Rozliczenie wygranej w loterii - czy zapłacimy podatek?

Czasem los uśmiecha się do nas i pozwala wygrać wymarzone pieniądze czy nagrodę rzeczową. Radość z wygranej to jedno, ale kiedy emocje opadną, mogą także pojawić się wątpliwości, czy konieczne jest zgłoszenie wygranej w urzędzie skarbowym i odprowadzenie od niej podatku. Jak wygląda rozliczenie wygranej w loterii?

Rodzaje loterii

Loterie pieniężne to rodzaj gry, w której uczestniczy się przez nabycie losu lub innego dowodu udziału w grze, a organizator tej loterii oferuje wyłącznie wygrane pieniężne.

Loterie fantowe to rodzaj gry, w której uczestniczy się przez nabycie losu lub innego dowodu udziału w grze, a organizator loterii oferuje wyłącznie wygrane rzeczowe.

Loterie promocyjne to rodzaj gry, w których uczestniczy się przez nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze, a organizator oferuje nagrody pieniężne lub rzeczowe.

Loterie audioteksowe to rodzaj gry, w której uczestniczy się przez odpłatne połączenie telefoniczne lub wysyłanie wiadomości tekstowych z użyciem publicznej sieci telekomunikacyjnej.

Przykład 1.

Spółka ABCDGH sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie postanowiła zorganizować loterię. Losy uprawniające do udziału w loterii wydawane są nieodpłatnie do każdych zakupów powyżej 100 zł dokonanych w sieci sklepów należących do spółki. Spółka jako organizator przewidziała nagrody w wysokości po 500 zł dla 10 osób oraz samochód osobowy o wartości 100 000 zł stanowiący główną nagrodę. Oznacza to, że spółka ABCDGH sp. z o.o. prowadzi loterię promocyjną.

Przykład 2.

Spółka ABCDGH sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie postanowiła zorganizować loterię. Osoby chcące wziąć w niej udział muszą wysłać SMS o treści ABCDGH uprawniający do udziału w loterii. Główną wygraną jest kwota 150 000 zł. Oznacza to, że spółka ABCDGH sp. z o.o. prowadzi loterię audioteksową.

Organizacja loterii fantowych

Loterie fantowe odbywają się jednorazowo na terenie całego kraju lub lokalnie zgodnie z przyjętym regulaminem.

Loterie mogą zostać zorganizowane na podstawie: zezwolenia lub zgłoszenia, jeśli pula wygranych nie przekracza kwoty 5774,13 zł albo pula wygranych jest wyższa od kwoty 5774,13 zł, ale nie przekracza 15-krotności kwoty i prowadzi ją organizacja pożytku publicznego.

Dopełnienie wskazanych formalności w przypadku zgłoszenia powinno nastąpić nie później niż 30 dni przed dniem rozpoczęcia loterii poprzez złożenie do naczelnika urzędu celno-skarbowego właściwego dla miejsca, w którym urządzona będzie loteria, jeśli dotyczy to miejsca, które podlega tylko jednemu naczelnikowi, bądź naczelnikowi urzędu właściwego dla miejsca zamieszkania lub siedziby organizatora, jeśli loteria będzie się odbywać w przynajmniej dwóch miejscach podlegających różnym naczelnikom.

Zgłoszenie do Naczelnika Mazowieckiego Urzędu Celno-Skarbowego w Warszawie należy kierować, gdy organizator nie ma siedziby lub miejsca zamieszkania w Polsce albo nie można ustalić odpowiedniego dla niego właściwego urzędu.

W przypadku konieczności uzyskania zezwolenia na urządzenie loterii fantowej jej organizator musi wykazać legalność źródeł pochodzenia kapitału, niezaleganie z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa oraz z zapłatą należności celnych, a także niezaleganie z zapłatą składek na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne.

W tej sytuacji formalności należy załatwić nie później niż 2 miesiące przed planowanym rozpoczęciem loterii. Właściwość naczelnika urzędu skarbowego ustala się w ten sam sposób, jak przy zgłoszeniu na organizowanie loterii fantowej.

Organizacja loterii promocyjnych

Wniosek o zezwolenie na loterię promocyjną wymaga wykazania od organizatora legalności źródeł pochodzenia kapitału, niezalegania z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa oraz z zapłatą należności celnych, a także niezalegania z zapłatą składek na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne.

Również w tym wypadku formalności należy załatwić nie później niż 2 miesiące przed planowanym rozpoczęciem loterii.

W tej sytuacji właściwość naczelnika urzędu skarbowego ustala się w ten sam sposób, jak przy zezwoleniu na organizowanie loterii fantowej oraz jej zgłoszeniu.

Organizacja loterii audioteksowej

Organizator chcący przygotować loterię audioteksową musi spełnić te same wymogi, co organizatorzy loterii promocyjnych. Ponadto powinien udokumentować zgodność działania spółki (organizatora) z właściwymi przepisami regulującymi przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz dotyczącymi prowadzenia rachunkowości.

