Poradnik Pracownika
Header oprogramowania dla biur rachunkowych Header oprogramowania dla biur rachunkowych Header oprogramowania dla biur rachunkowych

Świadczenie urlopowe 2024 r. - czy pracodawca jest zobowiązany je wypłacać?

Pracuję w dużym zakładzie produkcyjnym od kilku lat. Nigdy żaden z członków załogi nie dostał od pracodawcy świadczenia urlopowego. Czy każdy pracownik może starać się o otrzymanie takiego wynagrodzenia? Czy świadczenie urlopowe jest wypłacane obowiązkowo przez każdego pracodawcę, czy można odmówić wypłaty?

Angelika, Radom

 

Zakłady pracy, które nie są zobowiązane do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, mogą zdecydować się na wypłatę świadczenia urlopowego. Wtedy prawo do otrzymania dodatkowych środków będzie miał pracownik korzystający w danym roku z urlopu wypoczynkowego przez nieprzerwany okres 14 dni kalendarzowych.

Charakterystyka świadczenia urlopowego

Świadczenie urlopowe jest formą dodatkowego wynagrodzenia, które przyjmuje charakter dofinansowania wypoczynku danego pracownika. Nie jest wypłacane z funduszu socjalnego, a co za tym idzie, należy się wszystkim pracownikom, którzy są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Prawo do świadczenia urlopowego i jego wysokość nie są w tej sytuacji uzależnione od sytuacji materialnej, rodzinnej czy zdrowotnej. Wypłata świadczenia urlopowego nie może być również uzależniona od stażu pracy.

Czy każdy pracownik może otrzymać świadczenie urlopowe?

Prawo do otrzymania dodatkowego wynagrodzenia ma pracownik, który w danym roku kalendarzowym korzysta z nieprzerwanego 14-dniowego urlopu wypoczynkowego. Co ważne, 14 dni oznacza dni kalendarzowe, a nie robocze, czyli nieistotne jest, czy w trakcie urlopu przypadło święto, ani ile dni urlopu pracownik faktycznie wykorzystał. Prawo do świadczenia ma także pracownik, który realizuje urlop w okresie wypowiedzenia.

Art. 3 ust. 5 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych Świadczenie urlopowe, o którym mowa w ust. 4, wypłaca pracodawca raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych.

Kiedy pracodawca ma obowiązek wypłacić świadczenie urlopowe?

Do wypłaty świadczeń urlopowych zobowiązany będzie pracodawca, który nie zdecydował się na założenie ZFŚS, a stan zatrudnienia w jego firmie na dzień 1 stycznia danego roku wynosi nie więcej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Zakłady pracy tworzące ZFŚS nie mają obowiązku wypłaty świadczenia urlopowego, ale w zamian za to przyznawane są pracownikom dofinansowania do wypoczynku, zwane również „wczasami pod gruszą”.

Pracodawca zatrudniający mniej niż 50 pracowników może dobrowolnie utworzyć ZFŚS lub wypłacać świadczenia urlopowe. Jednakże aby zrezygnować z założenia ZFŚS i wypłat świadczeń urlopowych, konieczne jest spełnienie wymogów formalnych podanych w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Informacja o nietworzeniu ZFŚS i niewypłacaniu świadczenia urlopowego

Przy stanie zatrudnienia niższym od 50 pełnych etatów pracodawca może zrezygnować z tworzenia ZFŚS lub wypłaty świadczenia urlopowego, jeżeli zawrze odpowiednie zapisy w układzie zbiorowym pracy bądź w regulaminie wynagradzania. Wprowadzenie takich regulacji należy uzgodnić z zakładową organizacją związkową, a jeśli w firmie nia ma takiej organizacji, to z przedstawicielami pracowników.

W sytuacji gdy w zakładzie pracy nie ma układu zbiorowego ani obowiązku wprowadzenia regulaminu wynagrodzenia, informację o rezygnacji z ZFŚS oraz wypłacania świadczenia urlopowego należy przekazać pracownikom w sposób zwyczajowo przyjęty w zakładzie pracy nie później niż do 31 stycznia. Istotne jest także to, że zatrudnieni powinni zostać powiadomieni o tym fakcie każdego roku kalendarzowego.

W przypadku gdy pracodawca do końca stycznia danego roku nie poinformuje pracowników o niewypłacaniu świadczenia urlopowego, jest zobowiązany do jego wypłaty w danym roku.

Wysokość świadczenia urlopowego w 2024 roku

Przepisy prawa regulujące wypłacanie świadczeń urlopowych nie określają ich dolnej granicy. Wskazują natomiast, że maksymalnie dodatek z okazji urlopu wypoczynkowego może wynosić równowartość odpisu na fundusz socjalny obowiązujący w danym roku kalendarzowym. Z kolei wysokość odpisu zależy od wysokości przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w drugim półroczu roku poprzedniego.

