Poradnik Pracownika

Rezygnacja z urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka

Urlop macierzyński jest jednym z niepodważalnych uprawnień pracowniczych. W większości przypadków wykorzystuje go matka dziecka. Nie oznacza to jednak, że ojciec nie ma do niego prawa. Jednak aby taka sytuacja mogła mieć miejsce, muszą zostać spełnione odpowiednie warunki. W artykule odpowiemy, jakich formalności należy dopełnić, aby rezygnacja z urlopu macierzyńskiego była możliwa.

Wymiar urlopu macierzyńskiego

Urlop macierzyński jest jednym z uprawnień przysługujących osobom ubezpieczonym, którym urodziło się dziecko bądź zdecydowali się na adopcję. Nie ma możliwości podzielenia go na części, co oznacza że musi być wykorzystany nieprzerwanie przez odpowiedni okres. Wymiar urlopu macierzyńskiego zależy od tego, ile dzieci urodziło się przy jednym porodzie lub ile zostało jednocześnie przysposobionych. Kształtowanie się wymiaru urlopu obrazuje poniższa tabela.

LICZBA DZIECI

WYMIAR URLOPU

jedno

20 tygodni

dwoje

31 tygodni

troje

33 tygodnie

czworo

35 tygodni

pięcioro i więcej

37 tygodni

Czy rezygnacja z urlopu macierzyńskiego możliwa jest zaraz po porodzie?

Jak zostało wspomniane powyżej, matka po wykorzystaniu pewnego okresu urlopu macierzyńskiego może zrzec się jego pozostałej części i powrócić do pracy. Ubezpieczona ma prawo do rezygnacji z urlopu macierzyńskiego nie wcześniej niż 14 tygodni po porodzie, gdyż jest to czas regeneracji zdrowia. Jednak może to uczynić, tylko w przypadku gdy:

  • ojciec dziecka, zatrudniony na postawie umowy o pracę, przejmie pozostałą część tego urlopu,
  • przez okres odpowiadający okresowi pozostałemu do końca urlopu macierzyńskiego ojciec przerwie działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Rezygnacja z urlopu macierzyńskiego może nastąpić również po 8 tygodniach, ale jedynie jeśli legitymuje się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Wówczas pozostałą część urlopu powinien wykorzystać:

  • ojciec dziecka,
  • inny członek najbliższej rodziny,

który przerwał zatrudnienie bądź inną działalność zarobkową.

Rezygnacja z urlopu macierzyńskiego - formalności

Rodzice, którzy mają zamiar podzielenia się urlopem powinni dopełnić niezbędnych formalności. Pracownica musi zgłosić pracodawcy zamiar powrotu do wykonywania obowiązków w związku z rezygnacją z urlopu macierzyńskiego oraz złożyć u niego stosowny wniosek nie później niż na 7 dni przed rozpoczęciem pracy.

Z kolei ojciec musi powiadomić swój zakład pracy o chęci korzystania z reszty urlopu macierzyńskiego, składając wniosek o jego udzielenie. Co ważne pracodawca ma obowiązek go uwzględnić.

Pracownica musi dołączyć do wniosku o przywrócenie do pracy zaświadczenie od pracodawcy ubezpieczonego, potwierdzające udzielenie mu pozostałej części urlopu.
Po wykorzystaniu pozostałej części urlopu macierzyńskiego pracownikowi udziela się również urlop rodzicielski. Jego wymiar także zależy od liczby urodzonych przy jednym porodzie dzieci. Wygląda to następująco:

  • urodzenie jednego dziecka daje prawo do 32 tygodni tego urlopu,
  • urodzenie dwojga lub więcej dzieci uprawnia do wykorzystania 34 tygodni urlopu rodzicielskiego.

Rezygnacja z urlopu macierzyńskiego a zasiłek macierzyński

Zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 100%, 80% lub 60%. Zależny jest od tego, w jakim terminie został złożony wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego. Jeżeli zachowany został odpowiedni termin, to zarówno przez okres urlopu macierzyńskiego, jak i rodzicielskiego wynosi on 80%. Gdy spóźniono się z jego dostarczeniem zasiłek będzie na początku wynosił 100% podstawy wymiaru zasiłku, po czym obniżony zostanie do 60%.

Podstawa zasiłku macierzyńskiego przysługującego ojcu dziecka po rezygnacji z urlopu macierzyńskiego matki obliczana jest poprzez przyjęcie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego w okresie 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym rozpoczęto korzystanie z urlopu macierzyńskiego. Jeśli pracownik jest zatrudniony krócej, do podstawy wymiaru zasiłku należy przyjąć przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia poprzedzające miesiąc przejścia na urlop macierzyński.

Niebawem w życie mają wejść przepisy wprowadzające istną rewolucję w urlopach rodzicielskich i pobieranych z tego tytułu świadczeniach, o czym więcej można przeczytać tu: Urlopy związane z rodzicielstwem – co się zmieni?

Rezygnacja z urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca a prawo do urlopu ojcowskiego

Ubezpieczony, który po rezygnacji z urlopu macierzyńskiego matki dziecka przejął pozostałą część tego urlopu zachowuje prawo do urlopu ojcowskiego. Może go wykorzystać do ukończenia przez dziecko 2. roku życia. Wymiar urlopu ojcowskiego wynosi 14 dni, przy czym można go podzielić na dwie równe części.