Orzekanie o zdarzeniach medycznych - postępowanie przed komisją

Choć postępy w rozwoju medycyny są niebywałe, nie każde leczenie kończy się sukcesem. Dzieje się tak z wielu powodów, a jednym z nich może być popełnienie przez lekarza lub podmiot leczniczy błędu w sztuce. W takim wypadku poszkodowanemu pacjentowi przysługuje prawo do odszkodowania za doznane straty i krzywdy. Sprawa o błąd w leczeniu nie musi jednak zakończyć się w sądzie – istnieje alternatywny sposób dochodzenia roszczeń związanych z tzw. zdarzeniami medycznymi m. in orzekanie o zdarzeniach medycznych przez komisję.

Nieprawidłowa diagnoza jest zdarzeniem medycznym

Aby dany przypadek został uznany za zdarzenie medyczne, musi spełniać warunki wskazane w przepisach ustawy o prawach pacjenta przywołanych poniżej. Z wnioskiem o ustalenie, że dane zdarzenie stanowiło zdarzenie medyczne, może wystąpić zarówno poszkodowany pacjent, jak i przedstawiciel ustawowy pacjenta (np. rodzic lub opiekun), a także spadkobiercy pacjenta w przypadku jego śmierci.

1. diagnozy, jeżeli spowodowała ona niewłaściwe leczenie albo opóźniła właściwe leczenie, przyczyniając się do rozwoju choroby,
2. leczenia, w tym wykonania zabiegu operacyjnego,
3. zastosowania produktu leczniczego lub wyrobu medycznego.

Przykład 1.

Zdarzeniem medycznym będzie np. zakażenie pacjenta wirusowym zapaleniem wątroby typu C w trakcie pobytu w szpitalu, postawienie przez lekarza błędnej diagnozy, pozostawienie w trakcie operacji ciała obcego w ciele pacjenta, przeprowadzenie zabiegu w sposób niezgodny z aktualnym stanem wiedzy medycznej.

Jeżeli poszkodowany pacjent uważa, że w toku jego leczenia doszło do nieprawidłowości i wystąpiło tzw. zdarzenie medyczne, ma prawo do obrony swoich praw, domagając się odszkodowania (za poniesione straty materialne – na przykład koszty kolejnego leczenia, utratę wynagrodzenia za pracę w okresie choroby, wydatki związane z zakupem sprzętu medycznego czy rehabilitacyjnego) lub zadośćuczynienia (za doznane straty moralne – krzywdę i cierpienie).

Jeden rok na złożenie wniosku

Możliwość złożenia wniosku jest ograniczona w czasie – wniosek do komisji powinien zostać zgłoszony w ciągu jednego roku od dnia, kiedy poszkodowany pacjent dowiedział się o zdarzeniu, maksymalnie w terminie trzech lat od dnia, w którym doszło do zdarzenia.

Przykład 2.

10 października 2021 r. Jan Kowalski przeszedł w jednym z warszawskich szpitali zabieg polegający na usunięciu wyrostka robaczkowego. Został wypisany ze szpitala w stanie dobrym. 10 grudnia 2021 r. u Jana Kowalskiego rozpoznano infekcję wirusem HCV. W ocenie pacjenta jedynym możliwym miejscem zakażenia był szpital, w którym przeszedł operację. Termin jednego roku do wniesienia wniosku rozpocznie swój bieg od momentu, w którym Jan Kowalski dowiedział się o zakażeniu, tj. od 10 grudnia 2021 r.

Jeżeli dowiedziałby się on o zakażeniu później, możliwość złożenia wniosku jest ograniczona w czasie – mogą to być maksymalnie trzy lata od dnia zdarzenia, tj. od dnia operacji będącej przyczyną zakażenia.

Co można uzyskać w toku postępowania przed komisją ds. orzekania o zdarzeniach medycznych?

Jeżeli komisja uzna, że wnioskodawca ma rację i rzeczywiście w jego sprawie wystąpiło zdarzenie medyczne, przyzna pacjentowi sumę pieniężną tytułem odszkodowania lub zadośćuczynienia. Maksymalna wysokość świadczenia jest ograniczona przepisami ustawy o prawach pacjenta i wynosi w przypadku jednego zdarzenia:

• w razie zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pacjenta – 100 000 zł;
• w razie śmierci pacjenta – 300 000 zł.

Wskazana kwota jest wypłacana przez ubezpieczyciela szpitala.

Orzeczenie komisji powinno zostać wydane w terminie 4 miesięcy od dnia złożenia kompletnego wniosku. Jeżeli wnioskodawca nie jest zadowolony z rozstrzygnięcia komisji, ma prawo do złożenia wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy. Winien on zostać złożony w terminie 14 dni od daty otrzymania orzeczenia komisji wraz z uzasadnieniem. Jeżeli wnioskodawca odrzuci propozycję komisji dotyczącą wysokości sumy do wypłaty, może wystąpić z roszczeniem na drogę postępowania sądowego.

Orzekanie o zdarzeniach medycznych - jak napisać wniosek?

Poprawnie skonstruowany wniosek powinien zawierać następujące informacje:

• imię i nazwisko pacjenta;
• datę urodzenia pacjenta;
• numer PESEL albo dane dot. dowodu tożsamości (np. dowodu osobistego lub paszportu);
• dane osób trzecich, jeżeli jest to konieczne – np. dane rodzica w przypadku, gdy pacjentem jest dziecko albo dane spadkobierców w przypadku, gdy pacjent zmarł;
• adres korespondencyjny;
• dane podmiotu odpowiedzialnego za spowodowanie zdarzenia medycznego (np. dane szpitala, w którym przeprowadzono zabieg);
• uzasadnienie;
• propozycję dotyczącą wysokości odszkodowania lub zadośćuczynienia, które winno zostać wypłacone pacjentowi lub jego spadkobiercom.

Wniosek kierowany jest do wojewódzkiej komisji właściwej ze względu na miejsce położenia podmiotu odpowiedzialnego za zdarzenie medyczne. Komisje działają w każdym województwie i mają swoje siedziby w urzędach wojewódzkich. Ich dokładne dane adresowe znajdują się na stronach internetowych urzędów wojewódzkich.

Najistotniejszą częścią wniosku jest oczywiście uzasadnienie. W jego treści wnioskodawca winien uprawdopodobnić, dlaczego – w jego ocenie – doszło do zdarzenia medycznego spełniającego wymogi wskazane powyżej i dlaczego zasadne jest przyznanie mu odszkodowania lub zadośćuczynienia.

Wniosek powinien być poparty dowodami – przede wszystkim dokumentacją medyczną. Wnioskodawca powinien przedłożyć nie tylko dokumenty dotyczące nieprawidłowego leczenia, lecz także jego skutków (np. dokumentacji szpitalnej potwierdzającej kolejne leczenie w związku z doznanym wcześniej uszczerbkiem, opinii niezależnego biegłego potwierdzającej zaistnienie błędu itp.).