Świadectwo pracy - podstawowe informacje
Konieczność wydania świadectwa pracy powstaje na skutek rozwiązania umowy o pracę bądź wygaśnięcia stosunku pracy. Pracodawca ma bezwzględny obowiązek wydać świadectwo pracy. Wykonanie powyższego obowiązku musi nastąpić niezwłocznie i nie może być uzależnione od uprzedniego rozliczenia się pracownika z pracodawcą.
Świadectwo pracy - Podstawa prawna
Zasady wystawiania, korygowania i treści świadectwa pracy wynikają z przepisów Kodeksu pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141) oraz z rozporządzeń Ministra Rodziny, Pracy I Polityki Społecznej.
Co zawiera świadectwo pracy?
Świadectwo pracy zawiera niezbędne informacje, które dotyczyły stosunku pracy. We wzorze, który jest załącznikiem do wyżej wymienionego rozporządzenia, wskazane są elementy, które powinny bezwzględnie być wymienione w świadectwie pracy. Zalicza się do nich wskazanie:
- okresu wykonywanej pracy,
- rodzaju wykonywanej pracy,
- zajmowanych stanowisk,
- okresów wykonywania pracy tymczasowej jeżeli taka miała miejsce z wyszczególnieniem podmiotów dla których była realizowana,
- sposobu ustania stosunku pracy,
- ilości wykorzystanego w danym roku kalendarzowym urlopu wypoczynkowego, urlopu na żądanie, wykorzystanych dni opieki nad dzieckiem zgodnie z art. 188 Kodeksu pracy. Informacje te podaje się zawsze w dniach i godzinach,
- inne informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego w tym między innymi wymienienie okresów przebywania na zwolnieniu lekarskim i otrzymaniu z tego tytułu wynagrodzenia chorobowego,
- okresów nieskładkowych, czyli takich, za które nie były odprowadzane składki społeczne,
- informacji o zajęciu wynagrodzenia za pracę w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym.
Dodatkowe informacje, które może, ale nie musi zawierać świadectwo pracy
Ponadto, tylko na żądanie pracownika, w świadectwie pracy należy podać informacje o wysokości i składnikach wynagrodzenia oraz o uzyskanych kwalifikacjach. Kopię tego dokumentu przechowuje się w aktach osobowych pracownika. Nie może ono zawierać elementów oceniających go.
Kiedy należy wydać świadectwo pracy?
W zawiązku ze zmianami KP od dnia 07.09.2019 roku pracodawca, w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy, ma obowiązek wydać pracownikowi świadectwo pracy w dniu, w którym następuje ustanie stosunku pracy. Gdy z przyczyn obiektywnych pracodawca nie jest w stanie przekazać pracownikowi lub osobie przez niego upoważnionej świadectwa w tym terminie, jest zobowiązany wysłać pracownikowi dokument na ostatni znany mu adres pracownika w ciągu 7 dni.
Świadectwo pracy a śmierć pracownika
W razie śmierci pracownika z wnioskiem o wydanie przez pracodawcę świadectwa pracy może wystąpić członek rodziny zmarłego pracownika, a także inna osoba będąca jego spadkobiercą.
Odpowiedzialność pracodawcy za niedopełnienie obowiązku wydania świadectwa pracy i roszczenia pracownika z tym związane
Jeżeli pracodawca zaniechał obowiązku wydania świadectwa pracy, pracownikowi przysługuje roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracodawcę wskutek niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy. Odszkodowanie, o którym mowa wyżej, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy z tego powodu, nie dłuższy jednak niż 6 tygodni. Pracownik będzie mógł skutecznie dochodzić powyższego odszkodowania pod warunkiem, że niedopełnienie przez pracodawcę obowiązku wydania świadectwa pracy było przyczyną nieuzyskania przez pracownika innego zatrudnienia.
Pracownik może również starać się o odszkodowanie z tytułu naprawienia innych - niż utrata zarobków - wynikłych z niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy szkód. Pracownik może dochodzić swych praw na gruncie przepisów prawa cywilnego. Odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy w tym zakresie oparta jest na zasadzie winy, a jej przesłankami są obiektywna bezprawność działania lub zaniechania dłużnika (czyli pracodawcy), polegające na niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu zobowiązania (terminowego wydania świadectwa pracy), wina sprawcy oraz pozostająca w związku z opisanym zachowaniem strony szkoda wierzyciela (tutaj pracownika) - Wyrok Sądu Najwyższego z 12 maja 2011 r., sygn. akt I PK 203/10.
