Jak sprawdzić czy jest się ubezpieczonym?

Zgodnie z zapisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej każdy obywatel naszego kraju – niezależnie od swojej sytuacji materialnej – ma prawo korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Równy do nich dostęp zapewniają władze publiczne. Jednakże fakt posiadania prawa do korzystania z usług służby zdrowia nie jest jednoznaczny z automatycznym zgłoszeniem do ubezpieczeń. Czy jeżeli mamy podejrzenie, że nasz pracodawca nie zgłosił nas w ZUS-ie, można to jakoś zweryfikować? Jak sprawdzić czy jest się ubezpieczonym w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych? Czy sprawdzenie ubezpieczenia wiąże się z koniecznością stawiennictwa w ZUS-ie lub NFZ? Odpowiadamy w artykule!

Obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne

W Polsce ubezpieczenia dzielimy na:

• ubezpieczenia społeczne, na które składają się ubezpieczenia:
• emerytalne,
• rentowe,
• wypadkowe,
• chorobowe,
• ubezpieczenie zdrowotne.

Jak wskazuje Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, prawo do ubezpieczenia zdrowotnego posiada każdy obywatel kraju. Aby zostać nim objętym, wystarczy spełniać pewne warunki oraz dopełnić minimum formalności.

Obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne obejmuje osoby, które:

• podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego (np. pracownicy, przedsiębiorcy, emeryci, renciści, rolnicy, uczniowie/studenci, żołnierze, funkcjonariusze różnych służb czy bezrobotni);
• są członkami rodzin osób ubezpieczonych i jednocześnie zostali zgłoszeni do ubezpieczeń.

Za członków rodziny w kontekście objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym uważa się:

• dziecko do 18. roku życia, jeśli kończy naukę, lub do 26 lat, jeśli nadal się uczy (dzieci i osoby z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności nie mają w tym przypadku ograniczeń wiekowych);
• męża/żonę (gdy pozostaje się we wspólnym gospodarstwie domowym);
• rodziców i dziadków (gdy pozostaje się we wspólnym gospodarstwie domowym).

Osoby ubezpieczone mogą złożyć u płatników składek informację o członkach rodziny, którzy powinni zostać zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego.

Podstawowym warunkiem zostania objętym ubezpieczeniem zdrowotnym jest zgłoszenie takiej chęci oraz odprowadzanie z tego tytułu składki. Płatnikami składek na ubezpieczenie zdrowotne, którzy jednocześnie dokonują zgłoszeń do tego ubezpieczenia osób ubezpieczonych, są:

• pracodawcy – za pracowników;
• szkoły – za uczniów;
• uczelnie – za studentów;
• urzędy pracy – za bezrobotnych;
• przedsiębiorcy – za siebie.

Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne

Obowiązkiem ubezpieczeniowym społecznym zostają objęte określone ustawą zasiłkową pewne grupy osób, w tym:

• pracownicy;
• wykonawcy umów agencyjnych, umów zleceń lub umów o świadczenie usług (obowiązek ubezpieczeniowy społeczny występuje w określonych warunkach, ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne);
• przedsiębiorcy i osoby współpracujące (obowiązek ubezpieczeniowy społeczny występuje w określonych warunkach, ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne);
• duchowni (ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne);
• osoby pobierające zasiłek macierzyński, zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego (obowiązek ubezpieczeniowy tylko emerytalno-rentowy);
• przebywające na urlopie wychowawczym i niemające prawa do emerytury lub renty czy innych tytułów do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (obowiązek ubezpieczeniowy tylko emerytalno-rentowy);
• pobierające świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna (obowiązek ubezpieczeniowy tylko emerytalno-rentowy);
• członkowie rady nadzorczej pobierający wynagrodzenie za pełnienie tej funkcji (obowiązek ubezpieczeniowy tylko emerytalno–rentowy).

*Standardowa stopa procentowa składki na ub. wypadkowe obowiązująca od 1 kwietnia 2018 roku

Jak sprawdzić czy jest się ubezpieczonym?

Weryfikacja statusu osoby ubezpieczonej może odbyć się na różne sposoby. Poniżej przedstawiamy, gdzie zdobyć potrzebne informacje.

Jak sprawdzić czy jest się ubezpieczonym osobiście?

Jak sprawdzić czy jest się ubezpieczonym w ZUS-ie? Każda osoba ma prawo pójść do lekarza lub pielęgniarki w przychodni, która ma podpisaną umowę z NFZ, i podać swój nr PESEL w celu uzyskania informacji o ubezpieczeniu. Jeżeli dana osoba wyświetli się w systemie eWUŚ na zielono, oznacza to, że jest objęta ubezpieczeniem zdrowotnym. Wyświetlanie się na czerwono sygnalizuje brak zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego oraz nieodprowadzanie składek na poczet tego ubezpieczenia.

W przypadku gdy potwierdzi się informacja o braku posiadania ubezpieczenia zdrowotnego, należy jak najszybciej zweryfikować, z czego taki stan wynika – zazwyczaj jest to kwestia błędów po stronie płatnika składek bądź niekompletnej dokumentacji.

Pracownicy niezgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego powinni zasygnalizować ten problem swoim pracodawcom, natomiast emeryci, renciści, uczniowie czy studenci muszą kierować się z tą sprawą bezpośrednio do ZUS-u, pamiętając o zabraniu ze sobą dokumentów potwierdzających prawo do ubezpieczeń. Bezrobotni w omawianym temacie powinni zgłosić się do urzędu pracy.

Jak sprawdzić czy jest się ubezpieczonym online?

Każda osoba, która ukończyła 13. rok życia oraz potwierdzi swoją tożsamość, może założyć konto na ZUS PUE.

Platforma Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) to system internetowy, który zapewnia dostęp do usług świadczonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w wersji online.

Użytkownik PUE ZUS po zalogowaniu się do systemu może sprawdzić, czy płatnik składek zgłosił go do ubezpieczeń. W systemie można także znaleźć informacje na temat aktualnej przynależności ubezpieczonego do NFZ oraz danych o członkach rodziny zgłoszonych do ubezpieczenia zdrowotnego.

W formie online swój status ubezpieczenia można również zweryfikować z wykorzystaniem konta online w tzw. „ZIP-ie”, czyli Zintegrowanym Informatorze Pacjenta.

ZIP to bezpłatna platforma, do której dostęp uzyskuje się po osobistym złożeniu wniosku o wydanie danych dostępowych w Wojewódzkim Oddziale NFZ lub przez internet na stronie zip.nfz.gov.pl. Poprzez ZIP użytkownik zyskuje dostęp do wszystkich swoich świadczeń z ostatnich lat, które odbyły się w ramach NFZ.

Dodatkowo status ubezpieczeniowy można sprawdzić za pomocą platformy eWUŚ (Elektroniczna Weryfikacja Uprawnień Świadczeniobiorców). Jest to system umożliwiający potwierdzenie prawa pacjenta do świadczeń oferowanych w ramach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Dostęp do tej platformy zyska osoba, który przy rejestracji poda swój numer PESEL i potwierdzi tożsamość jednym z wymienionych dokumentów:

• dowodem osobistym;
• paszportem albo prawem jazdy;
• w przypadku dzieci objętych obowiązkiem szkolnym (do 18 lat) – aktualną legitymacją szkolną.

Jak sprawdzić czy jest się ubezpieczonym w ZUS-ie? Sposobów jest kilka. Możliwości weryfikacji tej kwestii zostały poszerzone wraz z intensywnym rozwojem nowoczesnych technologii oraz cyfryzacją urzędów.