Poradnik Pracownika

Deweloperski Fundusz Gwarancyjny a ochrona zakupu nieruchomości

W celu ochrony nabywców nieruchomości na rynku pierwotnym utworzono Deweloperski Fundusz Gwarancyjny. Jest to specjalnie wyodrębniony rachunek w Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym, na którym zdeponowane są określone środki oraz składki wpłacane przez deweloperów.

Skąd pochodzą środki na Deweloperski Fundusz Gwarancyjny?

Środki Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego stanowią:

  1. składki wpłacane przez deweloperów,
  2. odsetki od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym Funduszu oraz przychodów z lokat środków Funduszu,
  3. roszczenia o zwrot wypłaconych nabywcy kwot wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia dokonania przez Fundusz zwrotu wpłat lub kwot,
  4. wpływy z tytułu zaspokojenia się z masy upadłościowej w przypadku
  5. środki uzyskane przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny z pożyczek i kredytów na rzecz Funduszu,
  6. inne wpływy.

Obowiązek wpłaty składek na Deweloperski Fundusz Gwarancyjny przez deweloperów

Obecnie deweloperzy obowiązani są dokonywać wpłat składek na Deweloperski Fundusz Gwarancyjny. Składki te nie podlegają zwrotowi.

Wysokości składki na Fundusz stanowi wartość wpłaty dokonanej przez nabywcę na mieszkaniowy rachunek powierniczy w związku z realizacją:

  • umowy deweloperskiej;
  • umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia własności tego lokalu oraz praw niezbędnych do korzystania z tego lokalu na nabywcę;
  • umowy przeniesienia na nabywcę własności lokalu mieszkalnego oraz praw niezbędnych do korzystania z tego lokalu;
  • umowy przeniesienia na nabywcę własności nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym lub użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego stanowiącego odrębną nieruchomość lub przeniesienia ułamkowej części własności tej nieruchomości wraz z prawem do wyłącznego korzystania z części nieruchomości służącej zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych;
  • umowy zawartej między nabywcą a deweloperem, w których deweloper zobowiązuje się do wybudowania budynku i przeniesienia własności lokalu użytkowego, przeniesienia własności lokalu użytkowego, wybudowania budynku i przeniesienia ułamkowej części własności lokalu użytkowego.

W przypadku przekazania na rachunek powierniczy opłaty uiszczonej w związku z zawarciem umowy rezerwacyjnej podstawą wyliczenia wysokości składki jest wartość wpłaty dokonanej przez dewelopera.

Składka na Deweloperski Fundusz Gwarancyjny stanowi iloczyn:

  • stawki procentowej wynikającej z Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie wysokości stawek procentowych z dnia 21 czerwca 2022 roku, według których jest wyliczana kwota składki na Deweloperski Fundusz Gwarancyjny i jest to 0,45% w przypadku gdy prowadzony jest otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy, a 0,1%, gdy prowadzony jest zamknięty mieszkaniowy rachunek powierniczy, oraz
  • wartości wpłaty dokonanej przez nabywcę na mieszkaniowy rachunek powierniczy albo wartości wpłaty dokonanej przez dewelopera w przypadku przekazania. 

Składka jest należna od dnia dokonania wpłaty. Deweloper ma obowiązek wyliczyć wysokość składki i wpłacić ją w terminie 7 dni od dnia dokonania wpłaty i nie później niż przed wypłatą środków na rzecz dewelopera.

Składka odprowadzana jest do banku lub kasy prowadzących mieszkaniowy rachunek powierniczy, które następnie odprowadzają ją na rachunek Funduszu.

Kiedy możliwa jest wypłata środków przez Deweloperski Fundusz Gwarancyjny dla nabywcy?

Jeśli chodzi o ochronę kupujących nieruchomość od dewelopera, należy wskazać, że Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wypłaca środki z Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego w następujących przypadkach:

  • wydania przez sędziego-komisarza postanowienia w przedmiocie oddalenia wniosku syndyka o udzielenie zgody na dalsze prowadzenie przedsięwzięcia deweloperskiego, 
  • wydania przez sędziego-komisarza postanowienia o wyrażeniu zgody na odstąpienie od dalszego prowadzenia przedsięwzięcia deweloperskiego,
  • uprawomocnienia się postanowienia sędziego-komisarza o udzieleniu zgody na zaprzestanie dalszego prowadzenia przedsięwzięcia deweloperskiego,
  • niewydania przez sędziego-komisarza postanowienia w przedmiocie dalszego prowadzenia przedsięwzięcia deweloperskiego w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości.

Wypłata środków w przedstawionych wyżej przypadkach odbywa się po otrzymaniu z banku lub kasy prowadzących mieszkaniowy rachunek powierniczy informacji o:

  1. upadłości dewelopera i niekontynuowaniu przedsięwzięcia deweloperskiego przekazanej przez syndyka;
  2. wysokości środków zwróconych nabywcy z mieszkaniowego rachunku powierniczego;
  3. pozostałej do wypłacenia na rzecz nabywcy wysokości środków stanowiących różnicę między wysokością środków wpłaconych przez nabywcę na mieszkaniowy rachunek powierniczy a wysokością środków zwróconych nabywcy przez bank lub kasę z mieszkaniowego rachunku powierniczego;
  4. imieniu (imionach) i nazwisku oraz numerze PESEL nabywcy, a w przypadku osoby, której numer PESEL nie został nadany – dacie urodzenia oraz serii, numerze i nazwie dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwie państwa, które wydało ten dokument.

Bank lub kasa prowadzące mieszkaniowy rachunek powierniczy przed przekazaniem tych informacji dokonują wypłaty środków nabywcy na zasadach określonych w przepisach Ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe poprzez wypłatę środków znajdujących się na rachunku powierniczym po zawiadomieniu banku lub kasy przez syndyka. 

Przykład 1. 

Czy pan Roman otrzyma zwrot wpłaconych na rachunek powierniczy środków w wysokości 500 000 zł prowadzony dla dewelopera, który miał wybudować budynek wielorodzinny, gdzie na podstawie umowy deweloperskiej miał zostać wybudowany dla niego jeden z lokali mieszkalnych, a deweloper ogłosił upadłość?

Jeżeli dodatkowo sędzia-komisarz nie wydał postanowienia w przedmiocie dalszego prowadzenia przedsięwzięcia deweloperskiego w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości, pan Roman otrzyma zwrot środków. W pierwszej kolejności powinien on otrzymać środki znajdujące się na rachunku powierniczym z banku, a brakującą różnicę między kwotą wpłaconą a kwotą zwróconą pokryje Deweloperski Fundusz Gwarancyjny.

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wypłaca środki z Funduszu w przypadku odstąpienia od umowy dotyczącej danego przedsięwzięcia przez syndyka lub przez zarządcę lub nabywcę po otrzymaniu z banku lub kasy prowadzących mieszkaniowy rachunek powierniczy informacji o:

  1. odstąpieniu nabywcy, zarządcy lub syndyka od umowy;
  2. wysokości środków zwróconych nabywcy z mieszkaniowego rachunku powierniczego;
  3. pozostałej do wypłacenia na rzecz nabywcy wysokości środków stanowiących różnicę między wysokością środków wpłaconych przez nabywcę na mieszkaniowy rachunek powierniczy a wysokością środków zwróconych nabywcy przez bank lub kasę z mieszkaniowego rachunku powierniczego;
  4. imieniu (imionach) i nazwisku oraz numerze PESEL nabywcy, a w przypadku osoby, której numer PESEL nie został nadany – dacie urodzenia oraz serii, numerze i nazwie dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwie państwa, które wydało ten dokument.

Bank lub kasa prowadzące mieszkaniowy rachunek powierniczy przed przekazaniem informacji dokonują wypłaty środków w trybie wypłaty środków z mieszkaniowego rachunku powierniczego po odstąpieniu od umowy deweloperskiej.

