Na czym polega hierarchia potrzeb Maslowa?
Abraham Maslow twierdził, że potrzeby ludzkie mają ścisłą hierarchię i tylko spełnienie jednej może powodować zaspokajanie kolejnej. Jak wygląda hierarchia potrzeb Maslowa? Jak ma się ona do codziennej pracy? Czy rzeczywiście taka niezmienna kolejność występuje u każdego z nas? Przeczytaj artykuł i poznaj odpowiedź na te i inne pytania!
Hierarchia potrzeb Maslowa – czym jest?
Abraham Maslow był amerykańskim psychologiem, który opublikował słynną książkę Motywacja i osobowość. Zawarł w niej schemat hierarchii potrzeb i uznał, że źródłem motywacji do działania jest właśnie zaspokajanie kolejnych potrzeb. Twierdził także, że aby spełnić potrzeby wyższego rzędu, konieczne jest rozpoczęcie od tych podstawowych.
Piramida Maslowa - jak wygląda i co zawiera piramida potrzeb Maslowa?
Według Maslowa:
- na samym dole piramidy znajdują się potrzeby fizjologiczne, takie jak np. sen, głód czy pragnienie;
- kolejne miejsce zajmują potrzeby bezpieczeństwa, czyli poczucie stabilizacji, posiadanie własnych czterech kątów;
- następne potrzeby, to potrzeby przynależności – nawiązywanie kontaktu z innymi ludźmi, odczuwanie miłości czy przyjaźni;
- drugie miejsce w hierarchii potrzeb Maslowa zajmują potrzeby uznania, czyli zdobycia odpowiedniej pozycji;
- najwyższa i najważniejsza jest z kolei potrzeba samorealizacji, to znaczy zaspokajanie swoich ambicji.
Czy hierarchia potrzeb Maslowa jest bezbłędna?
Maslow jasno podkreśla, że niemożliwe jest spełnienie kolejnej potrzeby bez zaspokojenia wcześniejszej. Czy ma on jednak rację? Jest to kwestia sporna. Wielu ludzi zgadza się z tym podziałem i przyjmuje go jako uniwersalny pogląd, jednak warto się zastanowić, czy rzeczywiście tak jest. Przykładowo, aby rozpocząć samorealizację, trzeba wcześniej poczuć się uznanym, nawiązać kontakty z innymi ludźmi czy żyć stabilnie? Z pewnością nie.
Dla każdego z nas hierarchia potrzeb Maslowa może ułożyć się w zupełnie inny sposób i spełniać potrzeby w odpowiadającym nam stopniu. Oczywiście, warto traktować ją jako rodzaj podpowiedzi, wskazówki, ale nie powinna być to dla nas jedyna droga do spełniania, gdyż może się okazać, że na przykład do uzyskania odpowiedniej dla nas pozycji w społeczeństwie wcale nie będziemy potrzebowali przyjaźni.
Nie można więc stwierdzić, że hierarchia potrzeb Maslowa jest bezbłędna, każdy człowiek jest bowiem inny i powinien dostosować ją do swoich potrzeb oraz wymagań. Dopiero wtedy nabierze głębszego sensu i rzeczywiście pomoże w osiąganiu kolejnych celów.
Hierarchia potrzeb Maslowa – jak może nam służyć w pracy?
Dzięki poznaniu twierdzenia, że największym źródłem motywacji jest właśnie zaspokajanie potrzeb, można stworzyć odpowiedni system motywacji pracowników. Skoro wiemy, na którym poziomie piramidy się znajdują, możemy odpowiednio nimi pokierować, aby mogli znaleźć się krok wyżej.
Warto pamiętać, że jeżeli jako pracodawcy nie jesteśmy w stanie spełnić pracowniczych potrzeb niższego rzędu, na przykład przez wypłacanie niskich wynagrodzeń, nie możemy motywować ich spełnianiem ambicji, samorealizacją, docenianiem za włożoną pracę. W tym przypadku, jeżeli znajdujemy się na samym dole piramidy, musimy sprawić, aby pracownicy znaleźli się na kolejnym poziomie, bez przeskakiwania na samą górę hierarchii. Dla pracowników taki przeskok może być wręcz demotywujący, skoro mają świadomość, że wiele potrzeb nie zostało zaspokojonych.
Przedstawiliśmy już schemat hierarchii potrzeb Maslowa, jak jednak wygląda on w odniesieniu do pracy?
- Potrzeby fizjologiczne – dla pracowników jest to odpowiednie wynagrodzenie, kuchnia w miejscu pracy, toaleta, wygodne stanowisko pracy oraz czas na odpoczynek.
- Potrzeby bezpieczeństwa – składa się na nie poczucie stabilizacji, ciągłość zatrudnienia, wynagrodzenie zapewniające odpowiedni poziom życia, świadczenia socjalne, zachowania współpracowników i szefa, które można przewidzieć.
- Potrzeby przynależności – poczucie bycia częścią grupy, zespołu, nawiązywanie przyjaźni w pracy, dobre kontakty ze współpracownikami.
- Potrzeby uznania – szacunek do wykonywanych przez pracowników zadań, docenianie wysiłków i starań, awanse, premie, dostrzeganie ambicji, prób, przydzielanie trudniejszych, ambitniejszych zadań.
- Potrzeby samorealizacji – realizacja własnych celów i ambicji, zauważanie sensu wykonywanych obowiązków, ich wpływu na rozwój osobisty, motywowanie siebie, zdobywanie nowych umiejętności.
