Poradnik Pracownika

Ubezpieczenie nieruchomości od powodzi i innych klęsk żywiołowych

Polisy ubezpieczeniowe obejmujące prywatne nieruchomości nie są w Polsce obowiązkowe. W praktyce oznacza to, że właściciele mogą ubezpieczyć swój dom lub mieszkanie, kiedy tylko chcą. Polisa może jednak zawierać w sobie szereg różnych warunków – nie każde ubezpieczenie nieruchomości będzie ją chroniło od powodzi i innych klęsk żywiołowych. Jak i gdzie wykupić ubezpieczenie nieruchomości od powodzi i innych klęsk żywiołowych? W artykule szczegóły!

Polisa ubezpieczeniowa

Umowa ubezpieczenia została dokładnie uregulowana w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z treścią art. 805 § 1 i 2 kc przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

  • przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
  • przy ubezpieczeniu osobowym – umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Umowa ubezpieczenia tylko pozornie chroni określone mienie i życie. W praktyce nie stanowi ona bariery przed zagrożeniem lub zniszczeniem, lecz pomaga zniwelować skutki takiego zdarzenia pod kątem finansowym. Innymi słowy, umowa ubezpieczenia jest formą gwarancji, że w przypadku całkowitego lub częściowego zniszczenia przedmiotu polisy, ubezpieczony otrzyma stosowne odszkodowanie pieniężne i stąd łatwiej będzie mu naprawić zaistniałą szkodę.

Wyrok SA w Warszawie z 22 września 2020 roku (sygn. akt V ACa 655/19) Przepis art. 808 § 4 kc nie wprowadza obowiązku zapoznawania ubezpieczonego z treścią całej umowy, lecz obowiązek udzielenia informacji pozwalających ubezpieczonemu na realizację jego powinności wynikających z umowy w celu uniknięcia ewentualnych zarzutów ze strony ubezpieczyciela.

Umowy ubezpieczeniowe, których przedmiotem są nieruchomości, należą do jednych z bardziej popularnych polis w naszym kraju, tuż obok OC, AC oraz ubezpieczeń na życie. Umowy tego rodzaju mogą obejmować każdy rodzaj nieruchomości – gruntową, budynkową oraz lokalową, a co ważniejsze – mogą także dotyczyć bardzo zróżnicowanego zakresu ochrony.

Ubezpieczenie nieruchomości może dotyczyć np. zalania, spalenia, okradzenia, zawalenia, wybuchu gazu lub innych substancji. Firmy ubezpieczeniowe mogą przygotować polisę skrojoną pod wymogi ubezpieczonego, tak aby zagwarantować mu prawo do odszkodowania, jeśli nieruchomość zostanie zniszczona wskutek zaistnienia odpowiedniego zdarzenia wywołującego szkodę.

Bardzo ważne jest, aby przed podpisaniem jakiejkolwiek polisy ubezpieczenia nieruchomości dowiedzieć się, jakie są dokładne warunki danej umowy i od czego zależeć będzie wypłata ewentualnego odszkodowania. Niejednokrotnie zdarzały się przypadki, w których ubezpieczony liczył na wypłatę pieniędzy za powstałą szkodę, jednak ostatecznie nigdy ich nie otrzymał, bo zdarzenie wywołujące szkodę nie znajdowało się na liście zdarzeń, które uprawniały do otrzymania jakiejkolwiek rekompensaty finansowej. Ubezpieczyciele w bardzo przemyślany sposób konstruują warunki polisy, tak aby każde odchylenie od konkretnego zapisu umownego przekreślało szanse na uzyskanie pieniędzy.

Przykład 1.

Michał zawarł umowę ubezpieczenia swojego mieszkania od pożaru i zalania. Po pół roku jego nieruchomość została przypadkiem zaprószona ogniem przez jednego z domowników, wykutego czego znaczna jej część spłonęła, niszcząc większą część dobytku Michała. W polisie ubezpieczeniowej widniał zapis, że odszkodowanie nie zostanie wypłacone, gdy pożar zostanie wywołany przez osobę znajdującą się w mieszkaniu. W tej sytuacji Michał niestety nie otrzyma żadnej rekompensaty pieniężnej, ponieważ pożar został wywołany przez jego żonę, która w danej chwili znajdowała się w mieszkaniu. Gdyby pożar został spowodowany innymi czynnikami, np. zwarciem instalacji elektrycznej lub działaniem sąsiadów, Michał otrzymałby odszkodowanie.

Ubezpieczenie od powodzi i klęsk żywiołowych

Nieruchomości mogą być ubezpieczane od powodzi i innych klęsk żywiołowych, takich jak tajfuny, wichury, grad, śnieżyce, burze, zawalenia się drzew. W zdecydowanej większości przypadków takie polisy dotyczą domów, budynków gospodarczych, piwnic i mieszkań, które znajdują się na parterach lub pierwszych piętrach budynków. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie temu, aby właściciel lokalu mieszkalnego znajdującego się na ostatnim piętrze wieżowca również ubezpieczył tę nieruchomość od powodzi, jednak w praktyce takie sytuacje należą do rzadkości.