Deweloperski Fundusz Gwarancyjny a wniosek o wypłatę środków

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wypłaca nabywcy środki po złożeniu przez nabywcę wniosku oraz oświadczenia o wysokości środków zwróconych. 

We wniosku o wypłatę podaje się następujące dane:

  1. imię (imiona) i nazwisko nabywcy;
  2. numer PESEL nabywcy, a w przypadku osoby, której numer PESEL nie został nadany – datę urodzenia oraz serię, numer i nazwę dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwę państwa, które wydało ten dokument;
  3. adres korespondencyjny i zameldowania nabywcy;
  4. numer mieszkaniowego rachunku powierniczego oraz nazwę banku lub kasy prowadzących ten rachunek, na który nabywca dokonywał wpłat;
  5. numer rachunku oraz nazwę banku lub kasy prowadzących rachunek, na który mają zostać wypłacone środki, 
  6. klauzulę, że oświadczenie o wysokości środków zwróconych wnioskodawca składa pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. 

Możliwość weryfikacji wniosku o wypłatę środków przez Deweloperski Fundusz Gwarancyjny i termin wypłaty środków

Na podstawie przepisów prawa Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny ma możliwość zweryfikować wniosek, który składa osoba ubiegająca się o wypłatę środków z Funduszu.

Środki, które powinny trafić do nabywcy od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, powinny być wypłacone nie później niż w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku przez nabywcę.

W przypadku wypłaty środków z uwagi na odstąpienie od umowy deweloperskiej przez nabywcę w przypadku stwierdzenia przez rzeczoznawcę istnienia wady istotnej Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wypłaci nabywcy środki po uprzednim przedstawieniu przez nabywcę opinii rzeczoznawcy budowlanego potwierdzającej, że zgłoszona wada jest wadą istotną. 

Przepisy wprowadzają dopuszczalność przedłużenia ww. terminu w przypadku konieczności przeprowadzenia przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny weryfikacji wniosku do czasu uzyskania potwierdzenia, że środki mogą zostać wypłacone lub niedoboru środków w Funduszu do czasu zasilenia go środkami wystarczającymi do wypłaty nabywcy środków we wnioskowanej wysokości. Przedłużenie terminu wypłaty środków nie może trwać dłużej niż do 90 dni od dnia złożenia wniosku przez nabywcę.

Gdyby wystąpiła sytuacja niedoboru środków w Funduszu do czasu zasilenia go środkami wystarczającymi do wypłaty nabywcy środków we wnioskowanej wysokości, wówczas wnioski o wypłatę środków są realizowane zgodnie z kolejnością ich wpływu do Funduszu.

Deweloperski Fundusz Gwarancyjny i jego ewidencja - jakie dane są gromadzone?

Należy wskazać, że Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny prowadzi Ewidencję Deweloperskiego Funduszu Gwarancyjnego, w której znajdują się informacje o:

  1. deweloperach mających mieszkaniowe rachunki powiernicze,
  2. nabywcach,
  3. bankach lub kasach prowadzących mieszkaniowe rachunki powiernicze,
  4. przedsięwzięciach deweloperskich i zadaniach inwestycyjnych,
  5. umowach,
  6. mieszkaniowych rachunkach powierniczych,
  7. składkach należnych od deweloperów,
  8. wypłatach z Funduszu.

Ochrona zakupu nieruchomości a Deweloperski Fundusz Gwarancyjny - podsumowanie

Należy wskazać, że rozwiązania jakie wprowadza Deweloperski Fundusz Gwarancyjny mają na celu zabezpieczenie nabywców nieruchomości, którzy często, chcąc nabyć wymarzoną nieruchomość, wpłacają na ten cel oszczędności i zaciągają kredyty. Nie zawsze przedsięwzięcie deweloperskie dochodzi do właściwego zakończenia, a ochrona ma na celu jak najmniej problematyczne odzyskanie środków.