Opieka nad siostrą uprawnia do zasiłku

Zdarza się, że sami możemy pracować, bo nic nam nie dolega, ale musimy sprawować opiekę nad naszymi najbliższymi. W takim wypadku korzystamy z przysługujących świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Czy opieka nad siostrą uprawnia do zasiłku? Jakie są warunki? Odpowiedzi w poniższym artykule.

Rodzaje świadczeń pieniężnych na wypadek choroby i macierzyństwa

Świadczeniami pieniężnymi z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa są:

• zasiłek chorobowy;
• świadczenie rehabilitacyjne;
• zasiłek wyrównawczy;
• zasiłek macierzyński;
• zasiłek opiekuńczy.

Komu przysługuje zasiłek opiekuńczy?

Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa stanowi, że ubezpieczony otrzyma zasiłek opiekuńczy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:

• dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą lub choroby dziennego opiekuna sprawujących opiekę nad dzieckiem;
• dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki;
• dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą  poprzez stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne;
• chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat;
• chorym dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat;
• dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat w przypadku: porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki oraz pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą poprzez stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne;
• innym chorym członkiem rodziny.

Opieka nad siostrą uprawnia do zasiłku

W przypadku dzieci opieka należy się na dzieci własne ubezpieczonego lub jego małżonka oraz dzieci przysposobione, a także dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie.

Przykład 1.

Justyna i Julita straciły rodziców. Zamieszkują wspólnie i prowadzą razem gospodarstwo domowe. Julita jest poważnie chora i wymaga opieki. Jej siostra Justyna może opiekować się chorą siostrą i przysługiwać będzie jej prawo do zasiłku opiekuńczego.

Przykład 2.

Michał i Damian są braćmi. Zamieszkują oddzielnie. Damian wymaga opieki w związku ze zdiagnozowaniem u niego nowotworu. Nie ma rodziny poza bratem i rodzicami. Michał nie może się nim opiekować i otrzymać z tego tytuł do zasiłku opiekuńczego.

Okres przysługiwania zasiłku opiekuńczego

Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki, nie dłużej jednak niż przez okres 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dziećmi w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby niani lub dziennego opiekuna sprawujących opiekę nad dzieckiem, porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki, pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą poprzez stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne oraz opieki nad chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat.

30 dni zasiłku opiekuńczego w roku kalendarzowym przysługuje, jeżeli opieka sprawowana jest nad dziećmi chorymi legitymującymi się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat i dzieckiem legitymującymi się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat w przypadku porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki, pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą poprzez stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne.

Zasiłek opiekuńczy w wymiarze 14 dni w roku kalendarzowym przysługuje w przypadku opieki sprawowanej nad innymi członkami rodziny, czyli małżonkiem, rodzicami, rodzicem dziecka, ojczymem, macochą, teściami, dziadkami, wnukami, rodzeństwem oraz dziećmi w wieku powyżej 14 lat, jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki.

Łączny okres zasiłku opiekuńczego

Przepisy ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ograniczają okres, przez jaki przysługuje zasiłek opiekuńczy. Łącznie na opiekę nad dziećmi i innymi członkami rodziny zasiłek opiekuńczy przysługuje za okres nie dłuższy niż 60 dni w roku kalendarzowym. 

W przypadku, gdy opieka jest sprawowana wyłącznie nad chorym dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat i dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat w przypadku porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki, pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą poprzez stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne oraz innymi członkami rodziny zasiłek opiekuńczy przysługuje łącznie za okres nie dłuższy niż 30 dni w roku kalendarzowym.

Przy czym łącznie liczba dni opieki na innych członków rodziny i dziecko niepełnosprawne nie może przekroczyć 30 dni w roku kalendarzowym.

Przykład 3.

Pani Joanna ma niepełnosprawne dziecko i zamieszkuje z matką, z którą prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. Pani Joanna wykorzystała 20 dni opieki nad dzieckiem. W razie choroby matki będzie mogła otrzymać zasiłek opiekuńczy maksymalnie za 10 dni.

Kiedy zasiłek opiekuńczy nie będzie przysługiwał?

Ponadto wiedzieć należy, że zasiłek opiekuńczy nie będzie przysługiwał, jeżeli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym mogący zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny. Nie dotyczy to sytuacji, gdy opieka sprawowana jest nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat.

Przykład 4.

Michał i Damian są braćmi. Zamieszkują wspólnie z rodzicami, którzy są emerytami – Janem i Janiną. Damian wymaga opieki w związku ze zdiagnozowaniem u niego nowotworu. Michał nie będzie uprawniony zasiłku opiekuńczego, gdyż są we wspólnym gospodarstwie domowym osoby mogące opiekować się chorym.

Reasumując, opieka nad siostrą uprawnia do zasiłku przez określony czas 14 dni, pod warunkiem że nie ma innych osób mogących sprawować opiekę nad nią i zarówno chora, jak i ubezpieczony brat lub siostra pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym.