Świadczenia opieki zdrowotnej. Kto może korzystać poza kolejnością?
Świadczenia opieki zdrowotnej w Polsce w opinii wielu osób pozostawiają wiele do życzenia. Najwięcej emocji budzi fakt oczekiwania na wizytę u lekarza, badanie czy zabieg. Nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że przewidziano wyjątki, kiedy to określone osoby mogą korzystać z tych świadczeń poza kolejnością.
Świadczenia opieki zdrowotnej - zakres finansowania ze środków publicznych
Ubezpieczeni mają prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, których celem jest zachowanie zdrowia, zapobieganie chorobom i urazom, wczesne wykrywanie chorób, leczenie, pielęgnacja oraz zapobieganie niepełnosprawności i jej ograniczanie.
- podstawowej opieki zdrowotnej;
- ambulatoryjnej opieki specjalistycznej;
- leczenia szpitalnego;
- opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień;
- rehabilitacji leczniczej;
- świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej;
- leczenia stomatologicznego;
- lecznictwa uzdrowiskowego;
- zaopatrzenia w wyroby medyczne na zlecenie osoby uprawnionej oraz ich naprawy;
- ratownictwa medycznego;
- opieki paliatywnej i hospicyjnej;
- świadczeń wysokospecjalistycznych;
- programów zdrowotnych;
- leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych dostępnych w aptece na receptę;
- programów lekowych;
- leków stosowanych w chemioterapii;
- leków nieposiadających pozwolenia na dopuszczenie do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, sprowadzanych z zagranicy na warunkach i w trybie określonym w ustawie – Prawo farmaceutyczne, pod warunkiem że w stosunku do tych leków wydano decyzję o objęciu refundacją na podstawie ustawy o refundacji;
- ratunkowego dostępu do technologii lekowych;
- środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego sprowadzonych z zagranicy na warunkach i w trybie określonym ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia, pod warunkiem że w stosunku do tych środków wydano decyzję o objęciu refundacją na podstawie ustawy o refundacji;
- stwierdzenia, że stan zdrowia osoby, która udzieliła pełnomocnictwa pocztowego do odbioru przesyłek pocztowych w placówce pocztowej, uniemożliwia lub w znacznym stopniu utrudnia osobiste odebranie pisma w placówce pocztowej.
Świadczenia opieki zdrowotnej - kto może z nich korzystać poza kolejnością?
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wskazuje katalog podmiotów, które są uprawnione do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach.
- kobiety w ciąży;
- świadczeniobiorców do 18. roku życia, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, na podstawie zaświadczenia lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, posiadającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, pediatrii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej;
- świadczeniobiorców posiadających orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności;
- świadczeniobiorców posiadających orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji;.
- osoby posiadające tytuł Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi, które przedstawią legitymację Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi;
- inwalidów wojennych i wojskowych;
- żołnierzy zastępczej służby wojskowej;
- cywilne niewidome ofiary działań wojennych;
- kombatantów;
- działaczy opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych;
- osoby deportowane do pracy przymusowej;
- uprawnionych żołnierzy lub pracowników, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%;
- weteranów poszkodowanych, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%;
- dawców krwi, którzy oddali co najmniej 3 donacje krwi lub jej składników, w tym osocza po chorobie COVID-19, na podstawie stosownego zaświadczenia potwierdzającego ten fakt;
- żołnierzy zawodowych i żołnierzy zawodowych zajmujących stanowiska służbowe o szczególnych właściwościach lub warunkach pełnienia służby wymagającej szczególnych predyspozycji zdrowotnych w przypadku korzystania ze świadczeń w podmiotach leczniczych, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej oraz przez niego nadzorowanych;
- żołnierze pełniący terytorialną służbę wojskową w przypadku korzystania ze świadczeń udzielanych w podmiotach leczniczych, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej oraz przez niego nadzorowanych;
- osoby, które legitymują się zaświadczeniem potwierdzającym następstwa zdrowotne spowodowane przez zdarzenie medyczne i okres ich przewidywanego trwania przez okres wskazany w tym zaświadczeniu, nie dłużej niż 5 lat od dnia wydania zaświadczenia.
Przykład 1.
Czy pani Anna, która ma znaczny stopień niepełnosprawności potwierdzony stosownym orzeczeniem, ma prawo korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością?
Oczywiście, ma ona do tego prawo, musi jednak okazać to orzeczenie w rejestracji danego podmiotu medycznego.
Honorowy Dawca Krwi – kto może nim być?
Z chwilą pierwszego oddania krwi lub jej składnika osoba otrzymuje tytuł Honorowego Dawcy Krwi i legitymację to potwierdzającą, wydaną przez jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi, w której dawca krwi oddał krew lub jej składniki.
Tytuł Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi III stopnia i brązowa odznaka honorowa Zasłużony Honorowy Dawca Krwi III stopnia przysługuje w przypadku kobiet, które oddały w dowolnym okresie co najmniej 5 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników, oraz mężczyznom, którzy oddali w dowolnym okresie co najmniej 6 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników.
Tytuł Zasłużony Honorowy Dawca Krwi II stopnia i srebrna odznaka honorowa Zasłużony Honorowy Dawca Krwi II stopnia przysługuje kobiecie, która oddała w dowolnym okresie co najmniej 10 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników, oraz mężczyznom, którzy oddali w dowolnym okresie co najmniej 12 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników.
Tytuł Zasłużony Honorowy Dawca Krwi I stopnia i złota odznaka honorowa Zasłużony Honorowy Dawca Krwi I stopnia przysługuje kobietom, które oddały w dowolnym okresie co najmniej 15 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników, oraz mężczyznom, którzy oddali w dowolnym okresie co najmniej 18 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników.
Kombatanci
Kombatantem zgodnie z Ustawą z dnia 24 stycznia 1991 roku o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego jest osoba, która brała udział w wojnach, działaniach zbrojnych i powstaniach narodowych, wchodząc w skład formacji wojskowych lub organizacji walczących o suwerenność i niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej.
Za działalność kombatancką uznaje się:
- pełnienie służby wojskowej w Wojsku Polskim lub w polskich formacjach wojskowych przy armiach sojuszniczych podczas działań wojennych prowadzonych na wszystkich frontach przez Państwo Polskie;
- pełnienie służby w polskich podziemnych formacjach i organizacjach, w tym w działających w ramach tych organizacji oddziałach partyzanckich w okresie wojny 1939–1945;
- pełnienie służby wojskowej w armiach sojuszniczych, a także w sojuszniczych organizacjach ruchu oporu w okresie wojny 1939–1945, z wyjątkiem formacji Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (NKWD) oraz innych specjalnych formacji, które prowadziły działalność przeciwko ludności polskiej;
- pełnienie służby w polskich podziemnych formacjach wojskowych lub organizacjach niepodległościowych na terytorium Państwa Polskiego w jego granicach sprzed 1 września 1939 roku oraz w granicach powojennych w okresie od wkroczenia armii Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) do 21 października 1963 roku, jeżeli były to formacje lub organizacje stawiające sobie za cel niepodległość i suwerenność Rzeczypospolitej;
- uczestniczenie w walkach w jednostkach Wojska Polskiego oraz zmilitaryzowanych służbach państwowych z oddziałami Ukraińskiej Powstańczej Armii oraz grupami Werwolfu;
- uczestniczenie w tzw. Niszczycielskich Batalionach („Istriebitielnych Batalionach”) na dawnych ziemiach polskich w województwach: lwowskim, stanisławowskim, tarnopolskim i wołyńskim w obronie ludności polskiej przed ukraińskimi nacjonalistami, w latach 1944–1945.
Stopień niepełnosprawności uprawniający do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością
Znaczny stopień niepełnosprawności na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych otrzyma osoba z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolna do pracy albo zdolna do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagająca, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Świadczenia opieki zdrowotnej poza kolejnością - jak wygląda to w praktyce?
Skorzystanie z przywileju uzyskania świadczenia zdrowotnego finansowanego ze środków publicznych poza kolejnością obejmuje świadczenia opieki zdrowotnej w szpitalach i świadczenia specjalistyczne w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej.
Jeżeli udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej nie jest możliwe w dniu zgłoszenia, świadczeniodawca wyznacza inny termin poza kolejnością przyjęć wynikającą z prowadzonej przez niego listy oczekujących, z zastrzeżeniem, że świadczenie z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej nie może być udzielone później niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.
Świadczenia opieki zdrowotnej - kto może z nich korzystać poza kolejnością? Podsumowanie
Podsumowując, świadczenia opieki zdrowotnej, z których można korzystać poza kolejnością są przywilejem określonych osób. Informacja o uprawnieniach powinna być wywieszona w miejscach rejestracji pacjentów. W określonych przypadkach wymagane są dokumenty potwierdzające prawo do uprawnień.