Ten rodzaj loterii mogą prowadzić spółki akcyjne lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, których siedziba znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz spółki akcyjne lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki działające na zasadach właściwych dla tych spółek, które mają siedzibę na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej bądź państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, prowadzące działalność w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości, gier na automatach, gier bingo pieniężnych, zakładów wzajemnych lub loterii audioteksowych.

Rozliczenie wygranej w loterii i związane z tym obowiązki organizatora loterii

Zwycięzca loterii nie musi płacić samodzielnie podatku od wygranej oraz składać deklaracji rocznej. To organizator loterii jako płatnik podatku dopełni związanych z wygraną w loterii formalności podatkowych i zadba o rozliczenie wygranej w loterii.

Przykład 3.

Halina Kowalska wygrała w loterii samochód wart 300 000 zł. Wygrany samochód zostanie jej wydany, jeśli wcześniej zapłaci na rzecz organizatora kwotę należnego podatku od wygranej w wysokości 30 000 zł podatku.

Przykład 4.

Michał Nowak wygrał w loterii kwotę 100 000 zł. Organizator loterii z kwoty wygranej potrąci należny podatek w wysokości 10 000 zł, dlatego też Michał Nowak otrzyma nagrodę w wysokości 90 000 zł.

Organizator loterii – płatnik podatku – przekazuje podatek na konto organu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu przekazania nagrody.

Pobrany podatek jest przekazywany na rachunek urzędu skarbowego właściwego według miejsca siedziby płatnika.

Ponadto organizator w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym, w którym pobrano podatek, musi złożyć do urzędu skarbowego właściwego według siedziby płatnika roczną deklarację na formularzu PIT-8AR.

Poza tym organizator konkursu ma obowiązek przesłać zwycięzcy deklarację PIT-8C do końca lutego roku następującego po tym, w którym miała miejsce wygrana. Deklaracja ta przekazywana jest wyłącznie do celów informacyjnych.

Zwolnienie z podatku a rozliczenie wygranej w loterii

Pamiętać należy, że przepisy Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidują zwolnienia z podatku od wygranej.

Przykład 5.

Spółka ABCDGH sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie postanowiła zorganizować loterię. Losy uprawniające do udziału w niej wydawane są nieodpłatnie do każdych zakupów powyżej 100 zł dokonanych w sieci sklepów należących do spółki. Spółka jako organizator przewidziała nagrody w wysokości po 500 zł dla 10 osób. Nagrody te będą zwolnione od podatku.

Przykład 6.

Spółka ABCDGH sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie postanowiła zorganizować loterię. Osoby chcące wziąć w niej udział muszą wysłać SMS o treści ABCDGH uprawniający ich do udziału w loterii. Główną wygraną jest kwota 2000 zł. Oznacza to, że nagroda w tej loterii będzie zwolniona z podatku.

Sprzedaż wygranej nagrody a podatek

Pamiętać należy, że w przypadku nagród rzeczowych wygranych w loterii po przekazaniu płatnikowi podatku – organizatorowi wymaganej kwoty podatku wymaganego do wydania nagrody w razie sprzedaży nagrody konieczne może okazać się uwzględnienie przychodu ze sprzedaży w rocznym rozliczeniu podatkowym. Taka sytuacja ma miejsce, gdy nagroda rzeczowa zostanie zbyta przed upływem ustawowych 6 miesięcy od jej nabycia, a w przypadku nieruchomości 5 lat.

Przykład 7.

Pan Zygmunt Nowak w lipcu 2022 roku wygrał w loterii promocyjnej komputer o wartości 10 000 zł. Od tej wygranej zapłacił organizatorowi konkursu podatek w wysokości 1000 zł. Pan Zygmunt sprzedał komputer w marcu 2023 roku. Oznacza to, że sprzedaż nie będzie podlegać dodatkowemu opodatkowaniu.

Wygrana w loterii poza Polską a obowiązek podatkowy

Wygrana w loterii poza Polską z reguły oznaczać będzie, że obowiązek podatkowy co do odprowadzenia kwoty od wygranej ciąży tym razem już na podatniku – zwycięzcy. W takim wypadku należy wykazać wygraną w zeznaniu podatkowym i obowiązkowo odprowadzić podatek bez względu na wygraną kwotę. Istnieje możliwość, że zwycięzca będzie musiał zapłacić podatek od wygranej zarówno w kraju przebywania, jak i w Polsce, dlatego w przypadku wygranych w loteriach zagranicznych konieczne jest sprawdzenie, czy kraj, w którym miała miejsce wygrana, jest związany z Polską umową w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Podsumowując, zwycięzca loterii w kraju nie ma obowiązku dopełniania żadnych formalności w związku z wygraną, gdyż uczyni to za niego organizator konkursu; odmienna sytuacja jest w przypadku wygranych zagranicznych.