Operator koparki – jak nim zostać?

Operator koparki lub innych maszyn budowlanych to obecnie zawód, który jest deficytowy. Operator takich maszyn bez trudu znajdzie pracę w całej Polsce, jednak wcześniej musi zdobyć uprawnienia do ich obsługi.

Operator koparki – czym się zajmuje?

Operator koparki pracuje najczęściej przy budowie i naprawie dróg. Jego praca polega głównie na:

• wykonywaniu wykopów;
• rozmieszczeniu materiałów na budowie;
• wyrównywaniu terenu;
• załadunku i przewożeniu materiałów.

Operator koparki może również oczyszczać rowy melioracyjne, budować place i drogi dojazdowe. Jednak dokładne zadania operatora zależą od tego, na jakiej maszynie wykonuje pracę. Na liście maszyn i urządzeń technicznych stosowanych przy robotach ziemnych, budowlanych i drogowych znajdują się m.in.:

• koparka jednonaczyniowa (koparka kołowa i koparka gąsienicowa);
• koparkoładowarka;
• koparkospycharka;
• koparka wielonaczyniowa;
• koparka wielonaczyniowa łańcuchowa do rowów;
• spycharka (tzw. buldożer);
• równiarka;
• zgarniarka;
• ładowarka jednonaczyniowa (ładowarka kołowa i gąsienicowa, ładowarka przegubowa, miniładowarka);
• pogłębiarka jednoczerpakowa pływająca;
• pogłębiarka wieloczerpakowa pływająca;
• pogłębiarka ssąca śródlądowa;
• palownica;
• kafar;
• urządzenie wibracyjne do pogrążania i wyrywania;
• wiertnica do kotwi;
• wiertnica dla technologii bezwykopowych.

Praca operatora wiąże się z dużą odpowiedzialną. Musi mieć on na uwadze bezpieczeństwo osób przebywających w rejonie miejsca pracy. Ponadto jest to zajęcie ryzykowne, gdyż pracuje się głównie na różnego rodzaju budowach, w którym mogą zdarzyć się wypadki.

Jak zostać operatorem koparki?

Pracę operatorów maszyn budowlanych reguluje rozporządzenie ministra gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych z późniejszymi zmianami. Aby zostać operatorem koparki, nie trzeba mieć skończonych studiów ani nawet technicznego wykształcenia. Potrzebne jest wykształcenie podstawowe, warunkiem jest także ukończone 18 lat. Natomiast operator koparki musi posiadać specjalne uprawnienia. Możliwość przystąpienia do takiego kursu daje zaświadczenie lekarskie. Konieczne jest zatem zdobycie orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania zawodu operatora.

Na rynku dostępne są takie rodzaje kursów, jak:

• operator koparek jednonaczyniowych;
• operator ładowarek jednonaczyniowych;
• operator koparkoładowarki.

Uprawnienia zdobywa się w dwóch klasach:

• I (wszystkie typy ładowarek);
• III (ładowarki o masie całkowitej do 25 ton).

Aby przystąpić do kursu i zdobyć uprawnienia, nie trzeba posiadać prawa jazdy kategorii B, jednak w praktyce jest to niezbędne. Wynika to z faktu, że tego typu maszyny przemieszczają się nie tylko na terenie budowy: czasami konieczne jest korzystanie z drogi publicznej, na której prawo jazdy trzeba mieć.

Część teoretyczna kursu obejmuje m.in. zagadnienia z zakresu:

• dokumentacji technicznej maszyn roboczych;
• bezpieczeństwa i higieny pracy przy eksploatacji maszyn roboczych;
• technologii wykonywania robót ziemnych;
• użytkowania i obsługi maszyn roboczych.

Część praktyczna szkolenia jest tak zorganizowana, aby kursant mógł nauczyć się eksploatacji maszyn w różnych warunkach terenowych i technologicznych.

Kurs kończy się egzaminem, który składa się z części teoretycznej i praktycznej. Po jego finalizacji otrzymuje się świadectwo ukończenia kursu oraz uprawnienia państwowe do wykonywania pracy operatora.

Osoby chcące rozpocząć pracę w tym zawodzie zastanawiają się, ile zapłacą za kurs. Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Ceny kursów różnią się od siebie np. w zależności od miasta, w którym przyszły operator chce się szkolić, i wynoszą 1100–2100 zł. Często jednak można ubiegać się o dofinansowanie ze środków unijnych czy urzędu i o refundację kosztów kursu. Oprócz ceny należy zwrócić szczególną uwagę na zawartość kursu. Zakup tańszego może oznaczać, że nie są w niego wliczone badania lekarskie czy książka operatora, za które i tak trzeba będzie zapłacić dodatkowo. Dobrze jest także sprawdzić, czy organizator kursu dysponuje odpowiednimi warunkami prowadzenia wykładów i parkiem maszynowym wraz z placem manewrowym. Prawo wymaga także, żeby organizator kursu zapewniał wykwalifikowaną kadrę wykładowców i oferował na odpowiednim poziomie warunki socjalne i wyposażenie dydaktyczne.

Z wykonywaniem zawodu operatora koparki wiąże się duża odpowiedzialność, dlatego pracodawcy poszukują osób z doświadczeniem. Zdarzają się jednak oferty, w których nie występuje taki wymóg. Osoba na tym stanowisku musi wykazywać się zdolnościami takimi jak:

• szybkie podejmowanie decyzji;
• precyzja;
• doskonała koncentracja;
• myślenie przestrzenne.

W pracy operatora przydatne są także podstawy fizyki, ponieważ to on decyduje, czy dana maszyna uniesie zadany ciężar i będzie w stanie wykonać dany manewr.

Na jakie zarobki może liczyć operator koparki?

Operatorzy i mechanicy sprzętu do robót ziemnych oraz operatorzy urządzeń dźwigowo-transportowych zostali wpisani na listę deficytowych zawodów budowlanych. Stało się tak, ponieważ pracodawcy oferowali w nich nie tylko niskie wynagrodzenie, ale również trudne warunki pracy. Obecnie sytuacja uległa zmianie. Wysokość zarobków na stanowisku operatora koparki waha się w zależności od tego, czy jest to praca w kraju, czy za granicą. Na wysokość wynagrodzenia mają wpływ czynniki takie jak: województwo oraz wielkość firmy, a także doświadczenie zawodowe pracownika. Pensja operatora koparki w Polsce wynosi średnio od około 3000 do 4500 zł brutto. Jednak podział wynagrodzenia zależy, jak wspomniano, głównie od doświadczenia pracownika i wielkości firmy. Najlepiej opłacani operatorzy koparki otrzymują pensję przekraczającą 7000 zł brutto. Wynagrodzenia za granicą są stanowczo wyższe i osoby na tym stanowisku mogą spodziewać się zarobków na poziomie nawet 3000 euro na rękę, czyli około 13,5 tys zł.

Operator koparki najczęściej zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę i oprócz wynagrodzenia zasadniczego może otrzymywać premię, np. od przerobu miesięcznego. Część pracowników poza pensją otrzymuje także benefity takie jak: ubezpieczenie na życie, świadczenia socjalne, bony towarowe i bony żywieniowe.

Operator koparki to zawód, w którym potrzebne są uprawnienia, a ponadto warto mieć duże doświadczenie. Zawód ten przyciąga ze względu na możliwość stosunkowo dużego wynagrodzenia. Należy jednak pamiętać, że nie jest to łatwa profesja – wymaga sprawności fizycznej i dużej odpowiedzialności.