Prawo do opieki zdrowotnej z NFZ - od kiedy przysługuje w nowej pracy?

Rozpoczynam pracę na podstawie umowy o pracę od 1.06.2024 roku, a pierwsze wynagrodzenie otrzymam dopiero w lipcu. Od kiedy właściwie mam prawo do opieki zdrowotnej z NFZ?

Karol, Zduńska Wola

Pracownik może korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej z NFZ od 1 czerwca 2024 roku – pod warunkiem, że pracodawca dokonał odpowiedniego zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego, ponieważ od tego właśnie dnia pracownik podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Bez znaczenia pozostaje moment, w którym pracodawca opłaci taką składkę – liczy się data zgłoszenia pracownika do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Prawo do opieki zdrowotnej z NFZ – podstawy prawne

Gwarancją prawa do ochrony zdrowia jest Konstytucja, jednak nie zawsze można mieć prawo do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej. Zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych prawo do bezpłatnych świadczeń w Polsce mają osoby ubezpieczone obowiązkowo, osoby ubezpieczone dobrowolnie oraz inne osoby, ale jedynie po spełnieniu warunków określonych w ustawie.

Czy każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma prawo do opieki zdrowotnej z NFZ?

Każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę jest objęta z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym od dnia rozpoczęcia stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. Prawo do skorzystania z opieki zdrowotnej z NFZ ma więc każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę.

Brak wypłaty wynagrodzenia dla pracownika w pierwszym miesiącu zatrudnienia nie oznacza, że nie podlega on wówczas ubezpieczeniu zdrowotnemu; nie ma też żadnego wpływu na korzystanie przez niego ze świadczeń opieki zdrowotnej z NFZ.

Dokumentem potwierdzającym ubezpieczenie zdrowotne może być:

• raport miesięczny ZUS RMUA wydany przez pracodawcę razem z ZUS ZUA/ZZA,
• aktualne zaświadczenie z zakładu pracy,
• legitymacja ubezpieczeniowa z aktualną datą i pieczątką pracodawcy.

Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne

Osoby niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia, np. wykonujące pracę na podstawie umowy o dzieło, mogą się ubezpieczyć dobrowolnie na podstawie pisemnego wniosku złożonego w Funduszu.

Członkowie rodziny osoby ubezpieczonej

Dodatkowo osoba ubezpieczona może zgłosić swojego członka rodziny, który nie ma własnego tytułu do podlegania pod obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne, do własnego ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZCNA. Tym samym członek rodziny może korzystać z opieki zdrowotnej z NFZ. Dla niego dowodem ubezpieczenia jest np.:

• dowód opłacenia składki przez głównego płatnika oraz zgłoszenie do ubezpieczenia członka rodziny, np. ZUS RMUA razem z ZUS ZCNA,
• aktualne zaświadczenie wydane przez pracodawcę,
• zaświadczenie wydane przez ZUS o zgłoszeniu członków rodziny.

Prawo do opieki zdrowotnej z NFZ po wygaśnięciu obowiązku ubezpieczenia

Zakończenie zatrudnienia nie wiąże się z natychmiastową utratą możliwości korzystania z bezpłatnej opieki medycznej. Jeszcze przez 30 dni od finalizacji umowy przysługuje prawo do bezpłatnej wizyty u lekarza.

Gdy prawo do świadczeń wygasa, a nadal chce się mieć pożytek ze świadczeń opieki zdrowotnej, należy uzyskać prawo do ubezpieczenia i np.:

• ubezpieczyć się dobrowolnie,
• zostać zgłoszonym jako członek rodziny.

Jeżeli nie uzyska się prawa do opieki zdrowotnej NFZ, ponosi się wówczas koszty udzielonych świadczeń.

eWUŚ potwierdza prawo do opieki zdrowotnej z NFZ

Elektroniczna Weryfikacja Uprawnień Świadczeniobiorców (eWUŚ) to system umożliwiający potwierdzenie prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Informacje w nim zgromadzone są aktualizowane według danych otrzymywanych m.in. z ZUS-u i KRUS. Jeśli eWUŚ nie potwierdza prawa do świadczeń, wówczas:

• informacje o osobie ubezpieczonej mogły nie zostać przekazane przez inne instytucje do bazy NFZ,
• osoba ubezpieczona nie zgłosiła członków swojej rodziny do ubezpieczenia.

W takim przypadku należy sprawdzić, czy dokonano poprawnego zgłoszenia. Przyjmuje się, że najczęstszą przyczyną niepotwierdzenia uprawnień przez NFZ jest brak poprawnego zgłoszenia osoby do ubezpieczenia zdrowotnego.

Gdy eWUŚ nie uwierzytelnia prawa do opieki zdrowotnej, po okazaniu dokumentu potwierdzającego tożsamość można przedstawić dokument potwierdzający prawo do świadczeń opieki zdrowotnej lub złożyć pisemne oświadczenie o przysługiwaniu takiego prawa.

Podsumowując, prawo do opieki zdrowotnej z NFZ należy się od momentu zgłoszenia ubezpieczenia zdrowotnego i nie ma znaczenia, czy opłaciło się składkę. Osobie objętej ubezpieczeniem zdrowotnym przysługują natomiast świadczenia opieki zdrowotnej, które mają na celu zachowanie zdrowia oraz ochronę przed skutkami chorób oraz leczenie.