Czy prowadzenie działalności gospodarczej wpływa na staż urlopowy?

Na skróty

Od kilku lat prowadzę działalność gospodarczą. Niedługo jednak zamykam ją z powodu podjęcia zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Przed samozatrudnieniem wymiar mojego urlopu wypoczynkowego wynosił 20 dni. Czy okres prowadzenia działalności wlicza się do stażu urlopowego? Czy po kilku latach pracy w działalności mój staż urlopowy pozwala na uzyskanie 26 dni urlopu?

Marian, Częstochowa

Kto ma prawo do urlopu wypoczynkowego?

Urlop wypoczynkowy przysługuje tylko pracownikom świadczącym pracę na rzecz swojego pracodawcy na podstawie umowy o pracę – czy to na okres próbny, czas określony, czy nieokreślony.

Osoby świadczące pracę na podstawie innej niż stosunek pracy mają prawo do urlopu wypoczynkowego, gdy przepisy szczególne im je przyznają lub gdy strony tak ustalą.

Ile dni urlopu należy się pracownikowi?

Wymiar urlopu przysługujący pracownikowi określony jest przepisami Kodeksu pracy.

Art. 154 Kodeksu pracy

§ 1. Wymiar urlopu wynosi:

20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Wymiar urlopu wypoczynkowego pracownika uzależniony jest od stażu pracy i wykształcenia danej osoby. Co istotne, pracodawca ma prawo ustalić wymiar urlopu wypoczynkowego pracownikowi samodzielnie, np. w regulaminie pracy, bądź bezpośrednio w umowie o pracę. Jednakże nadrzędną zasadą jest konieczność zachowania minimalnych praw pracowniczych opisanych w Kodeksie pracy, co w praktyce oznacza, że wymiar urlopu pracownika nie może być niższy niż 20 lub 26 dni na dany rok kalendarzowy.

Wykształcenie a wymiar urlopu wypoczynkowego

Wymiar urlopu wypoczynkowego uzależniony jest – jak już zostało to określone – od stażu pracy oraz wykształcenia danego pracownika. Do stażu urlopowego wlicza się czas nauki, ale nie w sposób proporcjonalny w stosunku do lat poświęconych na edukację.

Przeliczniki lat nauki na staż urlopowy zostały przedstawione w poniższej tabeli:

Rodzaj ukończonej szkoły	Okres nauki zaliczany do stażu urlopowego
zasadnicza lub inna równorzędna szkoła zawodowa	przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata
średnia szkoła zawodowa	przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat
średnia szkoła zawodowa dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych	5 lat
średnia szkoła ogólnokształcąca	4 lata
szkoła policealna	6 lat
szkoła wyższa	8 lat

Ukończenie studiów na poziomie licencjata bądź inżyniera jest tożsame z ukończeniem studiów magisterskich.

Przykład 1.

Anna ukończyła studia licencjackie na kierunku zarządzanie i finanse na uczelni wyższej. Jaki będzie miała staż urlopowy?

Po obronie staż urlopowy Anny wyniesie 8 lat.

Przykład 2.

Marek w 2021 roku obronił tytuł inżyniera, następnie w 2023 roku zakończył studia magisterskie. Jaki będzie miał staż urlopowy?

Marek tak samo jak Anna posiada 8-letni staż urlopowy.

Staż urlopowy – co jeszcze do niego zaliczamy?

Ustalając staż urlopowy pracownika, bierze się pod uwagę nie tylko jego okresy zatrudnienia na podstawie umowy pracę czy okres nauki. Do stażu urlopowego zaliczane są również okresy takie jak m.in.:

okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
prowadzenie indywidualnego gospodarstwa rolnego,
zatrudnienie u pracodawców zagranicznych,
odbywanie czynnej służby wojskowej,
pełnienie zawodowej służby wojskowej.

Do stażu urlopowego nie wlicza się natomiast okresu prowadzenia własnej działalności gospodarczej, niezależnie od tego, jak długo była prowadzona oraz jaki miała charakter.

Okres prowadzenia własnej działalności gospodarczej nie wlicza się do stażu urlopowego.

Do stażu urlopowego nie wlicza się również okresów zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych. Ważne jest również to, że jeśli okresy nauki i zatrudnienia na podstawie stosunku pracy łączą się, wówczas do ustalenia stażu urlopowego wybiera się tylko ten okres, który jest korzystniejszy dla pracownika.

Przykład 3.

Tomasz w roku 2010 podjął naukę na uczelni wyższej. 30.06.2015 roku obronił tytuł magistra. W trakcie studiów Tomasz zdecydował się podjąć pracę zarobkową – od 2013 roku łączył naukę z pracą na etacie. Po obronie Tomasz kontynuował pracę na podstawie umowy o pracę aż do końca 2016 roku, natomiast 1 stycznia 2017 roku zarejestrował własną działalność gospodarczą. Ze względu na słabe wyniki firmy Tomasz zdecydował się zamknąć działalność 31 maja 2023 roku i podjąć pracę na etacie u zewnętrznego pracodawcy. Jaki będzie miał staż urlopowy?

Wymiar urlopu wypoczynkowego Tomasza w nowej pracy wyniesie 20 dni. Jego staż urlopowy na dzień 1 czerwca 2023 roku wynosi:

8 lat – z tytułu ukończenia studiów magisterskich,
1,5 roku – za pracę na etacie (po ukończonych studiach).

Okresy łączenia pracy z edukacją w kontekście stażu urlopowego nie sumują się. Dodatkowo okres prowadzenia działalności gospodarczej nie wlicza się do stażu urlopowego, przez co Tomasz dopiero po przepracowaniu 6 miesięcy na etacie zyska prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego.

Zgodnie z powyższym, jeżeli przed rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej przysługiwał wymiar urlopu wypoczynkowego w wysokości 20 dni, to po powrocie do zatrudnienia na podstawie umowy o pracę wymiar urlopu wypoczynkowego będzie taki sam, jak przed okresem samozatrudnienia.

Podsumowując, do stażu urlopowego wlicza się głównie okres pracy na podstawie umowy o pracę. Prowadzenie działalności czy wykonywanie czynności w związku z podpisaniem umowy cywilnoprawnej nie wpływają na wymiar urlopu wypoczynkowego.

Polecamy:

Jakie otrzymam wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy na przełomie miesięcy?