Zakładając, że wysokość świadczenia urlopowego odpowiada wysokości odpisu podstawowego na ZFŚS, to:

1) pracownikowi zatrudnionemu w normalnych warunkach przysługuje ono w wysokości:

  • 1 662,97 zł (na pełny etat),
  • 831,49 zł (na 0,5 etatu),
  • 1 247,23 zł (na 0,75 etatu),
  • 415,74 zł (na 0,25 etatu);

2) pracownikowi wykonującemu prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze przysługuje ono w wysokości:

  • 2 217,29 zł (na pełny etat),
  • 1 108,65 zł (na 0,5 etatu),
  • 1 662,97 zł (na 0,75 etatu),
  • 554,32 zł (na 0,25 etatu);

3) pracownikowi młodocianemu przysługuje ono w wysokości 221,73 zł w pierwszym roku nauki, 266,07 zł w drugim roku nauki, 310,42 zł w trzecim roku nauki.

Przykład 1.

Pani Alicja jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę w wymiarze ¼ etatu w zakładzie pracy, w którym zdecydowano się na wypłatę świadczenia urlopowego. Pracuje w tzw. normalnych warunkach. W jakiej wysokości przysługuje pani Alicji świadczenie urlopowe?

Pracownica może otrzymać świadczenie urlopowe w maksymalnej wysokości 415,74 zł.

Jeśli pracodawca w danym roku będzie wypłacał kwotę świadczenia urlopowego niższą niż wysokość odpisu na fundusz socjalny, wówczas do końca stycznia musi o tym poinformować wszystkich pracowników.

Wypłata świadczenia urlopowego

Termin wypłaty świadczenia urlopowego uregulowany został bezpośrednio w przepisach. Pracownik powinien otrzymać środki przed rozpoczęciem urlopu, a nie po powrocie z niego.

Art. 5a ustawy o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych

Wypłata świadczenia urlopowego następuje nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego, o którym mowa w ust. 5.

Przykład 2.

Pracodawca zatrudniający poniżej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty zdecydował się na wypłatę świadczeń urlopowych. Pan Franciszek korzysta z urlopu w okresie od 1 do 16 września 2023 roku. Kiedy pracodawca powinien wypłacić mu wynagrodzenie urlopowe?

Pracodawca jest zobligowany do wypłaty świadczenia urlopowego nie później niż 31 sierpnia 2023 roku.

Jeżeli pracownik zatrudniony jest w trakcie roku u dwóch pracodawców, to może zostać uprawniony do otrzymania dwóch świadczeń urlopowych. Taka sytuacja wystąpi, gdy w jednym zakładzie pracy wypłacono dodatkowe wynagrodzenie, a następnie pracownik zmienił zakład pracy i skorzystał w nim ponownie z dwutygodniowego urlopu wypoczynkowego. Będzie to miało miejsce również w przypadku pracownika zatrudnionego jednocześnie u dwóch pracodawców, którzy wypłacają świadczenie urlopowe.

Pracownik ma prawo do wypłaty świadczenia urlopowego od każdego pracodawcy, z którym pozostaje w równoległym zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę.

Oskładkowanie i opodatkowanie świadczenia urlopowego

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 21 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe świadczenie urlopowe nie podlega oskładkowaniu pod warunkiem, że:

  • wypłacane jest na podstawie art. 3 ust. 4 Ustawy z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych
  • i jego wysokość nie przekracza rocznie kwoty odpisu podstawowego określonego w ustawie o ZFŚS.

Świadczenie urlopowe nie jest jednak zwolnione z opodatkowania. W myśl art. 12 ust. 1 ustawy o pdof przychodami ze stosunku pracy są m.in. wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne. W związku z tym od wypłaconego pracownikowi świadczenia urlopowego należy pobrać zaliczkę na PIT. Przychód ten będzie uwzględniany w limicie 85 528 zł dotyczącym z przysługującego:

  • osobom do 26. roku życia;
  • rodzicom co najmniej czwórki dzieci;
  • osobom uprawnionym do otrzymywania emerytury, ale rezygnującym z jej pobierania na rzecz kontynuacji aktywności zawodowej;
  • osobom powracającym do Polski z innego kraju, w którym pracowali i mieszkali co najmniej 3 poprzednie lata.

Większość pracodawców rezygnuje z wypłat świadczenia urlopowego, bowiem jest to dla nich nadprogramowy koszt. Jeśli z początkiem roku nie dopełnią obowiązku informacyjnego, pracownik powinien otrzymać dodatkowe wynagrodzenie w kwocie określonej przepisami.