Ubezpieczenia od powodzi i klęsk żywiołowych są bardzo zróżnicowane. Właściciel może wybrać tylko jeden rodzaj sił przyrody, które stanowią zagrożenie dla jego nieruchomości, może jednak wybrać także i cały pakiet ochronny. Wiele w tej kwestii zależy tak naprawdę od położenia budynku, domu lub mieszkania – jeśli będą to tereny blisko rzek, jezior lub morza, ubezpieczenie od powodzi będzie rozsądną decyzją (szczególnie, jeśli do powodzi dochodziło już na danym terenie). Z kolei jeśli nieruchomość jest położona w górach i blisko lasów lub innych skupisk drzew, to dobrym rozwiązaniem będzie polisa od nieszczęśliwych następstw silnie wiejących wiatrów.

Co ciekawe, ubezpieczenie nieruchomości od powodzi nie powinno być nigdy utożsamiane z zalaniem. W tym pierwszym przypadku mamy bowiem do czynienia z działaniem sił natury, niezależnych od woli człowieka i bardzo trudnych do kontrolowania (nadmierne opady atmosferyczne, topienie się lodu lub śniegu, tworzenie się zatorów lodowych, spływ wody po zboczach lub stokach, podwyższenie poziomu wód stojących lub płynących). Zalanie powinno być z kolei rozpatrywane jako wypadek spowodowany działaniem człowieka – bezpośrednim lub pośrednim (np. zniszczenie instalacji wodno-kanalizacyjnej, pozostawienie odkręconej wody w mieszkaniu). Polisy związane z klęskami żywiołowymi, a więc także i powodzią, dotyczą co do zasady sytuacji, w których człowiek może niewiele zdziałać i jest podatny na ogromne siły przyrody.

Co obejmuje ubezpieczenie nieruchomości od powodzi i innych klęsk żywiołowych?

Omawiane ubezpieczenie nieruchomości nie musi obejmować wyłącznie samego mieszkania , tj. jej modelu konstrukcyjnego wraz ze ścianami, piwnicą, dachem czy konkretnymi pomieszczeniami. Polisa może zostać tak skonstruowana, że będzie chroniła także i mienie znajdujące się wewnątrz domu, budynku lub mieszkania. Co ważne, również ogródki działkowe mogą zostać objęte stosownym ubezpieczeniem – jest to ważne chociażby dla rolników, którzy wskutek działania niszczących sił przyrody mogą doznać ogromnych strat w swoich uprawach.

Każde towarzystwo ubezpieczeniowe oferuje inny zakres ochrony, stąd tak ważne jest uprzednie sprawdzenie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (OWU) przed podpisaniem jakiejkolwiek polisy. Mimo że pracownicy konkretnej firmy ubezpieczeniowej nie powinni kłamać, zdarza się, że często zapominają (przypadkowo lub nie) o podaniu informacji dotyczących odmowy wypłaty odszkodowania ubezpieczonemu. Nie wolno im jednak odmówić przedstawienia OWU na wyraźne żądanie klienta – samodzielna analiza zapisów umownych jest więc w takich wypadkach wręcz niezbędna.

Ile kosztuje ubezpieczenie nieruchomości od powodzi i klęsk żywiołowych?

Cena każdej polisy ubezpieczeniowej jest uzależniona od wielu różnych zmiennych – im większa wartość danej nieruchomości i szerszy zakres ochrony (tj. wskazanie większej ilości różnych czynników przyrodniczych, które mogą wywołać szkodę), tym droższe będzie całe ubezpieczenie. Nie bez znaczenia jest także okres ubezpieczenia, który może wynosić od roku nawet do kilku czy kilkunastu lat (dłuższa umowa umożliwia uzyskanie upustów w składkach). Ubezpieczyciele biorą pod uwagę także strefy zagrożenia i prawdopodobieństwo wystąpienia klęski żywiołowej. W praktyce funkcjonują specjalne mapy, na których pozaznaczane są obszary szczególnie podatne na powodzie, wichury, burze i inne zdarzenia pogodowe. Usytuowanie nieruchomości w takim miejscu praktycznie zawsze wiąże się z koniecznością zapłaty wyższych składek ubezpieczeniowych – ryzyko powstania szkody, a co za tym idzie wypłaty odszkodowania, jest po prostu zbyt duże dla ubezpieczyciela i musi on dbać o swoje interesy.

Koszt ubezpieczenia nieruchomości każdorazowo obliczany jest indywidualnie. W internecie istnieją jednak specjalne kalkulatory ubezpieczeniowe, dzięki którym potencjalny klient może samodzielnie sprawdzić orientacyjne koszty interesującej go polisy – odpada zatem konieczność umawiania się na wizytę z przedstawicielem ubezpieczeniowym.

Podsumowanie - ubezpieczenie nieruchomości

Ubezpieczenie nieruchomości od powodzi i innych klęsk żywiołowych jest całkowicie dobrowolną umową, którą może zawrzeć właściciel gruntu, budynku lub lokalu. Polisa obejmuje jednak zdarzenia wywołane działaniem sił przyrody – niezależne od woli człowieka. Koszt ubezpieczenia zależy od wielu różnych czynników – im większe będzie ryzyko powstania szkody na skutek klęsk żywiołowych, tym droższa będzie dana umowa.