prestiżem uczelni. Najczęściej studia są w trybie stacjonarnym. Uczelnie oferują co prawda archeologię w wersji zaocznej, ale w praktyce tryb ten nie jest uruchamiany ze względu na zbyt małą liczbę chętnych. Jest to, rzecz jasna, uzasadnione – studenci zaoczni najczęściej łączą studia z wykonywaniem pracy, a niestety trudno byłoby pogodzić studia zaoczne na archeologii z aktywnością zawodową, ponieważ kierunek ten wiąże się z wieloma praktykami, które najczęściej mają miejsce w tygodniu, a nie tylko w weekendy.
Według opisu na stronie internetowej Uniwersytetu Wrocławskiego studenci archeologii podczas nauki poznają:
- obszerną wiedzę teoretyczną dotyczącą poszczególnych epok (od historii pierwszych ludzi do czasów nowożytnych);
- metody analizy i interpretacji wytworów kultury ludzkiej oraz podstaw ich konserwacji;
- znaczenie dziedzictwa archeologicznego we współczesnym świecie;
- metody prowadzenia i dokumentowania prac wykopaliskowych, zarówno tradycyjnych:
rysunek,
jak i nowoczesnych:
dokumentacja cyfrowa,
tachimetria,
pomiary geofizyczne,
skaning 3D,
geograficzne systemy informacji GIS
a także uczą się naukowo opracowywać artefakty i inne źródła archeologiczne.
Uczelnia chwali się również prowadzeniem prac archeologicznych w Polsce oraz za granicą (w Peru czy na pustyni Gobi).
Na czym polega praca archeologa?
Praca archeologa polega na poszukiwaniu śladów historii i ustalaniu rekonstrukcji zdarzeń z przeszłości. Wszystkie czynności służą celom naukowym. Archeolog w głównej mierze poszukuje i odkrywa pradawne kultury i ich osiągnięcia cywilizacyjne, po to, by je potem opracowywać i upubliczniać. Dzięki temu wiedza na temat danego obszaru czy okresu historycznego będzie dokładniejsza i powszechnie znana. Archeolodzy prowadzą najczęściej różnego rodzaju prace badawcze, w tym np. wykopaliska badawcze lub ratownicze, często też nadzorują prace budowlane na obszarach objętych ochroną archeologiczną. Jeśli odnajdą jakiś artefakt, ich zadaniem jest go zabezpieczyć, a następnie przeanalizować i udokumentować. Inną powinnością archeologów jest prowadzenie precyzyjnych badań nad znaleziskami należącymi do osób prywatnych lub Skarbu Państwa. Poprzez analizę dostępnych źródeł – nie tylko archeologicznych, ale także historycznych – archeolog interpretuje nowe odkrycia pod kątem ich powiązań z dotychczas poznanym dorobkiem kulturowym danej cywilizacji.
Praca i zadania, które wykonuje archeolog, różnią się w zależności od zajmowanego stanowiska pracy.
Gdzie może pracować archeolog?
Archeolog może pracować w wielu miejscach, a jego wybór najczęściej wywodzi się z zainteresowania konkretną epoką lub obraniem konkretnej ścieżki kariery. Archeolog najczęściej pracuje jako:
- pracownik naukowy prowadzący prace wykopaliskowe zarówno w Polsce, jak i w każdym innym zakątku świata; co istotne – prace wykopaliskowe trwają tylko kilka miesięcy: przez pozostałą część roku zespół archeologów bada, analizuje i dokumentuje zdobyty materiał;
- wykładowca na uczelniach wyższych;
- pracownik w muzeach, archiwach i innych instytucjach kulturalno-historycznych;
- pracownik firmy prywatnej (lub jako jej właściciel) zajmującej się nadzorem archeologicznym podczas prac budowlanych, np. przy budowaniu dróg i autostrad, ale także podczas budownictwa mieszkaniowego;
- rzeczoznawca ministra kultury ds. archeologii (po spełnieniu pewnych wymagań formalnych).
Wymagania na stanowisku archeologa
Osoby zastanawiające się nad zawodem archeologa muszą być świadome, że jest to zajęcie tylko dla pasjonatów historii lub dziedzin pokrewnych. Praca w tym obszarze, bez względu na zakres obowiązków i miejsce wykonywania zawodu, bez miłości do poznawania historii jest praktycznie niemożliwa. Wynika to z faktu, że na studiach przekazywana jest głównie wiedza specjalistyczna oraz techniczna. Osoby, które chcą odnieść sukces w swojej pracy, ale przede wszystkim pragną odczuwać radość i satysfakcję z wykonywanej profesji, muszą to po prostu lubić.
Dobry archeolog powinien przede wszystkim:
- być osobą bardzo skrupulatną;
- posiadać umiejętności analityczne;
- posiadać łatwość łączenia faktów i wyciągania wniosków;
- być bardzo spostrzegawczym;
- być dociekliwym i cierpliwym;
- umieć pracować pod presją czasu.
Praca archeologa jest połączeniem zawodu i pasji, dlatego też profesja ta wymaga dużej elastyczności, a także nieustannego poszerzania wiedzy. Z pewnością nie jest to zajęcie w stałych godzinach, dlatego trudno pogodzić je z innymi zobowiązaniami życiowymi.
Ile zarabia archeolog?
Zarobki archeologów znacznie się od siebie różnią w zależności od miejsca zatrudnienia, zajmowanego stanowiska oraz posiadanego doświadczenia i dorobku naukowego. Średnie wynagrodzenie archeologa wynosi 3600 zł brutto, ale osoby z największym dorobkiem zarabiają znacznie więcej od tej kwoty.
Podsumowując, praca archeologa nie jest zawodem, w którym można w łatwy sposób piąć się po szczeblach kariery, zdobywając doświadczenie, sławę i tym samym wysokie zarobki. Najczęściej jest to praca dla miłośników historii, którzy są w stanie wiele poświęcić dla łączenia pracy zawodowej z pasją.
